[Bluesky24]

Onlara Diş Fırçalama Alışkanlığını Kazandıralım....Diş sağlığının bozukluğu nedeniyle gülemeyen insanların bulunduğu bir toplumda yaşıyoruz. Bunun nedeni diş fırçalama alışkanlığınızın erken yaşta başlamaması ve diş sağlığına gerekli özenin gösterilerilmemesi. Oysa gelişmiş Avrupa ülkelerinde filmlerinde izlediğimiz gibi diş fırçalama alışkanlığı ve kültürü çocuk yaşlarında aile içi eğitimle kazandırılıyor. Bunun sonucu olarak diş sağlığı iyi olan insanlar kendilerinden emin gülücükler atabiliyorlar. Türk toplumu olarak bizler de çocuklarımıza, araziler, katlar, paralar bırakmak yerine önemli bir miras olarak "Diş fırçalama alışkanlığı"nı bırakmalıyız ki büyüdüklerinde sağlıklı dişleriyle kendinden emin gülücükler atabilsinler. Dişler vücudumuzun küçük ama bir o kadar da önemli parçalarıdır. Dişlerimizin eksik, çürük veya olmadığı (tam dişsizlik) durumlarda sindirimin birinci basamağı olan ağızda besinlerin parçalanması işi tam olarak yapılamayacağından mideye düşen yük artar ve mide şikayetleri ortaya çıkar. Ayrıca ileri derecede çürümüş, iltihaplı dişler, başlı başına bir ağrı kaynağıdır. Gene kötü dişlerden oluşan bir ağız hiç de estetik değildir. Dişlerin bir fonksiyonu da konuşmada seslerin tam ve doğru olarak çıkmasına yardımcı olmaktır. Dişsiz bir ağızda konuşmada da bozukluklar olur. Dişlerimizin tüm bu işlevlerine karşın diş hastalıkları en eski ve yaygın, aynı zamanda da önemsenmeyen hastalıklar grubuna girer. Bugün özellikle okul çağındaki çocuklar arasında yapılan araştırmalar, çürük oranının %98lere ulaştığını göstermektedir. Diş kaybına neden olan bir diğer etken de periodontal hastalıklardır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)nun verilerine göre gelişmiş toplumlarda ileri periondontal tedavi gereksinimini %10u geçmemektedir. Ancak 1990 yılından bu yana yapılan bir araştırmaya göre bu oran %18,75 tir. Peki bu yüksek oran neden kaynaklanmaktadır? Bu sorunun yanıtını "eğitimsizlik, diş bakımı alışkanlıkları ve pek çok hastanın çeşitli nedenlerle (diş hastalıklarını önemsememe, korku, diş tedavisinin maliyeti) tedavi talep etmemesi" şeklinde verebiliriz. Bu oranın azaltılması ve daha sağlıklı bireylerden oluşan bir toplumun oluşması için neler yapılmalıdır? Bu konuda diş hekimleri kadar ebeveynlere de görev düşmektedir. Unutulmamalıdır ki dişlerin gelişimi anne karnında başlar. Dişler sürdükten sonra da ilk eğitimi verecek olan yine anne babalardır. Dişlerin bakımına ne zaman başlanması gerektiği birçok ailenin dişhekimlerine danıştığı konudur. Bu konuda şunları söyleyebiliriz: dişler anne karnında hamileliğin 6. haftasından itibaren gelişmeye başlarlar. Süt dişlerinin gelişimi anne karnında başladığından kişinin sağlıklı dişlere sahip olmasının anne hamileyken aldığı antibiyotikler, geçirdiği ateşli hastalıklar etkiler. İyi dişlere sahip çocuklar için öncelikle anneler hamilelikleri sırasında dikkatli davranmalı, ilaç kullanılması gerektiğinde hamile olduklarını doktoruna belirtip uygun olanlar seçilmelidir. Doğumdan sonra ise ilk olarak 5-10. aylarda ilk orta kesici dişlerin çıkmasıyla başlayan diş çıkarma süreci 30. aylarda süt dişleri ve 17-21.yaşlarda da sürekli dişler ile tanımlanır. Dişlerin ağızda görünmeye başlamasıyla birlikte diş bakımının da başlaması gerekir. Bir tablo ile çocuğunuz diş bakımının seyrini sıralayabilirsiniz. Bu bakımın yapılmadığı durumlarda ne olabilir? En başta diş çürüklerinin oluşumu başlar. Diş çürükleri, ağızdan alınan şekerli besinlerin ağız ortamında parçalanarak asit oluşturması ve bu asitlerin mine yüzeyinin zayıf noktalarını eritmesiyle oluşur.

Diş çürüklerine yol açan olaylar ve besinler:

·Karbonhidratlı besinler

·Ağızda bakterilerin tutunup, çoğalmasını sağlayacak diş yüzeyindeki bakteri plağı.... (diş yüzeyindeki gıda artıkları, diş taşları)

·Zayıf mine noktaları Tükürükte bu asitlerin oluşumunu engelleyecek fluor gibi elemanların olmayışı olarak sıralayabiliriz. Diş çürüğünü oluşumunu size bir tablo olarak sunuyoruz.

Diş çürüğünü önleme yöntemleri:

1.Bakteri plağının mekanik olarak uzaklaştırılması (Diş fırçalanması ve diş ipi kullanımı).

2.Fluorürlerin kullanımı.

3.Fissür örtücüler.

4.Uygun diyet seçimi.

5.Koruyucu ve önleyici ortodontik tedavilerdir.

Bütün bu yöntemler içinde en kolay ve en ucuz diş çürüğünü önleme sistemi, temiz diş fırçalama ve diş ipi kullanımıdır. Uygun diyet seçimi de her ne kadar basit görülse de günümüz iletişim ortamında reklam bombardımanına maruz kalan ve günün büyük bölümünü okulda, anne baba kontrolünden uzakta geçiren çocuklar için bu şıkkı uygulamak çok da kolay olmamaktadır. Bu sebepten dolayı ilk dişler çıktığı andan itibaren annenin başlatacağı diş temizliği, 1-1,5 yaşında çocuk elinde fırça tutabilecek çağa gelince çocukla beraber, macunsuz olarak anne-baba desteği ile devam etmektedir. Çocuklar taklit etmeyi sevdiklerinden ebeveyn de çocukla beraber kendi dişlerini fırçalamak ve çocuklarına örnek olmalıdır. Kendileri dişlerine özen göstermeyen, fırçalamayan ebeveynlerin çocukları da ne kadar ikaz edilirse edilsin diş bakımını ihmal edeceklerdir. Günde en az iki kez biri özellikle gece yatmadan önce olmak üzere dairesel hareketlerle dişler fırçalanmalı, dişlerin sadece görünen ön yüzeylerini değil, çiğneyici ve arka yüzleri de fırçalanmalıdır. Bu fırçalama alışkanlığını çocuğumuza bırakabileceğimiz en büyük mirastır, diyebiliriz. Birazdan aşağıda değineceğimiz gibi kötü ağız hijyeni ve bunun sonucunda oluşan diş bozuklukları, çürükler ve diş kayıpları aynı zamanda tüm vücut ve ruh sağlığını etkiler.

Bugün artık her yerde kolayca bulunabilen ve fiyatı da birkaç çikolata, şekerleme fiyatını geçmeyen rengarenk ve adeta bir oyuncak niteliğindeki diş fırçaları ve renkli, tadı hoş, küçük yaş grupları için özel olarak üretilmiş diş macunları da anne-babanın işini kolaylaştırmaktadır. Çocuklar bu ürünler sayesinde diş fırçalamayı bir zevk haline getirebilir. Burada unutulmaması gereken diş fırçalamanın bir oyun olmadığı; çocuğunuz 6 yaşına gelene kadar gözetim altında, fazla miktarlarda diş macunu kullanmadan ve çok fazla sıklıkta dişlerini fırçalamamalıdır. Her ne kadar çocuk diş macunları, çocukların bu macunları yutabileceğinden yola çıkılarak üretilmişse de, çocukların çok fazla miktarda macun yutmasına engel olunmalıdır. İlk zamanlarda macun diş fırçasına büyükler tarafından küçük porsiyonlarda sıkılmalıdır. Diş fırçalama alışkanlığının kazanılmasının sosyo-ekonomik düzeyle ilgisi saptanmıştır. Bu konuda yapılan araştırma sonucunu da bir tablo olarak sunuyoruz.

8 Yıllık Eğitimin, Türk Dişhekimleri Birliği (TOB)nin okullarda yaptığı çalışmaların, öğretmen ve ailelerin giderek bilinçlenmesi ve diş bakımının önemini çocuklara aktarması ile bu alışkanlığın daha yaygınlaşacağını umuyoruz. Süt dişlerinin bakımının ihmal edilmesi sonucunda neler olabilir; bunun ileriki dönemde dişlerimize etkisi olur mu? Süt dişleri ağızda belirli yaşlarda kalıp daha sonra düşerek yerlerini sürekli dişlere bırakır. Bu nadenle halk arasında "nasıl olsa düşecek, tedaviye ne gerek var" şeklinde yanlış bir kanı var. Bu yüzden çocuğun süt dişlerine özen gösterilmez ve gerekli tedaviler yaptırılmaz.

Bu dişlerin tedavi edilmemeleri sonucunda bakınız neler olmaktadır:

1.Süt dişleri fırçalanmaz ve çürük yapıcı şekerli besinleden zengin bir diyet uygulanırsa öncelikle mine tabakası aşınır ve çürük giderek ilerler, ağrılar başlar. Tedavi uygulanmazsa çürük daha da ilerleyerek dişin özünün iltihaplanmasına neden olur. Bu esnada şiddetli ağrılar oluşur. Özellikle geceleri ortaya çıkan bu ağrılar çocuğun ve annenin uykusuz kalmasına neden olur. Uykusuz kalan çocuk gündüzleri de hırçın ve mızmız olur. Ayrıca ağrı nedeniyle yemek yemekte güçlük çeken çocuğun beslenmesi de bozulur. Beslenme bozukluğuna bağlı olarak gelişim eksikliği ortaya çıkar.

2.Diş özünün iltihaplanması tedavi edilmediğinde hızla çene kemiğine ve yumuşak dokulara yayılır. Hatta bazen hemen altında sürekli diş sürmekte ise ona da zarar verebilir. Sürekli dişin kireçlenmesinde (mineralizasyon) bozukluk meydana gelebilir. Böyle sürekli dişler çürüğe karşı dayanıksız olur.

3.İltihaplı dişlerden kaynaklanan mikroplar kan yoluyla vücudun diğer organlarına yerleşip ve organlarda çok önemli hastalıklara neden olabilirler. Örneğin beyne gidip, böbreklere yerleşip böbrek iltihabına, kalp ve eklemlerde eklem romatizmalarına neden olabilirler. Ayrıca göz ve kulakta da ağrı ve iltihaplara neden olabilirler.

4.Süt dişlerinin tedavi edilmeyip vaktinden önce çekilmesi de sakıncalıdır. Vaktinden önce çekilen süt dişlerinin yerini komşu dişler eğilerek doldururlar. Bu boşluğu doldurması gereken sürekli dişler ise yer yokluğu nedeniyle çapraşık olarak çıkarlar. Çapraşık diş dizisi dişlere ait fonksiyonları tam olarak yerine getiremez (yemek, estetik gibi) ve çürük oluşumu bu tip dişlerde daha kolaylaşır.

5.Çürük nedeniyle vaktinden önce çekilen ön süt dişleri eksikliğinde ise çocuğun konuşması bozulur. Bu ise arkadaşları arasında alay konusu olup, çocuğun ruhsal yapısını etkileyebilir. Sonuç olarak gerek süt gerekse sürekli dişlerin birçok işlevi olup, yaşam boyunca bakım ve tedavileri yapılmalıdır. Bugün İskandinav ülkelerinin Diş Hekimliği Fakültesinde halk arasında takım diş denilen (takma diş) total protezlerle ilgili bölümler iptal edilmiştir. Çünkü çok küçük yaşlardan itibaren bilinçli ağız bakımı, suların ve sütlerin florlanması, düzenli doktor kontrolü sayesinde tam dişsizlik yok sayılacak kadar azdır. Toplumumuzun da bu seviyelere gelmesini diliyor ve ekliyoruz; Çocuklarımıza öğretebileceğimiz en önemli şeylerden bir tanesi de diş temizliği olmalıdır. Bunun için onlara yol göstermeli, örnek olmalıyız. Öyleyse haydi anne ve babalar çocuklarımızla beraber her sabah-akşam günde en az iki kez dişlerimizi fırçalamaya!...

Tüketici Raporu Dergisi