Etkin sunum için pratik bilgiler Sahne Korkusu
 

Etkin sunum için pratik bilgiler
Sahne korkusu
"Bir topluluğun önünde konuşma yapmak, insanın en büyük korkusudur. Ölüm korkusu bile ikinci sıradadır. Başka bir deyişle, birisinin tabutu önünde törene katılanlara konuşma yapmak yerine, o tabutta olmayı


yeğleyebilirsiniz."
Yukardaki sözler, Amerikalı komedyen Jerry Seinfeld'e ait. Gerçekten bazı kişiler için bir topluluğa konuşma yapmak ölümden beterdir. Buna "sahne korkusu" denir.

Ama öyle bir dünyada yaşıyoruz ki, bir topluluğa konuşma yapmak, sunum yapmak birçoğumuz için işimizin bir parçası haline gelmiş durumdadır. Bazı meslekler var ki, işin tümü sunumdur. Sahneye çıkanları, gösteri sanatındakileri, öğretmenleri bu sınıfta sayabiliriz. Bir de bunun dışında kalan, her an olmasa da, işinde sunum yapmak zorunda kalan profesyoneller var. Diyelim ki siz de bunlardan birisiniz. Örneğin, bir projenizi çalışma arkadaşlarınıza, bölümünüzün aylık çalışma raporunu yönetim kuruluna, yeni ürünü müşterilere sunacaksınız. Her sunum öncesi de midenize kramplar giriyor. Yaptığınız sunumlarda komedyen Seinfeld'in sözlerini hatırlıyor ve "adam haklı" diyorsunuz. Acaba bu korkuyu yenmenin, etkin sunum yapmanın sırrı nedir?

Bu hafta, profesyonel hayatının büyük bölümünde sunumlar yapmış ve yapmakta olan birisi olarak, bu konuya değinmek ve okurlara bazı pratik bilgiler vermek istedim.

Sunumun amacı

Bir sunumun başarısı için birinci koşul, sunumun niçin yapıldığını çok iyi özümsemek gerekir. Aslında tüm sunumların amacını, satış olarak genişletebiliriz. Satış elemanı olmasak da sunumla karşımızdakilere bir şeyler satmaya çalışırız. Örneğin, eğer öğretmenseniz, sattığınız şey bilgidir. Amaç, bu bilginin öğrencilerinizce öğrenilmesidir. Projenizi müşterinize tanıtıyorsanız, amacınız bu proje fikrinizi onlara satmaktır. Başarılı bir sunum için bu amaç hep göz önünde tutulmalıdır.

Müşteriyi tanımak

Sunumun başarılı olması, satışımızın başarılı olması demektir. Herhangi bir satışın başarılı olması da müşterinin iyi tanınması, neye ihtiyacı olduğunun bilinmesi gerekir. Müşterinin ihtiyacını bilmeden açacağınız tezgahı, siftah etmeden kapatabilirsiniz. Bu nedenle, sunumu yapacağınız topluluğu ve neye ihtiyaç duyduklarını çok iyi tanımak zorundasınız. Yoksa "Müslüman mahallesinde salyangoz satan satıcı" durumuna düşersiniz.

Hazırlık, hazırlık, hazırlık...

Konuyu ne kadar iyi bilseniz, bu sunumu defalarca yapmış olsanız bile, sunumda başarının sigortası iyi bir hazırlıktır. Yapılacak hazırlıkta, önce sunum yapılacak topluluğun ihtiyaçları belirlenir. Sunum, bu ihtiyaçlara cevap verecek biçimde hazırlanır. Sunumda ortaya konacak köşe taşları teker teker belirlenir. Sonra, köşe taşlarının hangi sırada sunulacağının bir yol haritası yapılır. Bu, sunuşun senaryosudur.

Sunumun uzunluğu

İnsanoğlunun dikkati kolay dağılır. Konunuz ne kadar ilginç olursa olsun, dinleyiciler uzun süre yoğun dikkat harcayamazlar. Uzun sunumlar, dinleyicilerinizi kolayca kaybetmenin garantili bir yoludur. Sunumlar, ana noktalarınızı aktaracak kadar uzun, milleti sıkıntıdan isilik çıkartmayacak kadar kısa olmalıdır.

Görsel elementler

Sırf kulağa hitap eden sunuşların pek hatırda kalmadığını biliriz. Örneğin, yapılan bir araştırmada, sunudan 3 gün sonra katılımcılara sorular sorulmuş. Buna göre, sözle yapılan kısımdan yüzde 10, sadece görsel yapılandan yüzde 35, sözel ve görsel birlikte yapılan sunumlardan ise yüzde 65'lik bir hatırlanma oranının olduğu görülmüştür. Başarılı bir sunuş istiyorsanız, sunuşunuzu görsel materyallerle zenginleştiriniz.

Lojistiğin önemi

Kurduğumuz bir performans değerlendirme sisteminin eğitimi için, bir şirketin üst düzey elemanları ile bir hafta sonu İstanbul dışında bir yere gitmiştik. Projede bana yardımcı olan, şirkette bu projeden sorumlu genç bir eleman da yanımdaydı. Bu genç arkadaşla, bir gün önceden hazırlığımızı çok iyi şekilde yapmıştık. Tüm formları ve eğitim malzemesini, sunumu (power point dosyası olarak) bilgisayara yüklemiştik ve denemiştik.

Sabah eğitim salonuna bilgisayarı koyduk. Genç arkadaş eğitimin görsel düzeneğini kurmakla meşguldü. Ben, eğitime katılacaklardan birisi ile sabah sohbetine dalmıştım. Genç arkadaş yanıma geldi. Gözlerinde korku vardı. Bir şeylerin ters gittiğini anladım. Konuştuğum kişiden izin isteyip ayrıldım. Genç arkadaşım ağlamaklı bir sesle sorunu anlattı; bilgisayar kilitlenmişti. Açıp kapamak dahil her şeyi denemişti; ama bilgisayar çalışmıyordu. "Şimdi ne yapacağız, Uğur Bey?" dedi. "Ne yapalım, kader" dedim ben de. Genç arkadaş bayılacak gibi oldu. Sonra çantamdan, eğitim için her ihtimale karşı üretmiş olduğum saydamları çıkardım. Bu olay, sanırım genç arkadaşım için çok önemli bir deneyim oldu. Ben de, böyle bir dersi çalışma hayatımın başında, bir ustamdan almıştım. Bana, her şeye hazır olmamamı, her ihtimali düşünerek tedbir almamı öğretmişti. Başarıda, lojistiğin de önemli olduğunu unutmayınız.

Sonuç

Başarılı bir sunum yapmak için, bazı pratik şeylerden söz ettim. Başarılı bir sunum için bir son koşul, sahneye çıkıncaya kadar, sahne korkusunu hiç kaybetmemektir. Başarısızlığa uğrama kaygısı, profesyoneli başarılı kılan itme gücüdür.

Dr. Uğur Tandoğan