Kayıp Bakışlar Kolleksiyoncusu

[Bluesky24]

Sinemamızda seçimler!



Malumunuz 22 Temmuz’da sandığa gidip önümüzdeki 5 yıl Türkiye’yi yönetecek kadroları seçeceÄŸiz. Her dönem olduÄŸu gibi bu dönemde seçim heyecanı yaÅŸayıp sonucuna yaklaÅŸtık neredeyse. Peki sinemamız bu olayı ne derece kullandı?

Seçimler deyince kuÅŸkusuz ilk akla gelen film Aziz Nesin klasiÄŸi Zübük. Kemal Sunal’ın canlandırdığı politikacı karakteri türlü sahtekarlıklarla yükseliyor sonunda herkesi bezdiriyordu. Aziz Nesin usta kalemi halen gücünü koruyor ne yazık ki. Hala aramızda zübükler var. Sınıf atlama için her türlü sahtekarlığı mübah sayan Ä°brahim Zübükzade, dönemin politikacı profilini tüm ayrıntılarıyla neredeyse ortaya koyar. Hızlı yükseliÅŸini adım adım izleriz. Tartışma sırasında okul yaptıralım diyen siyasi rakibini cami vaadiyle sindirir. Otel’de havuz başında yapılan pazarlıkla parti deÄŸiÅŸtirir. Neredeyse memleket yararına hiçbir icraatını görmeyiz ama sürekli yükselir. Bu anlamda Zübük siyasi yergi klasiÄŸidir ve maalesef halen geçerliliÄŸini korur.

Kemal Sunal yıllar sonra oynadığı Koltuk Belası adlı filmde bu kez Zübük antitezini verir. Küçük bir kasabanın Belediye Başkanıdır ve dürüst olmaya çalışır ama nafile. Bir de bakar arkasına karısı ve çocukları saman altından su yürütmektedir. Sonunda koltuğu yakar. Bu kez mesaj bellidir.

Birde Kemal Sunal’ın zoraki Kaymakamlığı vardır. Ama bu kez ÅŸaban ruhuyla. Arkadaşıyla Akıl Hastanesinden kaçarlar. Kar yüzünden bölgeye ulaÅŸamayan Kaymakamın makamında uyuyan Åžaban üsütne yapışan kimlikle halkın tüm sorunlarını giderir ve kaymakam gelene kadar üçkağıtçılara kök söktürür.

Yine bir baÅŸka kaymakamı “Dolandırıcılar Åžahı” adlı Atıf Yılmaz klasiÄŸinde görmek mümkündür. Ama pek iÅŸlenmez. Erden Kıral filmi “Kanal”da öyküsünü Kadirli’de kaymakamlık yapan Mehmet Can’ın o günlerdeki gerçek yaÅŸamından alır. Haliyle sinemamızda en güçlü Kaymakam karakteridir. Devrimci kaymakam rolünde de Tarık Akan vardır. 1978 tarihli filmde rüşvet almayan, aÄŸalık düzenine karşı çıkan, tehditlere direnen, köylünün yanında olan kaymakam sonunda tayin edilir.

Metin Erksan klasikleri Yılanların Öcü’nde üçkağıtçı bir muhtar vardır. Susuz Yaz’da da muhtar yine benzer ÅŸekilde iÅŸlenerek ön plana çıkartılır. Köy filmlerinde sıkça karşımıza çıkan

Mahtar tiplemelerinden birine “Yer Demir Gök Bakır”da da rastlarız. Nispeten daha eski tarihli fimlerdeki siyasetçilerin sadece muhtar düzeyinde kalmasında sansürün etkisi olduÄŸunu da dipnot olarak eklemek gerek.

1963 yapımı “Yarın Bizimdir” bu zinciri kırarak siyasal kimlikleri, seçim yolsuzluklarını getirir önümüze. Yörenin Belediye BaÅŸkanı’nın çevresiyle kurduÄŸu kirli iliÅŸkiler mercek altındadır.

Sinemaya da uyarlanan Keşanlı Ali Destanında Ali kabadayılığı ile nam salar, çevresinde çok sevilir ve sonunda kahramanlaşıp seçimi kazanır.

Ä°lhan Engin’in pek bilinmeyen filmi “Artık Düşman DeÄŸiliz” doÄŸrudan genel seçimleri ve siyaset dünyasını ele alır. Siyasi bir geçmiÅŸi de olan Engin 1960 ihtilaline de deÄŸinir. Öyküde kimler yoktur ki! Milletvekili, Belediye BaÅŸkan adayları ve iki güzel alımlı baÅŸtan çıkarıcı metres.

Bu dönem sonrasında siyasi içerikli filmlerin özgürleşmesinin doruk noktasıda ilk başta belirttiğimiz Zübükdür.

Bir dönemde de Siyasetçilerin gönül iliÅŸkileri iÅŸlenir. Kadir Ä°nanır’lı “Sayın BaÅŸkan”da Belediye BaÅŸkanı ile danışmanı arasındaki iliÅŸki ana konudur.

Yavuz Özkan’ın radikal denemesi “Ä°ki Kadın”da tecavüzcü bakan hikayesini anlatır.

Son dönemde siyasi anlamda içeriği zenginleşen özellikle 80 ihtilalini anlatan diziler ve filmler, Hatırla Sevgili dizisi gibi örnekler ise hala taze.

Gerçek hayatta siyasi tavırları ile öne çıkan oyuncular bir yana bu kimlikle görev yapanlarımızda var.

Ediz Hun en başarılı örnek olarak yer alır. Hun, halen başarılı bir siyasi kariyere sahip. Özellikle Yeşilçam döneminde oyuncuların insanlar üzerindeki etkisi bolca kullanılmıştır.

1987’de Milletvekili adayı olan ama kazanamayan Hülya KoçyiÄŸit ve BeyoÄŸlu Belediye BaÅŸkanlığını kazanamayan Halil Ergün de baÅŸarısız örneklerden.

Ediz Hun dışında Berhan ÅžimÅŸek’de meclisteki yerini almıştı.

Fatma Girik de bir dönem ÅžiÅŸli Belediye BaÅŸkanı olarak ÅžiÅŸli’nin Fato’su olmuÅŸ baÅŸarılı örneklerden biri.

Onca örneğe rağmen kilometre taşı olan filmlerin gerçekle uyuşması ne kadar üzücü olsa da umarım hem filmlerimiz hem de seçimlerimiz bu konuda bize umut verir.

22 Temmuz’da sandık başına gittiÄŸinizde bir daha düşünün, acaba karşımda Zübük mü var?

Yazıya kaynaklık eden Agah Özgüç ustaya teşekkürler.

SERKAN MURAT KIRIKCI





Devami...