Çocuğunuz Yeni Kardeşe Hazır Mı?

[Bluesky24]

Çocuğunuz Yeni Kardeşe Hazır Mı?Kardeş olarak dünyaya gelse bile, hayatlarının başlangıcında her çocuk, tek çocuktur. Doğumuyla anne ve babasının biriciği olan bir çocuk tahtını paylaşmaya hazır olamayabilir. Kardeşinin doğumu bir çocuk için travmatik olabilir. Kardeş sendromu olarak ifade edilen süreci atlatmak konusunda çocuğunuza yardımcı olabilir, çocuğunuzun bu süreçten zarar görmeden çıkmasını sağlayabilirisiniz.

Siz hazır olabilirisiniz ama çocuğunuz yeni bir kardeşe hazır mı? Kardeşinin doğumuyla kıskançlık yaşadığı için suçlanmak çocukları, daha çok ihtiyacı olan küçük kardeşle ilgilenirken dengeli davranamadığı kaygısı ebeveynleri yorabilir. Krallığını terk etmek istemeyen, ebeveynlerinin ilgisinin azalmasından korkan bir çocuk huzursuz, hırçın ve kırılgan olabilir. Ancak zor gibi görünse de yeni doğan kardeşine alışıncaya dek geçen süre içinde çocuğunuzun bir sendrom yaşamasını önlemek mümkün.

Kardeş sendromu yaşamasını istemediğiniz bir çocuğun yeni gelen kardeşe yönelik yaşayacağı duygularda, kardeşten önce olumlu bir ruhsal yaşantıya sahip olup olmadığı önemlidir. Dünyaya gelişiyle birlikte her bebek, fiziksel ve duygusal olarak bir başkasına bağımlıdır. Güvenli bağlanma, bebeklik döneminin sağlıklı geçirildiğinin göstergesidir. Güvenli bağlanmanın önkoşulu ise, ilk önce anne çocuk ilişkisinde bu bağımlılığın beslenmesidir. İhtiyaçları ve talepleri anne tarafından eşduyumla karşılanan bebek, kendisini değerli ve biricik hissedecektir. Ve her çocuk anne babasının biriciği olmayı ister.

Ötekini Fark Etmek

Sağlıklı ruhsal gelişim için beslenmesi gereken bağımlılık duygusu, aslında çocuğun tümgüçlülüğü, yani her şeye muktedir oluşu demektir. İlk önce kendini her şeyin üstünde ve çok güçlü hissettiren bu tümgüçlülük duygusu beslenmelidir ki, zamanı geldiğinde bundan vazgeçilebilsin. Bu duygu aynı zamanda, hem kız hem de erkek çocuk için, anneye sahip olduğu duygusunu da barındırır. Beklenen gelişim, 2,5-3 yaşlarıyla birlikte çocuğun bu duygudan yavaş yavaş vazgeçmesidir. Ancak bu kendiliğinden olmaz. Bunun için çocuğun baba ile, babanın kuralları ile karşılaşması beklenir. Bu dönem çocuğun artık "öteki"ni fark ederek toplumsallaşmaya başladığı dönemdir.

Krallığını Terk Etme Zamanı

Ancak bu doyum ve kırılmayı yaşamış bir çocuk kardeş doğumunu ve kardeşinin varlığını travmatik yaşamaz. Kardeş doğumu her halükarda annenin kucağındaki o büyülü yerin, krallığın terk edilmesidir. Çünkü oraya yeni bir talip çıkmıştır. Yenidoğanın fiziksel bağımlılığı nedeniyle anne de o yeri yenidoğana açmıştır. Henüz bağımlılık ihtiyacı karşılanmamış bir çocuk için bu yeri yenidoğan kardeşe devretmek her zaman zorlayıcı ve sersemleticidir. Çocuğun ruhsal gelişiminde önemli bir yer tutan bu 3 yıllık zamanın, yeni kardeş doğumundan önce her çocuğa tanınması, ayrılması gerekir. Bu ihtiyaç doyurulmadan doğacak bir bebek, hem çocuğun kendisiyle (kendisini değerli bulma, kendisini istenen bir çocuk olarak yaşantılayabilme), hem de yenidoğan kardeşiyle olan ilişkisini karmaşık bir hale getirecektir.

Çocuk Kararı

Çocuk sahibi olma kararı ilk çocukta olduğu gibi anne babanın ortak kararı ve isteği ile alınabilecek bir karardır. Ortak bir karar olması gerektiği halde en büyük sorumluluk ve söz hakkı yine de daha çok annede olacaktır. Annenin bu bakımı ve ilgiyi vereceği yeni bir canlı için, fiziksel ve duygusal açıdan hazırlığı çok önemlidir. Babanın da bu sorumluluğu paylaşması gerektiğini unutmadan yeni bir çocuk sahibi olmaya dahil olması gerekir. İlk çocukta olduğu gibi, ikinci çocukta da duygusal olarak eşi tarafından desteklenmeyen bir anne, "yeterli annelik" konumunda çok zorlanacaktır.

Yeni bir insan yavrusunun dünyaya getirilmesi gibi bir kararda, böyle bir sorumluluk bir çocuğa verilmemelidir. Çocuğunuz 6-7 yaşında olsa bile, konumu gereği böylesi bir kararın sorumluluğu çocuğa taşıtılmamalıdır.

Yeni Bebeğe Hazırlık

· Yeni doğacak bebeğe çocuğunuzu hazırlama gebelik döneminden itibaren başlamalıdır.

· Gebeliğiniz ailenin diğer bireyleriyle sohbet konusu haline geldiğinde çocuğunuza yeni bebekten söz edebilirsiniz. (ayrıca spot) Bunun için seçeceğiniz dil ve sergileyeceğiniz tavır yine ailenizi ilgilendiren diğer önemli konuları bildirirken takındığınız tavır ve dil ile benzerlik taşımalıdır. Onay beklediğinizi belli edercesine veya af dilercesine değil, mübalağa etmeden veya sıradanlaştırmadan aktarabilmek, paylaşabilmek önemlidir.

· Bunların gözetilmesi halinde bile büyük kardeşin aldığı bu haber tabii ki şaşkınlık yaşatacaktır. Bunun için seçeceğiniz örnekler ya da vaatleriniz, sizin çocuğunuzla olan ilişkinizi hayal kırıklığına uğratacak, süslemeli hayalci senaryolaştırmalardan uzak olmalıdır.

· Gebeliğiniz esnasında doktor kontrollerine çocuğunuzu götürmek ve karnınız büyüdükçe dokunmasına izin vermek, kardeşe hazırlık için, kardeşini kendi dünyasında tasarımlandırması ve psikolojik hazırlığı için yararlı olacaktır. (ayrıca spot)

· Çocuğunuzu, yeni doğacak bebeğin ihtiyaç duyacağı bakım ve ilgiye hazırlamak için, kendi çocukluğunuzdan ya da çocuğunuzun bebekliğinden yapacağınız paylaşımlar kendisini hazırlaması için katkı sağlayacaktır. Bununla ilgili fotoğraflar ya da varsa video çekimlerinden yararlanılarak bu hazırlık pekiştirilebilir.

Yenidoğanın Bakımı

Yenidoğan bebeğiniz eve geldikten sonra, onun nazik fiziksel yapısından dolayı, çocuğunuzu ondan uzak tutma ya da sakınma çabanız, çocuğunuzun kardeşinin varlığına hiddet duymasına ve dışlanmışlık duygusunu daha yoğun olarak yaşamasına neden olacaktır. Kardeşinin bakımında onun da katkıda bulunmasına olanak tanımak ve ona dokunmasına izin vermek daha iyi sonuçlar doğuracaktır.

Kardeşini Seviyor Musun?

Özellikle yenidoğan bebeği görmek için eve gelen konuklarınızın, çocuğunuza yöneltebileceği "kardeşin olduğuna seviniyor musun?" ya da "seviyorsun değil mi kardeşini?" gibi sorularda, gerekirse soru sorulmasını önlemek ya da verilecek cevaplarda çocuğunuzun yanında olmak, çocuğunuzun yeni doğan kardeşiyle ilgili karmaşık duyguların yaratabileceği yükü hafifletecektir.

Ebeveyn olarak, büyük kardeşi yenidoğan bebeğe hazırlama düşüncenizin kaynağı, kıskançlık gibi her bireyi yapılandıran, hayatın bir parçası olan doğal bir olgudan korumaksa nafile. Yeter ki, annenin yüzünde sevilmenin ve yalnızca var olarak ona eşi olmayan bir zevk sağlamış olmanın işaretlerinin arandığı ilk 2,5 -3 yılı, kardeş doğumundan önce büyük kardeşe sağlayın. Yoksa rekabet, yarışma duygusu, dışlanmışlık korkusu, daha az sevilme kaygısı, emin olun tek çocukken de yaşanabilecek duygulardır.

Psikolojik Danışman Uğur Ozulu