NLP ve Çapalar

[Pamukk]

ÇAPA DENİLEN UYARICILAR

NLP’de psikolojik bir durum yaratan uyarıcıya çapa denir.Çapalar yaşamımızın her anında,her yerde çoğu kez biz farkında bile olmadan bizim davranışlarımızı belirliyor.Kırmızı ışıkta otomatikman dururuz,kahvenin kokusunu duyduğumuzda canımız birden kahve ister.Okulda zil çaldığında yerimizden fırlarız.Bir reklam müziğini duymak bize otomatikman o ürünü çağrıştırır.Reklamlar çapalarla doludur.Reklamın amacı zihnimizde ürünle ilgili bir çapa oluşturmaktır.

Bilinçaltımız adeta çapalar deposudur.Bu çapaların farkında olmadığımız için birçok değişimi yapmakta güçlük çekeriz.Salt irade,değişimimiz için yetmez.Çünkü bilinaçltı,bilinçle çatışma halinde olduğunda kazanan daima bilinçaltı olur.

Çapalar iki yolla oluşur:

1)Zihinsel Yol
2)Duygusal Yol

Zihinsel yol

Duygularımızın belirli bir duyguyla bağlantısı olmaksızın oluşan çapalardır.Bir reklamı bin kere izlersek ya da işitirsek ürün zihnimizde çapa oluşturur.”Her gün her şekilde daha iyiye gidiyorum”türü cümleleri kendimize tekrarlayarak yaptığımız pozitif düşünme çalışmalarında aynı sözü hergün çokkez tekrarlamak çok önemlidir.

Günlük yaşamımızda tekrar tekrar gördüğümüz,işittiğimiz bir şey bir süre sonra belleğimize kazınır.Beynimiz günlük yaşamda uykuda olmadığımız anlarda saniyede 14 ve üzeri frekansta Beta dalgaları yayar.Sol beyin ağırlıklı bu algılamaların bilinçli zihnimizde yerleşmesi için çok tekrarı gerekir.Koku ve tat duyularıyla ilgili çapalar için görsel ve işitsel duyular kadar tekrar gerekmez.Çünkü koku ,tat ve dokunma duyularının merkezi farklıdır.

Bir pastanede yediğimiz leziz profiterolü, o pastanenin önünden geçerken yeniden hatırlamanız çok daha kolaydır.Oysa pastanenin adını tat bağlantısı olmadan hatırlamak tekrarı gerektirir.Bir şeyi yaparak öğrenmek,sadece görerek ya da dinleyerek öğrenmekten daha kolaydır.Daha az tekrarı gerektirir.Araba kullanmayı,e binmeyi öğrenmenizi hatırlayın.

Duygusal yol

Bu yolla bazen tek bir çapa bile kalıcı olabilir.Duygusal yoğunluk yaşadığımız anlarda beş duyumuz herşey ile duygumuz arasında bağlantı kurar.Sürekli gördüğümüz ve reklamını işittiğimiz bir restorana gitmek için ikna olmamız belki bin kez tekrarı gerektirir.Ama hayatımızın aşkına bir kere o restoranın önünde rastlamışsak bilinçaltımız bu iki olayı birbirine bağlar ve biz her restoranın önünden geçişimizde nedense iyi duygular hissederiz.Aynı durumlar olumsuz yaşanılanlar için de geçerlidir.




Gözümüz kapalı birşeyi dinlediğimiz durumda,örneğin meditasyon yaparken,beynimiz Alfa frekansında faaliyet gösterir.8-13 hz arası faaliyet gösteren Alfa boyutunda bir şeyin çapa oluşturması için 21-30 kez tekrarı gerekir.Bu nedenle çapa oluşturmak amaçlı dinleniler meditasyonlar 21 gün boyunca hergün dinlenmesi gerekir.

4-7 frekans arasında faaliyet gösteren Theta boyutu limbik sistem veya orta beyini hedef alır ve kinestetik çapalamalar için idealdir.Sadece bir veya iki kez tekrarı gerektirir.Bunun için üzerinde çalıştığımız kişiyi derin duygusal yoğunluğa sokarak yaptığımız çalışmalar hızlı değişim sağlar.Kişiyi değiştirmek istediği duyguya Theta boyutunda soktuğumuzda istenilen yeni duyguyu yerine kolayca koyabiliriz.

Frekansı 3 ve altında olan Delta boyutuna değişim için tek çapa yeter.Daha doğrusu çapaya gerek yoktur.Çünkü o boyutta her şey çapadır.Koma halinde anestezi altında ve hayatımızın ilk 2 yılında Delta boyutunda yaşamı algılarız.

Apandisit ameliyatı olmak için hastaneye yatan bir kadına genel anestezi uygulanır.Ameliyat esnasında doktorlardan biri kadının göğüslerinin çirkinliği üzerine espiriler yapar.Anestezi altındaki kadın bu espirileri Delta boyutunda duyar.Ameliyat başarıyla sona erer ama kadın bir süre sonra göğüs kanseri olur.Kanser ilerler ve kadın “çirkin göğüslerinden”ameliyatla “kurtulur”Bilinçaltı gücünü görebiliyormusunuz?Ameliyathanelerde hastanın başucunda sarfe edilen sözlere dikkat ve özen gösterilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Çocuklar yaşamlarının ilk 2 yılını Delta ve Theta ,2-6 yaş arasını Alfa boyutunda geçirir.
Mantık yani Beta ,altı yaşından sonra başladığı için çocuğun ilk 6 yılında yaşamla ilgili edindiği izlenimler salt duygu boyutunda olur.Çocuk kendisine her söyleneni sünger gibi emer ve her görüntü,ses,dokunuş,tat,koku onda çapa oluşturur.Bunları değiştirmek semptomları geçirmekle olmaz.Yeniden programlama gerekir.

Duygusal anlar beynimizde değişik dalgalarda kayda geçer.İki yaşına kadar Delta,ve Theta ile,2-6 yaş arası Alfa ile,daha sonra ise Beta ile..

Bizde bir alışkanlık yaratan çapalar tekrarlarla oluşur.Alışkanlıları değiştirmek için yeni yolların tekrarı gerkir.Bağımlılıklar duygusal içeriklidir.İnsanlar ya hazza yönelmek ya da acıdan kaçmak için bağımlılıklar geliştirir.Her bağımlılık,aslında bize hizmet etmeyen,ama hizmet ettiğini sandığmız bir çapadır.Bağımlılıklarımız bize zarar verse de hala acıdan kaçmamıza ya da haz duymamıza yardım ettiğini sanırız.
Bu noktada NLP’nin temel savlarından birini hatırlayalım.Her davranışın altında olumlu bir niyet yatar.Her bağımlılığın ardında olumlu bir niyet yatar.Kimse kanser olmak için sigara içmez.Kendisini rahatlatmak için sigara içer.Kimse şişmanlamak için yemek yemez.Yiyecek ona bir şekilde güven duygusu sağladığı için yer.Kimse kendisine kötü davranan biriyle evliliğini sürdürmek istemez.Evlilik ona güvenlik,ait olma,prestij,ekonomik güvence,toplum önünde saygınlık,yalnızlık duygusunu aşma yanılgısı gibi “gizli” kazançlar verdiği için kişi bağımlılığı sürdürür.”Gizli “kazançlar kişinin belki farkında bile olmadığı “iyi niyet”in diğer adıdır.

Çapalama egzersizlerinde önemli olan niyet ile uyarı arasındaki bağlantıyı kopararak yeni bir bağlantı oluşturmaktır.


********* Devamı gelecek **********