[sincered]

JACKFRUİT

Dünyanın Ağaçta Yetişen En Büyük Meyvesi

Tropik bölgelerde yetişen Jackfruit (Artocarpus hetero-phyllus) dünyanın en büyük meyvesini meydana getirmektedir. Sıcak ve yılın her döneminde yağışlı bölgeler-de iyi gelişen ağacın meyveleri bir basketbol topu büyüklüğündedir. Bu ağaçların bulunduğu otlaklarda besle-nen hayvanlar için ağaçtan düşen meyveler tehlike arz edebilmektedir. Nemli drenajı iyi ve verimli killi topraklarda güzel gelişme gösterir. Üçüncü yıldan itibaren meyve vermeye başlar. Jackfruit nangka ve jaca olarak da tanınmaktadır.
Anavatanı Hindistan ve Güneydoğu Asya’dır. Yüksekliği 25–30 m ye kadar ulaşabilir. Bu özelliği nedeniyle rüzgar kıran bitkisi olarak da yararlanılmaktadır. Güzel ve görkemli bir görünüşe büyük yayvan bir taca düzgün ve kuvvetli koyu-gri renkli kalın bir gövdeye sahiptir. Seyrek dallanma gösterir. Genç ağaçlarda tepe sürgünler kesilerek yan dal oluşumu sağlanarak 3-4 ana dallı bitki tacı oluşturulmak-tadır. Erkek ve dişi çiçekler aynı bitki üzerinde fakat farklı yerlerdedir. Ağacın çoğaltılması tohum ve aşıyla olmak-tadır. Tohumları 1-8 haftada çimlenebilmektedir. İklim özelliklerine göre değişmekle birlikte hasat Ocak-Haziran döneminde olmakta fakat tüm yıl hasat yapılan bölgeler de bulunmaktadır. Mey-ve ağırlığı anavatanı olan Hindistan’da 45 kg’ a ulaşırken diğer bir yetişme alanı olan Florida’da (ABD) ise 15 kg kadardır. Aşırı iri meyveler iyi bir gıda stoku olarak görülmektedir. Meyvenin büyüklüğü 90 cm’ ye kadar ulaşabilmektedir. Kerestesi müzik aletleri mobilya gemi direği yapımı gibi çok değişik amaçlarla kullanılmaktadır.
Meyvenin şekli ve büyüklüğü çok değişkendir. Meyve küresel oval veya oblong (uzun silindir) şeklinde olabilir. Meyvenin en dışında yeşil renkte dikenimsi ve etli bir kabuk bulunur. Yeşil kabuğunun altında kahverengi pürüzsüz sert bir kabuk mevcuttur. Meyve içerisinde bulunan lateks kauçuk yapımı için uygun olmamakla birlikte içermiş olduğu yaklaşık % 85 oranındaki reçine ile cila yapımı için çok değerlidir. Meyvenin yenilen kısmı tohumlarıdır. Bu tohumlar sert kabuk içerisinde genellikle küçük meyvelerde üçü meyvenin sağ tarafında üçü de meyvenin sol tarafında olmak üzere her biri iri bir patates büyüklüğündedir. Büyük meyvelerde tohum miktarı daha da fazla olabilmektedir.
Tohumlar patates gibi pişirilerek yenmektedir. Muz ile ananas arası bir tadı vardır. Odun ateşinde tohumların kızartması çok tercih edilmektedir. Hindistan’da patates fasulye vb. gibi sebzelerle acılı yemeği (curry) yapılmaktadır. Meyve salatalarında kullanıl-makta dondurma ve krema ile birlikte de servis edilmektedir.
Konserve olarak 60 haftaya kadar saklanabilmektedir.

• Yaprakları mısır ve Hindistan cevizi kabukları ile birlikte kavrulup Hindistan cevizi yağı ile birlikte karıştırılarak veya tek başına ülsere karşı kullanılmaktadır. S
• irke ile karıştırılmış lateksi çıban yılan sokmaları ve beze oluşumunda tedavi amaçlı önerilmektedir.
• Köklerinden elde edilen ekstraktlar astım ateş deri hastalıkları ve ishale iyi gelmektedir.
• Ağaç kabuklarının sakinleştirici etkileri söz konusudur.

[sincered]

Lychee(LİÇİ)

Liçi nin verimli bir çiçek açma dönemi ile iyi meyveler verebilmesi için mevsimsel sıcaklar gereklidir. Ilık ve nemli yaz ayları hasat'ın bol olacağı anlamına gelir. Serin kış ayları ve az miktardaki yağış, liçinin yetişmesi için gerekli ortamlardır. Liçiler özellikle California nın ormanlık sahil şeridinde başarılı bir şekilde yetiştirilmektedir.
Liçi Güneşi seven bir bitkidir. Fakat genç liçi fidanları kırağı ve şiddetli rüzgardan muhakkak korunmalıdır. Liçi ağaçları organik bakımdan zengin, kuru toprak yapısına ihtiyaç duyarlar. Bununla birlikte toprağın ya da sulamada kullanılan suyun içerisindeki tuz miktarına karşı da hassastırlar.

Yetiştirildiği Yerler:

Tayland, Malezya, Çin gibi Uzakdoğu ülkelerinin yanı sıra, Madagaskar ve Güney Afrika da üretilmektedir.

Faydaları:

İhtiva ettiği besin ve mineraller itibariyle iskelet sisteminin ve kemiklerin gelişimine faydalı bir meyvedir. Dişlerin sağlıklı gelişimine yardımcı olur, hemoglobin oluşumunda etkilidir.

Nasıl ve Nerede Kullanacağız?

Kabuğu rahatlıkla soyulur. Çekirdeğini yemeyiniz. Çok lezzetli bu meyve; salatalarınıza, tatlılarınıza, dondurmalarınıza vs rahatlatıcı egzotik bir aroma ve lezzet katacaktır.


Muhafaza Koşulları

2 ºC de %95 nem oranında muhafaza edilmelidir.

Besin Değerleri:

Liçi, C, Kalsiyum,Demir, Fosfor ve Karbonhidrat ihtiva eder. Bu yönleri ile aslında ****bolizmayı hızlandırıcı bir özelliğe de sahip olduğu söylenebilir.

[sincered]

MANGOSTEN

Özellikleri ve Tarihçesi:

Mangosten in yetiştirildiği sahaların sınırları da kuzey ve güney yarımkürede 6° cı enlem dereceleri ile sınırlanmıştır. Buna rağmen Mangostenin 17° arz derecelerine kadar yetiştirilmesine girişilmiş ise de; iyi sonuç alınamamıştır. Mangosten' de Durian gibi, ne konserve üretimine ne de kurutmaya dayanıklı olmadığından, yalnız taze olarak tüketilir. Dünyanın en lezzetli meyvelerindendir. Boyu 25 m. yüksekliğe kadar büyüyen ağacının gövdesi siyah kabuklu ve çok düzenli bir şekilde oluşmuş yatay dallarıyla biraz çam ağacına benzer. Yaprakları büyük, düz-oval şekilde, uçları sivri ve ağaç üzerinde toplu bir halde bulunur, Bunlar irilik yönünden normal olarak 18 cm. boyunda ve 8 cm. genişliktedirler. İnce dal filizlerinin uçlarında açılan koyu kırmızı renkteki çiçeklerden gelişen küçük bir portakal iriliğindeki meyveler, kırmızı şarap renginde, üzerleri parlak ve bir deri kıvamında kalınca bir kabuğun içinde olup, biri daima kalın, diğerleri gittikçe incelen 5-7 dilimden oluşur. Renkleri şeffaf bir beyaz olan bu dilimlerin içlerinde ayrıca üzerlerindeki kabuğun yumuşak lifleri ile meyve etine yapışık ve genellikle çimlenme yetenekleri olmayan, birer de büyücek çekirdekleri vardır. Meyvenin eti ekşi-tatlı ve keskin kokuludur. Bu koku biraz üzüm ve ahududuna benzemekle beraber meyve ilk defa yendiği zaman insanda gül yağı gibi ağır bir lavanta kokusu hissi verir.
Mangosten ağacının en iyi yetiştiği topraklar, organik maddece zengin olan dere ovalarındaki geçirgen topraklardır. Kökleri yüksek düzeydeki yer altı sularından rahatsız olduğundan yetiştirileceği bahçelerin iyi bir şekilde drenajı gereklidir. Bahçelerdeki ağaçlar 5-6 m. den daha fazla büyümemeleri için, düzenli budandıktan başka gölgelenmek üzere bazen kauçuk ağaçlarının altında da yetiştirilir. Bir çok yerlerde fidanlar yalnız küçük iken gölgelenerek büyüdükçe aşamalı olarak gölgelik ağaçlar kesilir ve Mangosten' lerin 15-18 m. yüksekliğe kadar boylanmasına müsaade edilir. Dikim aralığı 7,5 X 7,5 m. dir.
Dikildikten 8 sene sonra ilk ürünlerini vermeğe başlayan Mangosteen ağaçları, yirmi yaşında iken en fazla meyve verirler. Meyveler senede iki defa toplanır. Diğer önemli Mangosten cinsleri şunlardır: Garcinia Pendonculata, G. İndica, G. Paniculata.

Yetiştirildiği Yerler:

Anavatanı Malaya yarım adası ve Sunda adaları olan bir meyve olup, Durian gibi yalnız yağışlı tropik ülkelerin bir ürünüdür.

Faydaları:
İçerdiği Demir sayesinde daha güçlü bir bünye sağlar. Özünde yer alan Fosfor sayesinde de doku tamirlerinde, büyüme için gerekli olan protein sentezinde, karbonhidrat ve yağların vücut tarafından kullanılmasında etkisi bulunmaktadır.

Nasıl ve Nerede Kullanacağız?
Dilimlerini mandalina gibi yiyebilirsiniz. Blenderden geçirip, kremalarınızda, tatlılarınızda, kokteyllerinizde vs. kullanabilirsiniz. Kabuğu leke yapabilir dikkat ediniz.

Muhafaza Koşulları:
3 – 4 ºC de %80 - %90 nem oranında muhafaza edilmelidir.

Besin Değerleri:
C, B1, B2, Kalsiyum, Fosfor, Demir ve Karbonhidrat açısından zengin değerlere sahip bir meyvedir.

[sincered]

KARPUZ

Yaz sıcağında en lezzetli serinleme yollarından biri olan karpuzun kanser çeşitlerine karşı olan tedavi edici ve koruyucu etkisinin yanı sıra kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine de yardımcı olduğu bildirildi.
Karpuzun, bol miktarda C vitamini ve antioksidan özelliği ile çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan beta-karoten içerdiğini belirten uzmanlar, içerdiği yüksek potasyumun da kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olduğunu vurguladı.
Uzmanlar, aynı zamanda iyi bir lif kaynağı olduğundan bağırsak hareketlerini düzenleyen ve bağırsak kanserini önlemede rol oynayan karpuzun çekirdeklerinin de, içinde bulunan cucurbocitrin adlı madde ile kan basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olduğunu kaydetti.

Karpuz nasıl seçilmeli?
Uzmanlar, yağ ve kolestrol içermediğinden ve kalorisi de düşük olduğundan yaz aylarında yapılan diyetlerde özel bir yeri bulunan karpuzun tüketilmesi için olgunlaşmış olmasına özen gösterilmesi gerektiğini bildirdi.

Tatlı ve sulu, olgun bir karpuz seçmek için kabuğunun renginin parlak değil mat olmasına ve tırnağınızla hafifçe kazıdığınızda yeşil kısmının kolayca çıkmasına, toprağa oturan kısmının renginin açık sarı olmasına, beyaz veya yeşil olmamasına dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden uzmanlar, eğer kesmece karpuz alacaksanız içinin renginin parlak kırmızı, çekirdeklerinin de koyu kahverengi veya siyah renkte olmasına dikkat edilmesini istedi. Sıcak yaz günlerinde içerdiği su oranı ile susuzluğa ilaç gibi gelen karpuz daha çok sıcak iklimlerde yetişen, sarı renkli çiçekler açan, iri meyveli bir bitkidir. Karpuzun kalori oranı düşüktür. %90’ı su olan karpuz, vücudun sıvı ihtiyacını büyük oranda karşılamasının yanında, B ve C vitamini ile sodyum, kalsiyum, potasyum ve demir mineralleri açısından zengin bir meyvedir.



Karpuzun faydaları
- Çok iyi bir idrar söktürücü olan karpuz, vücuttaki atık maddeleri, bağırsakları ve kanı temizler.
- Kalbi koruyucu etkisi de vardır.
- Karpuz, soğuk algınlığına iyi gelir ve cinsel gücü arttırır. Vücuda zindelik, serinlik ve ferahlık verir.
- Börekleri çalıştırarak böbrek taşlarını ve kumlarını dökmeye yardımcı olur. - Kemik gelişimini de destekler.

Karpuz nasıl tüketilmeli?
Olgunlaşmış karpuz taze olarak yenir. Karpuzun keleklerinden ise turşu yapılır. Bala zencefil katılıp karpuzla yenirse balgamı söker.
Karpuzdan en iyi şekilde faydalanmak için yemeklerden önce ve mümkün olduğunca kabuklarının iç kısmı ile birlikte yemek daha faydalıdır.

[sincered]

Kavun

Bilimsel olarak Zuckermelone, Melon, Muskmelon ve Cucumis melo olarak isimlendirilen kavun, ilkbaharda küçük sarı çiçekler açan, yıllık, sürünücü, otsu bir yaz meyvesidir ve birçok hastalığı önlediği, bazı hastalıklara da iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Kavunun sülükleri dallanmıştır, yaprakları kalp ve böbrek seklinde, 3-5 loblu, büyük ve tüylüdür. Çiçekleri, bir eşeyli ve bir evcikli olup yaprakların koltuğundan çıkarlar. Meyveleri çeşitli şekil ve renklerde, genellikle de sarı renktedir. Kavun çekirdekleri uzun, elipsoidik veya oval şekildedir.
Kavunun ana yurdu Orta Asya’dır. Dünyanın tropik ve ılıman bölgelerinde kültür olarak ziraatı yapılmaktadır. Dünyaca Ünlü kantalup kavununun esas vatanı Van ve Diyarbakır bölgesidir. Ancak 16. yüzyılda İtalya’da görülmüş olan bu kavun çeşidi Roma yakınındaki Cantalupa’da yetiştirildiği için batıda “kantalup” kavunu olarak anılmaktadır. Avrupa’da en çok tutulan bir kavundur.
Memleketimizde bir hayli kavun çeşidinin ziraatı yapılmaktadır. Trakya ve İstanbul bölgesinde yetiştirilen “topatan” kavunu, ince ve sarı kabuklu olup dayanıksızdır. Bu bölgede yetiştirilen “çitli” denilen kavun kışa dayanıklıdır.

Ege bölgesinde özellikle Manisa ve havalisinde “kırkağaç” kavunu ziraatı oldukça yaygındır. Dayanıklı ve çok leziz olan bu kavunlar aynı zamanda ihraç da edilebilmektedir. Kırkaağaç kavunundan üretilen çeşitleri “hasanbey, altınbaş, dilimli ve hallaç” gibi mahalli isimler almaktadır. Olgunlaşmadan koparılan kavuna “kelek” adı verilmektedir. Daha çok turşu yapımında faydalanılır.



Kavunun kullanıldığı yerler
Kavun meyve olarak çok yenildiği gibi tohumları (çekirdekleri) de tıbbi olarak kullanılmaktadır. Olgun kavunların çekirdekleri kurutulur. Çekirdekler halk tababetinde öksürüğe karşı (çekirdekleri suda, suyu yarıya ininceye kadar kaynatılıp içilmesiyle) kullanılır.

Kavunun yararları
- Yaz mevsiminde yetişen ve çok sevilen meyvelerden olan kavun, B vitamini, brom ve iyot içerir, sinirleri yatıştırır, kanı temizler ve kolay bir uyku uyumayı sağlar.
- Kavun; damar tıkanıklığına ve kansızlığa karşı da önerilmektedir. Fakat hazmı karpuza göre daha güçtür. Kavunun şeker oranı fazla olduğu için ölçülü tüketmek gerekir.
- Açık renkte ve düz kabuklu olan “bal kavunu” iyi bir C vitamini, A vitamini, potasyum ve çinko kaynağı olarak en değerli olanlar arasında yer almaktadır.
- Kavun meyvesi, damar tıkanıklığı, kansızlık için de öneriliyor. Ama hazmı karpuza göre daha güç.
- Kavunun şeker oranı fazladır. Ölçüyü kaçırmadan tüketmek gerekiyor.

- Açık renkli ve düz kabuklu “bal kavunu” iyi bir C, A vitamini, potasyum çinko kaynağı olarak en değerliler arasında yer alıyor.
- Cildi kuru olanlar için 1 ölçü süt, 1 ölçü kavun suyu ve 1 ölçü su ile hazırlanan karışım, iyi sonuç veriyor.

[sincered]

ARMUT

Sulu, yumusak tatli ve kucuk cekirdeklidir. Rengi sari ile yesil arasinda degisir. Ankara, Mustabey, cengel, Kumla, Bey olmak uzere bircok cesidi vardir.

• Bobreklerin duzenli calismasini saglar. idrari bollastirir.
• Bobrek kum ve taslarinin dokulmesine yardim eder.
• Yuksek tansiyonu dusurur. Kani temizler butun salgi bezlerinin normal calismasini saglar. Kansizligi giderir, kabizligi onler.
• Sinirleri yatistirir.
• Zihni yorgunlugu giderir.
• Susuzlugu keser.
• Tukuruk ifrazatini artirir.
• Hamilelerin kusmalarini azaltir.
• Hazimsizligi giderir.
• Mafsal kireclenmesi, nikris ve romatizmada faydalidir.
• seker hastalari da yiyebilir.
• Midesi zayif olanlarin kompostosunu icmeleri tavsiye edilir.
• Yemeklerden once yenecek olursa daha faydali olur.

[sincered]

ŞEFTALİ

Yaz aylarının en sevilen meyvelerinden biri olan şeftali kiraz ve kayısı gibi gülgiller ailesindendir.

Dünyaya Çin'den yayıldığı düşünülen şeftali uzun yaşam ve ölümsüzlük sembolü olarak Çin sanatında çömlek ve porselen dekorasyonlarında kullanılmıştır.

En iyi sıcak iklimlerde yetişen şeftali Avrupa 'ya İran'dan İspanyollar tarafından getirtilmiştir.

• Ağız kokusunu alır.
• Böbrek taşlarını eritir.
• Bağırsak kurtlarını öldürür ve olgunu yumuşaklık yapar.
• Kanı zehirlerden temizler.
• Gut hastalığına karşı etkili bir ilaçtır.
• Çiçekleri kabızlığı giderir ve barsak solucanlarını düşürür.
• Bol miktarda idrar söktürür.
• Meyvesi hazmı kolaylaştırır.İdrar yollarını temizler.
• Basur memelerinden doğan şikayetleri giderir.
• Safra kesesi ve böbrekler için faydalıdır.
• Şeftali çiçeğini kuru yada tazesini 1 litre kaynayan suya 10 gr atın. 10 dakika bekletin.çay gibi içilirse bağırsaklara yumuşaklık verir öksürüğü hafifletir.

Şeftali alırken özellikle hoş kokulu olmasına dikkat edin. Eğer olgun şeftali alacaksanız hemen tüketin. Olgunlaşmamış şeftalileri evde oda sıcaklığında bir kese kağıdı içinde 2-3 gün bekletirseniz olgunlaşmalarını sağlarsınız. Şeftalinin olgunlaştığını dokunduğunuzda yumuşamasından ve hoş kokusundan anlayabilirsiniz.