[Işıldayan Safir]

DEĞERLER NEDİR?

Bir şeye değer vermek demek, ona önem vermek demektir. Sizin sevdiğiniz şeylerin hepsi birer "değer" sayılır. Bu bölümde özellikle hayat değerlerine yani hayatınızda sizin için en önemli olan şeylere değineceğim. Bu tür değerler aslında iki tiptir, biri sonuç, diğeri araç türündedir. Eğer size, "En çok neye değer verirsin?" diye sorsam, belki bana cevap olarak, "Sevgi, aile, para" dersiniz. Bunların arasında sevgi, izlemekte olduğunuz sonuç değerdir, yani kavuşmak istediğiniz duygusal durumdur. Ama aile ile para, yalnızca araçtır. Yani bunlar, gerçekte istediğiniz duygusal durumları olduracak yollardır.

Eğer size, "Ailen sana ne veriyor?" diye sorsam, belki, "Sevgi, güvence, mutluluk" dersiniz. Aslında değer verdiğiniz, yani izlemekte olduğunuz şeyler, sevgi, güvence ve mutluluktur. Para konusunda da aynı şey geçerlidir. Şimdi size, "Para senin için ne anlam taşıyor, sana ne veriyor?" diye sorsam, belki bana, "Özgürlük, etki yapabilme, katkıda bulunabilme bir güvence duygusu" dersiniz. Yine aynı şey ortada. Para yalnızca bir araç oluyor, çok daha derin değerleri, duyguları istiyor, onlara hayatınızda sürekli sahip olmak istiyor, paranın bunu getirecek bir yol olduğunu düşünüyorsunuz.

Hayattaki zorluk, pek çok kimsenin sonuç ve araç değerler arasındaki farkı anlamaması, bu nedenle çok acı çekmesidir. İnsanlar genellikle araç değerleri kovalamakla öyle meşguldür ki, gerçek istekleri olan sonuç değerleri elde edememektedirler. Sonuç değerler, size doyum veren, hayatınızı zenginleştiren, ödüllendirici kılan şeylerdir. Benim görebildiğim en büyük zorluklardan biri, insanların kendilerine amaç seçerken hayatta en çok nelere değer verdiklerinin hiç farkında olmayışlarıdır. Bu nedenle, seçtikleri amaca ulaşınca da, "Hepsi bu muymuş?" derler.

Örneğin diyelim ki bir kadının en yüksek değerleri, sevgi ve katkıda bulunma olsun. Bu kadın avukatlık mesleğini seçiyor, çünkü bir zamanlar bir avukat tanımış ve çok etkilenmiş. Bu insan çalışmalarıyla tüm insanlara yardım edebilen, fark yaratabilen biriymiş. Zaman geçtikçe bu kadın hukuk mesleğinin girdaplarına yakalanmış, çalışmakta olduğu hukuk firmasının ortağı olmayı ummuş. Bu hedefi seçtiğinde, işi bambaşka bir odağa yönelmiş. Şirkete tahakküm etmeye, onu yönetmeye başlamış, son derece başarılı bir kadın olmuş ama kendini çok mutsuz hissediyormuş, çünkü artık müşterileriyle yakın temas kuramaz olmuş. Mevkii, iş arkadaşlarıyla arasında yeni tür bağlar yaratmış. Tüm zamanı toplantılarda, protokol ve usullerin düğümlerini çözmekle geçiyormuş. Amacına ulaşmış, ama hayatının isteğini elden kaçırmış. Siz hiç bu tuzağa düştünüz, sonuç yerine aracı kovaladınız mı? Gerçekten mutlu olmak için aradaki farkı bilmemiz, sonucun kendisini kovalamamız gerekir.