pratik ilk yardım

[:angel:]

AKREP SOKMASI

Yılan sokmasında olduğu gibi davranılır. Kol ya da bacak hareketsiz hale getirilir.
Akrep serumu uygulanmak üzere en yakın sağlık kuruluşuna iletilir.
Bütün böcek sokmalarında ve hayvan ısırıklarında tetanoz riski vardır. Bu durumlarda
tetanoz aşısı yapılmalıdır.

SICAK ÇARPMASI
Sıcak krampları

Bacak krampları aşırı sıcakta fazla egzersiz yapan kişilerde görülür. Dış ortam sıcaklığı

fazla olmadığı halde aşırı egzersiz yapan kişide de olabilir. Aniden başlayan
kramplar meydana gelir. Aşırı ve hareketi kısıtlayıcı ağrı olur..
Hasta serin bir yere alınır. Sırt üstü yatırılır. Hastanın doğrudan tuz alması sakıncalıdır.
Su içerisinde eritilmiş ishal tozları yararlı olabilir. Yoksa bir litre suyun içerisine
ya da meyva suyuna bir çay kaşığı tuz atılarak hazırlanan içecekler verilebilir. Ağrılı

kaslara masaj yapılmaz. Hasta yaptığı işe dönmemeli ve dinlenmelidir.

Sıcak çarpması:

Aşırı sıcak etkisinde kalan kişilerde bulantı, kusma, başağrısı ile belirgin tablo ortaya
çıkar. Deri soluk nemli ve soğuktur. Nabız hızlı, hipotansiyon ve huzursuzluk gibi
hafif hipovolemik şok belirtileri görülebilir.
Hasta hemen serin bir yere alınır. Sırt üstü yatırılır. Şok belirtileri varsa ayaklar
yükseltilir. İlk yardımın ABC'si yönünden izlenir. Ağızdan sıvı başlanır.

SOĞUK VE DONMA
Ellerin ve burnun üşümesi:

Aşırı soğuk etkisi altında ellerin ve burnun aşırı morarması ve üşümesiyle giden
durumlarda ellerin koltuk altlarına sokulması burnun avuç içlerine alınması yarar sağlayacak
bu bölgelerin normal vücut ısısına dönmesini kolaylaştıracaktır.

Yüzeyel soğuk çarpması:

Deri mumsu bir görünüm alır. Dokunmakla serttir. Ellerde küntlük hissedilir. Be44

nekli bir morarma söz konusudur. Şişlik ve kabarcıklar olabilir.
Hasla sıcak bir yere alınır. Üşüyen bölgenin yine vücut ısısıyla ısıtılmasına çalışılır.
Doğrudan ısı kaynağı ile, kuru ısı kaynağı yada radyant ısıyla ısıtılmamalıdır. Bu
bölgelerin ovulmasından, masajından kaçınılmalıdır. Kabarcıkların kuru, steril sargılarla
örtülmesi yarar sağlar Soğuktan donan bölgelere kesinlikle herhangi bir merhem
sürülmemelidir.

Derin soğuk çarpması, kısmi donma:

Bu bölge beyaz ve sert, soğuk görünümdedir. Dokunmakla duyulanım yoktur.
Bu hastanın taşınması sırasında donan bölgeyi donmuş olarak bırakmalı, travmaya
uğraması engellenmeli ve hemen yakın sağlık kuruluşuna iletilmelidir. Eğer yakında
sağlık kuruluşu yoksa ve ulaşım saatler sürecekse:
37.7-40.5 arasında değişen ısıdaki suda donan bölge yeniden ısıtılmalıdır. Isıtıldıktan
sonra üzerine steril sargı konur. Travmaya uğrayan ekstremite yastıkla kalp seviyesinden
yukarıya kaldırılır. Donan bölge soğuktan ve soyulmaktan korunur.

Soğuktan donan kol veya bacağın veya bölgenin karla ovulması, masaj yapılması

tehlikelidir.
Doğrudan ısı kaynağına tutularak ısıtılması tehlikelidir.
Kabarcıkların patlatılması tehlikelidir.
Merhem sürülmesi tehlikelidir.
Sıkı bandaj yapılmamalıdır.
Hasta kesinlikle sigara içmemelidir.

Donan bölgenin yeniden üşütülmemesi, soğuk etkisinde kalmaması için gerekli
önlem alınmalıdır.
Hastanın rüzgardan korunan, kapalı bir yere alınması sağlanmalıdır.
Bütün ıslak giyecekleri çıkartılmalıdır.
Hastanın soğuğu geçirmeyen materyal ve battaniyelerle sarılması gerekir.
Ağızdan sıcak içecekler, şekerli şeyler verilmelidir.
ALKOL VERİLMESİ ÇOK TEHLİKELİDİR.

İyice sarılarak sağlık kuruluşuna iletilmelidir.

HAVALELER

Havaleler ya çocuklarda yüksek ateşle seyreden bulaşıcı hastalıklar sırasında
ateşe yada sara gibi hastalığı olanlarda olduğu gibi doğrudan merkez sinir sistemindeki
bir bozukluğa bağlı olarak meydana gelebilir.
Yüksek ateşe bağlı havaleler en çok 6 ay ile 3 yaş arasında görülmektedir. Bebeklerin
beyinleri vücut ısısı artımına karşı duyarlıdır.

45

Yüksek ateşe bağlı olanlarda ateşin düşürülmesi gerekir. Bu amaçla çocuğun kol
ve bacakları ıslak tülbentle silinir. Eğer bu yeterli gelmeyecek olursa bütün vücudun
soğuksu ile silinmesi gerekebilir.

Epilepsi (Sara)

Epilepsi ya da sara nöbetlerinde hasta herhangi bir an ve yerde birden bire çığlık
atarak ya da herhangi bir uyarı vermeksizin kol ve bacaklarda kasılmalarla yere düşer.
Çevre ile ilgisini keser ve gözlerini bir noktaya diker. Kasılma sırasında dışkı ya da
idrar kaçırabilir. Ağız köpüklenebilir. Düşme sırasında çevrede onu yaralayabilecek etkenler
varsa tehlikeli biçimde yaralanabilir.
Epilepsinin nedeni beyindeki bir odağın anormal uyarılar göndermesidir.
Çehredeki yaralayıcı cisimler uzaklaştırılmalıdır. Eğer mümkünse dişler arasına
bir mendil konulabilir. Ancak bunu yaparken parmak ağıza sokulmamalıdır. Ağıza madeni
asını, dişler arasına tahta vb konmaya kalkışılmamalıdır. Dişler kenetlendi ise
kaşık sapı yada başka bir şeyle açmaya kalkışmamalıdır.

Katılma nöbetleri

Bebeklerde geçici solunum durmasıyla belirgin ve bilinç kaybı ile görülen nöbetlerdir.
Daha çok ağrı, öfke, aşırı ağlama durumlarında ortaya çıkar. Genellikle sorun
yaratmaz. Ancak başka nedenin olmadığından emin olunması için ayrıntılı hekim değerlendirmesi
gerekir.

HIÇKIRIK

Diyafram kasının kasılmasıyla meydana gelen bir durumdur. Basit hıçkırıklar soluğun
tutulmasıyla ya da bir miktar su içilmesiyle geçer. Eğer hıçkırık fazla ise bir ke-se
kağıdına uzun sureli soluk alınıp verilmesi hıçkırığın geçmesini sağlayabilir.

GÖĞÜS YARALANMALARI

Diğer yabancı cisim saplanmalarında olduğu gibi göğüse saplanan yabancı cisimler
de çekilerek çıkartılmaz.
Ancak göğüste bir delik var ve buradan emici bir ses geliyorsa, hemen geçirgen

olmayan bir sargı ile bu deliğin kapatılması gerekir.