[Bluesky24]

Gouda, portakal rengindeki kılıfıyla tanınan, çiğ sütten üretilen sıkı dokulu bir Hollanda peyniridir. İlk kez Hollandanın Gouda kentinde üretilen bu peynir, yemeklere katılır ve pizzaların aranan lezzetini oluşturur. Bu ülkede kahvaltılar ise goudasız düşünelemez.

Avrupada peynirleriyle tanınan ülkelerden biri de Hollandadır. Geniş otlakları , büyükbaş hayvan yetiştiriciliği nin gelişmesini sağlamıştır. Hayvancılığın merkezi olan Edam ve Gouda kentleri aynı zamanda peynirleriyle de tanınır.

Tarihi

Çok dayanıklı olan Hollanda peynirleri, ortaçağda özellikle seyyahların, denizcilerin ve tüccarların gözdesi olmuştur. Lezzetleri kadar, dayanıklı oluşları da bu tercihte büyük rol oynamıştır. Hollandanın güneyinde, Utrecht civarında üretimi yapılan gouda peynirinin satışı, zaman içinde yerel sınırların dışına taşmış ve giderek endüstriyel bir boyut almıştır. Günümüzde Hollanda dışında, Almanya ve Fransada da büyük miktarlarda üretilmektedir.

Üretim özellikleri

Günümüzde gouda endüstriyel olarak üretiliyorsa da, Hollandanın Gouida kentindeki çiftliklerde geleneksel yöntemler hala uygulanmaktadır.

Çiftliklerde süt sağılır sağılmaz çiğden mayalanır. Koyulaşmaya başladığı zaman ise önce karıştırılır. Sonra yıkanır, yoğrulur ve kalıplara konur. Kalıplarında sık sık alt üst edilerek sıkıştırılır. Yeterli sıkılığa ulaştıktan sonra, kabuğunun oluşması için salamura edilir.

En sonunda, onu kurumaktan ve küflenmekten koruyacak olan plastik ambalajına alınır. Gouda peynirinin mayalanmasından ambalajlanmasına kadar geçen süre dört haftayı bulur. Endüstriyel üretimine gelince; çeşitli yörelerden toplanan sütler önce pastörize edilir. Pastörize edilen sütün peynir oluncaya kadar geçirdiği süreç aynıdır. Ama üretimde makinalar kullanılır.

Besin değeri ve çeşitleri

Gouda % 48 yağ oranıyla Hollanda peynirleri arasında en yağlı olanıdır. 4 kg. ile 20 kg. arasında tekerlek halinde ya da dilimlenerek satışa sunulur. Ancak çiftlik üretimi goudaların çok azı Hollanda dışında satılır.

Gouda peynirleri çok çeşitlidir ve tat açısından oldukça zengindir. Genç gouda peyniri 4 - 6 haftalıktır. Taze bir tadı vardır. 7 ve 12 hafta arasındaki goudalar gençtir. 3 ve 6 aylık gouda, yarı yaşlı sayılır, dokusu gevşektir. 6 ile 8 aylık goudalar etiketindeki kırmızı, beyaz ve mavi renklerden tanınır, tadı meyvamsı ve keskincedir. 8 aydan fazla bekletilmiş olanlar eskidir ve keskin tadıyla en çok aranan çeşidi oluşturur.

Bu klasik goudaların dışında, özel üretim olan ve "mayıs goudası" olarak tanınan çeşidi çok lezzetlidir. Kimyonlu gouda, içine kimyon karıştırılmış genç bir peynirdir. Ayrıca yağ oranı azaltılmış light çeşitleri de vardır. Amsterdam goudası; 3 ve 4 aylık, yüksek oranda su içeren light bir peynirdir.

Tüketildiği yerler

Hollandada gouda peyniri çeşitli biçimlerde gün boyunca tüketilir. Örneğin rendelenerek yemeklere katılır, dilimlenip sabah kahvaltılarında yenir. Sosların, pizzaların ve pürelerin aranan peyniridir. Özellikle kimyonlusu küp şeklinde kesilip aperitiflere eşlik eder.

Saklanması

Goudanın saklanması çok kolaydır. Üstelik zamanla tadı daha da güzelleşir. Satın aldığınız goudayı şeffaf folyoya sardıktan sonra buzdolabının sebzeliğinde 2-3 hafta saklayabilirsiniz.

Kaynak: Yemektarifleri