[bluemoon24]

Konuya ilişkin memurlar.net editörünün değerlendirmeleri

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile kaldırılan

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 129 uncu maddesinde ( 1) rücu

ile ilgili düzenleme yer almış, bu düzenlemede yalnızca adi malul duruma

düşürenlere veya ölümlerine sebep verenlere yönelik rücu davası açılmasına

imkan verilmiştir.

5510 sayılı Kanun bu kapsamı genişletmiş adi maluliyetle birlikte vazife

malulü duruma düşürenler ile ölümlerine sebebiyet verenlere de rücu davası

açılacağı hükümlerini düzenlemiş, bu hususlar Kanunun 14, 21, 39 ve 93 üncü

maddelerinde( 2) ayrıntılı olarak yer almıştır. aşağıda bu maddelere yer verilmiştir.



(1 ) 5434 S.K. Madde 129 - "Vazifeleri içinde veya dışında her

hangi sebeple zarar görmüş veya tehlikeye düşmüş ve bundan dolayı adi malul

durumuna girmiş iştirakçilerin veya bunlardan ölenlerin, dul ve yetimlerinin;





sebep olanlar aleyhine açacakları davaları Sandık dahi kovuşturmaya ve bu davalara

üçüncü şahıs olarak girmeye ve dul ve yetimler tarafından dava açılmamış ise

bunu doğrudan doğruya açmaya yetkilidir.



Dava sonunda para tazminatı da alınırsa bundan kovuşturma için yapılan masraflarla

birlikte emekli, adi malullük, dul ve yetim aylıkları bağlanan hallerde bu aylıkların

beş yıllığı; (Toptan ödeme) yapılan hallerde de bunların toplamının yarısı Sandıkça

alınarak, varsa, geri kalanı ilgililere ödenir.



Sebep olanlar iştirakçi ise ve bunlara bu kanuna göre Sandıklarca her hangi

adla olursa olsun ödeme yapılacaksa istihkakları dava sonuna kadar hükmolunacak

tazminata karşılık olmak üzere ödenmez."







(2 ) 5510 S.K. MADDE 14- "Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı

veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm

şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal

özürlülük halleridir.



Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;



a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun

olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi,



b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna

bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin

incelenmesi,



sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.



Meslek hastalığı, işten ayrıldıktan sonra meydana çıkmış ve sigortalı olarak

çalıştığı işten kaynaklanmış ise, sigortalının bu Kanunla sağlanan haklardan

yararlanabilmesi için, eski işinden fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması

arasında bu hastalık için Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirtilen

süreden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması şarttır. Bu durumdaki kişiler,

gerekli belgelerle Kuruma müracaat edebilirler. Herhangi bir meslek hastalığının

klinik ve laboratuvar bulgularıyla belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan

etkenin işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek hastalıkları

listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık Kurumun

veya ilgilinin başvurusu üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı

ile meslek hastalığı sayılabilir.





Meslek hastalığının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;



a) (a) bendi ile 5 inci madde kapsamında bulunan sigortalılar bakımından, sigortalının

meslek hastalığına tutulduğunu öğrenen veya bu durum kendisine bildirilen işveren

tarafından,



b) (b) bendi kapsamındaki sigortalı bakımından ise kendisi tarafından,



bu durumun öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek

hastalığı bildirgesi ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu yükümlülüğü yerine

getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış

bildiren işverene veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki

sigortalıya, Kurumca bu durum için yapılmış bulunan masraflar ile ödenmişse

geçici iş göremezlik ödenekleri rücû edilir.



Meslek hastalığı ile ilgili bildirimler üzerine gerekli soruşturmalar, Kurumun

denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık iş

müfettişleri vasıtasıyla yaptırılabilir.



Hangi hallerin meslek hastalığı sayılacağı, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesinin

şekli ve içeriği, verilme usûlü ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer

usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir. Yönetmelikte

belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp

sayılmaması hususunda çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık

Kurulunca karara bağlanır."

5510 S.K. MADDE 21- "İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin

kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı

bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine

bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan

gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya

hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere,

Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık

ilkesi dikkate alınır.



İş kazasının, 13 üncü maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sürede

işveren tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen

süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, Kurumca işverenden

tahsil edilir.



Çalışma mevzuatında sağlık raporu alınması gerektiği belirtilen işlerde, böyle

bir rapora dayanılmaksızın veya eldeki rapora aykırı olarak bünyece elverişli

olmadığı işte çalıştırılan sigortalının, bu işe girmeden önce var olduğu tespit

edilen veya bünyece elverişli olmadığı işte çalıştırılması sonucu meydana gelen

hastalığı nedeniyle, Kurumca sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği

işverene ödettirilir.



İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle

meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması

gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye

değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları

çalıştıranlara rücû edilir.



İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık; kamu görevlileri, er ve erbaşlar ile

kamu idareleri tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin gereği

olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı haklarında

kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak

sahiplerine yapılan ödemeler veya bağlanan gelirler için kurumuna veya ilgililere

rücû edilmez. Ayrıca, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölümlerde, bu Kanun

uyarınca hak sahiplerine bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler için, iş kazası

veya meslek hastalığının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine veya

iş kazası sonucu ölen kusurlu sigortalının hak sahiplerine, Kurumca rücû edilmez."

5510 S.K. MADDE 39- "Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malûl

veya vazife malûlü olan sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, bu

Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin

yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücû edilir.



Malûllük, vazife malûllüğü veya ölüm hali, kamu görevlilerinin veya er ve erbaşlar

ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin

gereği olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı

haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı

veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya bağlanan aylıklar için Kurumca, kurumuna

veya ilgililere rücû edilmez."

5510 S.K. MADDE 93- (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/56 md.) "Bu

Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri,

sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması

sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık

ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka

borçları dışında haczedilemez.



(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/56 md.) Kurumun prim ve diğer alacakları

ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on

yıllık zamanaşımına tâbidir. Kurumun prim ve diğer alacakları; mahkeme kararı

sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim

ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden,

kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları

soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş ise bu soruşturma, denetim ve inceleme

sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar,

kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden

doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren, zamanaşımı

on yıl olarak uygulanır. Bu alacaklar için 89 uncu madde gereğince hesaplanacak

gecikme cezası ve gecikme zammı, 88 inci maddede belirtilen ödeme süresinin

son gününü takip eden günden itibaren uygulanır.



Bu Kanuna dayanılarak Kurumca açılacak tazminat ve rücû davaları, on yıllık

zamanaşımına tâbidir. Zamanaşımı tarihi; rücû konusu gelir ve aylıklar bakımından

Kurum onay tarihinden, masraf ve ödemeler için ise masraf veya ödeme tarihinden

itibaren başlar.



Zamanaşımından sonra yapılan ödemeler kabul edilir. Ancak, 4 üncü maddenin birinci

fıkrasının (b) bendine tâbi sigortalıların zamanaşımı nedeniyle prim ödenmeyen

süreleri, sigortalılık süresinden sayılmaz ve bu süreye ilişkin sigortalılık

hak ve yükümlülükleri düşer."

Kaynak: memurlarnet