1961-1980 Kronolojisi

[bluemoon24]

Yahudilerin katledilmesiyle suçlanan eski SS lideri Adolf Eichmann

hakkında dava açıldı. Arjantin'e sığınan Eichmann, İsrail İstihbarat Servisi

tarafından kaçırıldı. 15 Aralık'ta ölüme mahkum edildi, 31 Mayıs 1962'de idam

edildi. J.F Kennedy, ABD Ordusu'nun Vietnam'a müdahale programına onay

verdi. ABD'li aktör Gary Cooper öldü. BM Genel Sekreteri Dag

Hammarskjold, Kongo'dan ayrılarak bağımsızlığını ilen eden Katanga Eyaleti

Başbakanı Moise Tshombe ile görüşmelerde bulunmak üzere Kongo'ya giderken uçağın

düşmesi sonucu öldü. Adenauer, Batı Almanya Başbakanı seçildi.

SSCB ile Arnavutluk arasındaki diplomatik ilişkiler koptu.

1962Ünlü müzik topluluğu Beatles, ilk plağının kaydını yaptı.

Ünlü modacı Yves Saint Laurent, ilk defilesini sundu. Fransa ve

Cezayir, Evian Antlaşması'nı imzaladılar. Cezayir Savaşı sona erdi.

Marilyn Monroe ölü bulundu. Güney Afrikalı siyah lider Nelson

Mandela tutuklandı. SSCB'nin Küba'ya silah göndermeye devam etmesi

üzerine ABD, Ada'nın bir bülümünü abluka altına aldı. ABD Başkanı

Kennedy, Beyaz Saray ile Kremlin arasında doğrudan bir telefon hattı

yerleştirilmesini önerdi. Hat, 3 Ağustos 1963'de açıldı. Amerikalı yazar

John Steinbeck, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. 1963Fransa ve

Almanya arasında Elysee Antlaşması imzalandı. Sahra Çölü'nde Fransa,

atom bombası denedi. Afrika Birliği Örgütü (OAU) kuruldu. Sovyet

Valentina Tereçkova, uzaya giden ilk kadın oldu. Martin Luther King, ırk

ayrımına karşı Washington'da başlatılan yürüyüşte 200 bin göstericiye önderlik

yaptı. Bin Bella, Cezayir cumhurbaşkanı seçildi. J.F. Kennedy,

Dallas'ta öldürüldü. Jack Ruby, Kennedy'nin katili Lee Harvey Oswald'ı

öldürdü. 1964Amerikalı boksör Cassius Clay, ilk ağır siklet boks

şampiyonluğunu kazandı. Hindistan Başbakanı Jawaharlal Nehru, 74 yaşında

öldü. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) kuruldu. Güney Afrikalı

siyah lider Nelson Mandela, ömür boyu hapse mahkum edildi. James Bond'un

babası, yazar Ian Fleming öldü. ABD Vietnam'a girdi. Çin, ilk

nükleer bombasını patlattı. Arabistan'da Faysal, kendini kral ilan etti.

Lyndon Johnson, ABD Başkanı seçildi. 1965Winston

Churchill öldü. İlk kez Sovyet kozmonot Aleksay Leonov, Uzay'da yürüdü.

Pakistan'da kasırgalar çıktı: 12 ila 30 bin kişi öldü. Marcos,

Filipinler Devlet Başkanı oldu. Zaire'de General Mobotu darbeyle

iktidara geldi. 1966İndira Gandhi, Hindistan Başbakanı oldu.

SSCB'de Leonid Brejnev, Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.

Nijerya'da General Gowon, ülke denetimini ele geçirdi. Çin'de

kültür devrimi başladı. 1970'te ayrılan Beatles Grubu, son konserini

verdi. ABD'li sinema ve televizyon yapımcısı Walt Disney öldü.

1967Eyadema, Togo'da yönetimi ele geçirdi. Apollo Uzay

Aracı'nın bir fırlatma provası sırasında çıkan yangında, 3 amerikalı astronot

yaşamını yitirdi. 1945'te nükleer bombayı icat eden Amerikalı fizikçi

Julius Robert Oppenheimer öldü. Torrey Canyon Petrol Gemisi, karaya

oturdu. Yunanistan'da albayların diktatörlük dönemi başladı. Rus

kozmonot Komarov, Soyuz I Uzay Aracı'nın Dünya'ya dönüşü sırasında öldü.

6 Gün Savaşı sonunda İsrail; Sina, Golan, Kudüs'ün doğusu, Batı Şeria ve

Gazze Şeridi'ni işgal etti. 5 Güneydoğu Asya Ülkesi (Endonezya, Malezya,

Filipinler, Singapur ve Tayland) arasında ekonomik işbirliğini başlatan ASEAN

kuruldu. Küba Devrimi'nin önderlerinden Ernesto ''Che''Guevara öldü.

BM, İsrail'in işgal ettiği toprakları boşaltmasını öngören 242 sayılı

kararı kabul etti. Güney Afrika'da, Doktor Christian Barnard tarafından,

ilk kalp nakli yapıldı. Çavuşesku, Romanya Devlet Başkanı oldu.

1968Dünyanın sesten hızlı (Süpersonik) ilk Tupolev Tu 144 yolcu

uçağı uçtu. Fransa'da ''68 kuşağı''öğrenci hareketleri başladı.

ABD'de yurttaş hakları hareketine öncülük eden siyah din adamı Martin

Luther King, 39 yaşında öldürüldü. Los Angeles'ta, Senatör Robert

Kennedy öldürüldü. San Sebastian'da öldürülen polis, Jose Pardines

Azcay, ayrılıkçı Bask örgütü ETA'nın ilk kurbanı oldu. Alman fizikçi

Otto Hahn yaşamını yitirdi. Sovyet tankları Prag'a girdi. 1932-

1968 yılları arasında Portekiz'i yöneten Salazar, beyin kanamasından öldü.

Richard Nixon, ABD Başkanı seçildi. İsrailli bir komando,

Beyrut'ta 13 sivil uçağı yoketti. De Gaulle, İsrail'de savaş silahlarına ambargo

uygulamaya karar verdi. 1969İki Sovyet uzay gemisi Soyuz IV ve

Soyuz V, Uzay'da ilk defa kenetlenmeyi başardı. El-Fetih Hareketi'nin

lideri Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanlığı'na seçildi.

Suriye'de 1971'de devlet başkanı olan Hafız Esad, hükümet darbesi yaptı.

Tartışmalı bir futbol maçı nedeniyle San Salvador Birlikleri, Honduras'a

girdi, Birlikler 29 Temmuz'da Honduras'tan ayrıldı. İnsanoğlu ilk defa

Ay'da. Amerikalı Neil Armstrong ve Edwin Aldrin, Ay üzerinde yürüdüler.

Libya'da, Muammer Kaddafi'yi iktidara getiren hükümet darbesi yapıldı.

Almanya'da Willy Brandt, şansölye oldu. Golda Meir, İsrail

Başbakanı oldu. 1970Kamboçya'da, ABD yanlısı Mareşal Lon Nol,

Prens Norodom Sihanouk'u devirdi. Avusturya'da Bruno Kreisky, başbakan

oldu. ABD ve müttefikleri, Güney Vietnam'a askeri müdahalede bulundu.

Peru'da deprem oldu, 64 bin kişi öldü. Portekiz'i 38 yıl yöneten

Salazar öldü. Şili'de başkanlık seçimlerini, Salvador Allende kazandı.

Amman'da Ürdün ve Filistin Kuvvetleri arasında kanlı çatışmalar meydana

geldi. 3 binden fazla insan öldü. Şili'de Salvador Allende, devlet

başkanı oldu. Pakistan'da kasırga ve deprem dalgası. 500 binden fazla

insan öldü. Rus yazar Alexandre Soljenitsin, Nobel Edebiyat Ödülü'nü

kazandı, ancak bir daha SSCB'ye alınmayacağından çekinerek Stockholm'deki ödül

törenine katılmadı. 1971ABD, Laos'a askeri müdahalede bulundu.

ABD'li sinema yönetmeni Stanley Kubrick'in ''Otomatik portakal''filmi

gösterime girdi. Mısır'daki Assouan Barajı açıldı. Uganda'da,

Idi Amin Dada, darbe yaptı. Mozambik'te kasırga: 30 bin kişi öldü.

Haiti Devlet Başkanı François Duvalier öldü, yerine oğlu Jean-Claude

Duvalier geçti. Jazzın kralı Louis Armstrong öldü. Fas'ta Kral

II.Hasan'a suikast girişiminde bulunuldu. Nikita Kruşçev öldü.

Macar Kardinal Mindsently, gönüllü olarak 15 yıl Budapeşte'deki ABD

Büyükelçiliği'nde kaldıktan sonra Vatikan'a geldi. Çin, BM'ye üye oldu.

Hindistan'da kasırga, 35 bin kişi öldü. Hindistan, Bangladeş'in

bağımsızlığını tanıdı. Pakistan, Hindistan ile girdiği 15 günlük

savaştan yenik ayrıldı. Kurt Waldheim, BM Genel Sekreteri seçildi.

1972İngiltere, İrlanda, Danimarka ve Norveç, Avrupa Ekonomik

Topluluğu'na katılma kararını imzaladı. İlk asker silahları sınırlama

anlaşması olan Salt 1 imzalandı. Burundi'de kabileler arası anlaşmazlık,

300 bin kişinin ölümüyle sonuçlandı. İki Amerikalı gazeteci, Watergate

Skandalı'nı ortaya çıkardı, 8 Ağustos 1974'te Richard Nixon istifaya zorlandı.

Hollanda'nın Philips Firması, ilk video-diski tanıttı. Münih

Olimpiyatlarının onbirinci gününde Filistinli eylemciler, İsrailli atletleri

rehin aldı. Düzenlenen operasyonda, 11 İsrailli atlet, 4 Filistinli ve bir Alman

polis öldü. Münih Olimpiyatlarında, Amerikalı yüzücü Mark Spitz, 7 altın

madalya aldı ve 7 dünya rekoru kırdı. Richard Nixon, tekrar ABD

Başkanlığı'na seçildi. Nikaragua'da deprem nedeniyle 11.600 kişi öldü.

1973Danimarka, İngiltere ve İrlanda, Avrupa Ekonomik

Topluluğu'na katıldı. ABD ile Vietnam arasında, ateşkes anlaşması

imzalandı, son ABD Kuvvetleri Vietnam'ı 29 Mart'ta terketti. Ünlü ressam

Pablo Picasso, 91 yaşında öldü. İsrailli bir komando, Beyrut'ta,

Filistin Kurtuluş Örgütü'nün 3 önemli yöneticisini öldürdü. Libya

Havayolları'na bağlı Boeing 727 tipi bir uçak, İsrailliler tarafından düşürüldü,

112 yolcudan 105'i öldü. Henry Kissinger, ABD Dışişleri Bakanı oldu.

11 Eylül: Şili'de darbe, Devlet Başkanı Salvador Allende öldü. Pinochet,

iktidara geldi. İki Almanya da, Birleşmiş Milletler'e alındı.

Juan Peron, İspanya'dan ülkesi Arjantin'e döndü ve tekrar devlet başkanı

oldu. 9 kez Olimpiyat şampiyonu olan Finlandiyalı atlet Paavo Nurmi

öldü. 4. İsrail-Arap Savaşı çıktı. ABD Başkan Yardımcısı Spiro

Agnew, istifa etti. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), petrol

fiyatlarını %70 arttırmaya karar verdi. İlk petrol şoku. İspanya

Başbakanı Amiral Luis Carrero Blanco, Madrid'de ETA tarafından öldürüldü.

1974Alexandre Soljenitsin, SSCB vatandaşlığından çıkarılarak

ülke dışına sürüldü. Alman Başbakan Willy Brandt, çalışma

arkadaşlarından birinin tutuklanması nedeniyle istifa etti, yerine Helmut

Schmidt geçti. Valery Giscard d'Estaing, Fransa Devlet Başkanı oldu.

Jazzın önde gelen isimlerinden Duke Ellington, 75 yaşında öldü.

İsveçli tenisçi Björn Borg, 18 yaşında Roland-Garros Turnuvası'nı

kazandı. Arjantin'de Juan Peron öldü, yerine Isabel Peron geçti.

Hindistan Topraklarının üçte ikisi, sel yüzünden sular altında kaldı.

Makarios'u kaçmaya zorlayan Yunan Askerleri darbe yaptı.

Türkiye, Kıbrıs'ta barış harekâtını gerçekleştirdi. Belçikalı

çi Eddy Merckx, Fransa Bisiklet Turu'nu 5. kez kazandı, başka hiçbir

çi, bu başarıya ulaşamadı. Yaser Arafat, ilk kez BM Genel

Toplantısı'nda konuştu. Yunanistan'da, monarşi kalktı.

1975Suudi Arabistan Kralı Faysal Bin Abdülaziz, yeğenlerinden

biri tarafından öldürüldü. Lübnan'da iç savaş çıktı, 14 yıl süren savaş

nedeniyle 100 binden fazla insan yaşamını yitirdi. Kızıl Khmerler, Phnom

Penh'e saldırı düzenlediler ve Demokratik Kampuçya Hükümeti'ni kurdular.

Vietnam savaşı sona erdi, Saygon kurtuldu. Uzay'da Amerikan ve

Sovyet kozmonotları ilk kez buluştu, Soyuz XIX ve Apollo adlı uzay kapsülleri

kenetlendi. Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Konferansı sonucunda Nihai

Senet imzalandı. Batı Sahra, Fas ve Moritanya arasında paylaştırıldı,

Cezayir protesto etti. SSCB, 1975 Nobel Barış Ödülü sahibi, insan

hakları savunucusu ve fizikçi Andrei Saharov'a vize vermeyi reddetti.

1976Steve Jobs ve Steve Wozmiac, ilk kişisel bilgisayar Apple'i

gerçekleştirdiler. İngiliz romancı Agatha Christie, 86 yaşında öldü.

Guatemala'da deprem oldu, 24 bin kişi öldü. Arjantin'de hükümet

darbesi oldu. ''Kirli Savaş''başladı. Güney Afrika'da Soweto Bölgesi'nde

siyahlar Apartheid Rejimi'ne karşı ayaklandılar. Ayaklanmada 3 ay içinde

yüzlerce kişi hayatını kaybetti. Portekiz'de General Antonio Ramalho

Eanes, ilk serbest seçimlerde cumhurbaşkanı seçildi. Çin'in Tangşan

Kenti'nde şiddetli deprem oldu. Batılı uzmanlara göre depremde 700 bin, resmi

kaynaklara göre 242 bin kişi öldü. Çin Devlet Başkanı Mao öldü.

Jimmy Carter, ABD Başkanı seçildi. Amerikalı Milton Friedman,

Nobel Ekonomi Ödülü'nü aldı. 1977SSCB, SS20 füzelerini Doğu

Avrupa'ya yerleştirdi. Sovyet Birliklerinin askeri müdahalesiyle

engellenen ''Prag Baharı''olarak bilinen 1968'deki reform girişimlerine katılan

261 aydın ve siyaset adamı, 77 Şartı'nı yayınladılar. Elvis Presley, 42

yaşında öldü. Yunanistan'ın ünlü sopranosu Maria Callas, yaşamını

yitirdi. Jean Bedel Bokassa, kendisini Orta Afrika Cumhuriyeti

İmparatoru ilan etti. 1978İsrail Güney Lübnan'ı işgal etti.

İtalya'da Kızıl Tugaylar, Hıristiyan Demokrat Partisi lideri Aldo

Moro'yu Roma'dan kaçırdı. Moro'nun cesedi, 9 Mayıs'ta Roma'da bulundu.

İsrail ve Mısır, ABD'nin himayesinde Camp David'de barış anlaşması

imzaladılar. Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı

Menahem Begin, Nobel Barış Ödülü aldılar. 1979ABD Temsilciler

Meclisi, SALT II (Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri)

anlaşmalarını onaylamadı. Vietnam Ordusu, Pol Pot'u, Phnom Penh'ten

kovdu. İmam Humeyni, 16 yıllık sürgünden sonra Tahran'a döndü. 11

Şubat'ta İran İslam Cumhuriyeti ilan edildi. Şadli Bin Cedid, Cezayir

Cumhurbaşkanı seçildi. Avrupa ortak para birimi ECU, yürürlüğe girdi.

Eski Pakistan Cumhurbaşkanı Zülfikar Ali Butto idam edildi.

Muhafazakar Margaret Thatcher, İngiltere'nin ilk kadın başbakanı

seçildi. Hindistan'da bir baraj yıkıldı. 35 bin kişi öldü.

Hindistan Genel Valisi Lord Mountbatten, IRA tarafından öldürüldü.

Tahran'da aşırı dinci öğrenciler, New York'ta tedavi gören eski İran

Şahı'nın geri dönmesi için 52 Amerikalıyı ABD Büyükelçiliği'nde rehin aldılar.

Rehineler 20 Ocak 1981'de kurtuldular. Sovyet Birlikleri, Afganistan'a

girdi. 1980Senegal Devlet Başkanı Leopold Sedar Senghor,

görevinden istifa etti. Afrika'da ilk kez bir devlet başkanı kendi iradesiyle

iktidardan ayrılmış oldu. Yeni bir hastalık belirlendi: AIDS.

Bani Sadr, İran İslam Cumhuriyeti Başkanı seçildi. Mısır'ın

başkenti Kahire'de İsrail Büyükelçiliği açıldı. Yugoslavya Cumhurbaşkanı

Josip Broz, 87 yaşında öldü. Fransız düşünür ve yazar Jean-Paul Sartre

öldü. Aralarında Batı Almanya ve ABD'nin de bulunduğu 56 ülke, 1981

yazında Moskova'da oynanacak Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceklerini

açıkladılar. Kölelik sisteminin son uygulayıcılarından Moritanya, bu

sistemi resmen kaldırdı. Kahire Askeri Hastanesi'nde yatan eski İran

Şahı Muhammed Rıza Pehlevi öldü. İsrail Parlamentosu Knesset, yeniden

birleşen Kudüs'ün İsrail'in başkenti olmasına karar verdi. Filistin'in özerkliği

için görüşmelere başlayan Mısır, protesto amacıyla temaslarını kesti. BM

Güvenlik Konseyi 20 Ağustos'ta, bu kentteki büyükelçiliklerin Tel-Aviv'e

taşınması için çağrıda bulundu. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin,

1975'te Cezayir'de İran ile imzalanan anlaşmayı geçersiz ilan etti. 22 Eylül'de

Irak Ordusu İran'a saldırdı. İki taraf da karşılıklı hava saldırısına başladı.

İran-Irak savaşı başladı. Cumhuriyetçi Ronald Reagan, ABD'nin

40. Başkanı seçildi. İtalya'nın güneyinde deprem oldu. Depremin

bilançosu: 2916 ölü, 8800 yaralı, 250 bin evsiz. Ünlü Beatles grubu

üyesi John Lennon, bir akıl hastası tarafından öldürüldü.