ÜRTİKER (KURDEŞEN)

ÜRTİKER (KURDEŞEN )
Toplumda sık görülen rahatsızlıklardan biri olan kurdeşen bazı durumlarda gerçekten hem hasta hem de hekim için sorun yaratan hastalıkların başında gelebilir. Tıp dilinde “ürtiker” diye anılan kurdeşen iki formda olabilir. Bunlardan ilki şikayetlerin 6 haftadan kısa sürdüğü akut ürtiker; diğeri ise şikayetlerin 6 haftayı geçtiği kronik ürtikerdir. Her iki durumda da hastalığın bulguları birbirine benzese de hastalığın oluşum nedenleri açısından belirgin farklar vardır.
Hastalığın bulguları arasında kaşıntılı, deriden kabarık, kızarık 0,5cm ila çok büyük ölçülerde deride plaklar bulunur. Bu plakların bazıları birleşme eğilimindedir. Plakların sınırlarını net olarak çizmek herzaman mümkün olmaz. Lezyonlar genellikle birkaç saat içerisinde solar, yerine başka alanlarda yenileri çıkabilir.
Ayrıca bazı ürtiker vakalarına “anjioödem” dediğimiz tablo da eşlik edebilir. Anjioödem genelde göz kapaklarında (genellikle tek taraflı), dudakta, yüzün diğer kısımlarında, kol ve bacaklarda, parmaklarda, genital bölgelerde oluşabilir. Bunlarda da özellikle şişlik ön plandadır. Her iki hastalıkta da deriden kabarık olan durumu ortaya çıkaran şey deri içinde ödem olmasıdır. Anjioödemde derinin alt tabakaları da olaya iştirak ettiği için şişlik çok ön plandadır. Şişliğe kaşıntıdan ziyade yanma hissi eşlik edebilir.

Daha önce de bahsedildiği gibi 6 haftadan kısa süreli kurdeşen akut ürtiker olarak anılır. Bu hastalıkta neden genellikle allerjidir. Bu allerji de genellikle ağız yolu ile alınan allerjenlerle oluşur. Yani gıdalar ve ilaçlar akut ürtikerdeki en önemli sebeplerdir. Bunun dışında çok nadir de olsa solunum yolu ile alınan bazı allerjenler (örneğin ev tozu akarları) de akut ürtiker yapabilir. Kronik ürtikerin altında ise allerji pek bulunmaz. Bu hastaların ancak %3-5’ inde allerji rol oynayabilirler. Bu allerjenler de genel olarak ağız yolu ile alınan allerjenlerdir (gıdalar...). Bunun dışında bu hastalığın çok değişik sebepleri olabilir. Bunlar içerisinde otoimmun hastalıklar (otoimmün tiroidit, sistemik lupus eritematozus vb.), kronik enfeksiyonlar (tuberküloz, bruselloz vb.), fokal enfeksiyonlar (sinüzit, diş ve dişeti enfeksiyonları vb.), Helikobacter pylori enfeksiyonları, bazen hepatitler, bazen bazı kanser türleri vardır. Bu nedenle birçok araştırma yapmak gereklidir. Tüm ayrıntılı araştırmalara rağmen %60-65 vakada hiçbir neden bulunamayabilir. Bu hastalar da idiyopatik (sebebi bilinmeyen) kronik ürtiker olarak adlandırılır. yutak
Hastalarda iyi bir hastalık öyküsü sonrası, allerji testlerini içeren araştırmalar yanında diğer bahsi geçen hastalıkların araştırmaları yapılmalıdır.
Altta yatan hastalığın tedavisi sonucunda genel olarak ürtiker kendiliğinden geçer ve tekrar etmez. Ancak sebebi bilinmeyen ürtiker hastalarında antialerjik ilaçlardan faydalanılır. Bu hastalarda klasik olarak sabahları sedatif olmayan antialerjikler, akşamları sedatif antialerjikler ve H2 reseptör blokerleri birlikte kullanılır. H2 reseptör blokerleri asıl itibari ile mide asiditesini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Ancak derideki histamin reseptörlerinin % 20 kadarı H2 tipinde olduğu için bu tür ilaçlar bu hastalarda faydalı olmaktadır. Bunun dışında bunlara cevap vermeyen hastalarda kortizon dahi kullanılabilir. Hastalar stresten uzak durmalı ve rasgele ilaç kullanmaktan kaçınmalı bir dermatologa görünmelidir.

Bunlar dışında ayrıca değişik kurdeşen türleri de vardır. Aşağıdaki tabloda bu ürtiker tiplerini görmektesiniz:
• Fiziksel ürtiker
• Aquajenik ürtiker (su ile temas sonucu oluşan)
• Kolinerjik ürtiker (terleme, aşırı efor sonucu oluşan)
• Soğuk ürtikeri (soğuk havada oluşan)
• Dermografizm (ciltte çizik ile veya kaşınma ile oluşan ürtiker)
• Gecikmiş basınç ürtikeri
• Solar ürtiker (güneş ışınları ile oluşan)
• Vibratuvar ürtiker (vibrasyon yapan aletlerle oluşan)
• Herediter ürtiker (ailenin diğer fertlerinde de görülen tip)
• Ürtikeryal vaskülit (ürtiker plaklarının 24 saatten uzun sebat ettiği damar iltihabı ile giden tip)
• Diğerleri olarak belirtilmiştir.

-alıntıdır-

[hytevren]

Kurdeşen Hastalığının Çeşitleri Nelerdir?

Kurdeşen hastalığı oluşmasına neden olan faktörlere, hastalığın süresine veya vücuttaki belirtilerine göre çeşitlere ayrılır. Örneğin akut kurdeşene çikolata, süt , yumurta gibi yiyecekler neden olurken; kronik kurdeşen hormonla faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Kurdeşen hastalığı veya diğer adıyla ürtikerin çeşitleri şunlardır:

Akut Kurdeşen: Hastalığın bu türü en fazla 6 hafta kadar devam etmektedir. Akut kurdeşenin en önemli nedenleri gıda, ilaç ve enfeksiyonlardır. Özellikle balık, yumurta, çilek, çikolata, süt, soya gibi alerjik ihtimali yüksek gıdalar akut kurdeşeni tetikleyebilir. Hastalığın bu türüne böcek sokmaları, çeşitli iç hastalıklar da neden olabilmektedir.
Kronik Kurdeşen: Kronik kurdeşen, akuttan farklı olmak üzere 6 haftadan daha uzun sürebilmektedir. Hastalığın nedenleri akut kurdeşen ile hemen hemen aynıdır. Ancak kronik kurdeşene ayrıca hormonal hastalıklar, otoimmünite, güneş ve sıcak da neden olabilmektedir.
Dermatolojik Kurdeşen: Cildin sert hareketlere maruz kalması neticesinde oluşur. Derinin sert ve sıkı bir şekilde okşanması, deri üzerinde çizik oluşması hastalığa neden olabilir.
Fiziksel Kurdeşen: Hastalığın bu türünde cildin doğrudan etkilenmesi söz konusudur. Aşırı sıcağa ya da soğuğa maruz kalmak, yanlış saatlerde güneş ışınlarını almak, basınç ve terleme gibi birçok nedenden fiziksel kurdeşen oluşabilir. Etkene maruz kaldıktan yaklaşık bir saat sonra hastalık belirtileri görülmeye başlanır.
Genetik Kurdeşen: Aile aracılığıyla yayılma gösteren bu türde aile bireyinden birinde kurdeşen görülmüşse genetik olarak diğer aile bireylerinde de risk vardır. Bu tür kurdeşende ağrı ve şişlik söz konusudur.

Kurdeşen Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?

Kurdeşenden korunmak için en başta stresten uzak durmaya gayret göstermelisiniz. Kurdeşen ve diğer hastalıklara karşı koruyucu olan bir diğer şey beslenmedir. Beslenmede sağlıklı seçimler yaparak birçok hastalıktan korunabilirsiniz. Kurdeşeni tetikleyecek cips, çikolata gibi yağlı ve şekerli gıdaları mümkünse hiç tüketmemelisiniz. Cilde bağlı oluşabilecek kurdeşen hastalığını önlemek için cilt temizliğinize dikkat etmeli; gün aşırı duş almalısınız. Özellikle aşırı sıcak ve soğuklarda cildin korunmasına özen göstermek gerekir. Kurdeşen hakkında merak ettiğiniz her şeyi bu yazıdan öğrenebilirsiniz: https://bilgihanem.com/kurdesen-hast...urtiker-nedir/