Anne, Çocuklarını Tedavi Yardımı Beyannamesinde Gösterebilir mi?

[bluemoon24]

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Tedavi Yardımı başlıklı 209'uncu maddesinde;

"Devlet memurları ile herhangi şekilde bir sağlık yardımından yararlanmayan

eşlerinin veya bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve ikiden fazla dahi olsa

aile yardımına müstehak çocuklarının, hastalanmaları halinde, evlerinde veya

resmi veya özel sağlık kurumlarında ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarınca

sağlanır. Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarının ödenebilmesi için, tedaviye

resmi tabip raporu ile lüzum gösterilmesi şarttır" hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun 210 uncu maddesinin son fıkrasında yer alan "209

uncu madde ile bu madde hükümleri Maliye ve Sağlık Bakanlıklarının görüşleri

alınmak suretiyle Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmeliğe göre

uygulanır." hüküm gereğince Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze

Giderleri Yönetmeliği'nde kimlerin yararlanacağı ve tedavinin usul ve esasları

belirtilmiştir.

Anılan Yönetmeliğin tedavi ve yol giderlerinin kimler için, hangi hal ve şartlarda

sağlanacağı "tedavi ve yol giderlerinden yararlanacak olanlar" başlıklı

3 üncü maddesinin (d) bendinde "Devlet Memurunun aile yardımı ödeneğine

hak kazanan çocukları," denilmekte, bakmakla yükümlü olduğu kişileri

bildirme başlıklı 40 ıncı maddesinde ise "Her Devlet memuru, tedavi

yardımından yararlanabilecek eşi, bakmakla yükümlü olduğu ana, baba ve aile

yardımı ödeneğine müstehak çocuklarını gösterir bir beyanname vermekle yükümlüdür.

(Örnek 6).



Tedavi yardımından yararlanacak ana ve babanın birden fazla Devlet memuru (bu

yönetmeliğin 48 inci maddesi kapsamına giren kurumlar personeli dahil) olan

çocukları varsa, bu ana ve baba çocuklarından birinin beyannamesinde gösterilir.



Beyannamede gösterilen şahısların durumunda bir değişiklik meydana geldiğinde

memur 15 gün içinde yeniden bir beyanname düzenleyerek ilgili mercie verir.





(Değişik:14/5/2001-2001/2473 K.) Karı ve kocanın her ikisinin de bu Yönetmelikten

yararlanan memur olması halinde aile yardımı ödeneğine müstehak çocuklar anne

veya babadan yalnız biri tarafından düzenlenecek beyannamede, boşanma ve ayrılık

vukuunda ise, mahkeme çocuğun velayetini hangi tarafa vermişse, çocuk onun tarafından

düzenlenecek beyannamede gösterilir." hükmü yer almaktadır.

Mer'i mevzuat, çocukların tedavi yardımından faydalanmalarını ikiden fazla

dahi olsa aile yardımına müstehak olmalarına ve yönetmelik hükümlerine

uygun olarak beyan etmelerine bağlanmıştır. Beyan usulü yukarıda yer

verilen Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Bakanlar Kurulu bu yetkiyi 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 210 uncu maddesinin

belirtilen son fıkrasından almıştır. Bu çerçevede, usul ve esası düzenlemiş

yönetmelik ekinde beyannamenin örneğini yayımlamıştır.

Bu itibarla, Devlet memurunun çocuklarının tedavi yardımının memurun kurumunca

ödenmesi memurun çocuğunun aile yardımı ödeneğine müstehak olması ve

belirtilen yönetmelik hükmü uyarınca beyanname vermesine bağlanmıştır.

Aile yardımı ödeneğine müstehak olma durumunu inceleyecek olursak, 657 sayılı

Devlet Memurları Kanunu'nun Aile Yardımı Ödeneği başlıklı 202 nci maddesinde"Evli

bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.



Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan

veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 250, çocuklarından

her biri için de 50 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu

elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Ancak ikiden fazla çocuk için aile yardımı

ödeneği verilmez. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları

için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir.

Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 5 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu

yetkilidir.



Dul memurların çocukları için yukarıdaki fıkralar hükmü uygulanır.



Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda

verileceğini de kararında belirtir.



Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir."

hükmü ve "aile yardımı ödeneğine hak kazanma" başlıklı 204 üncü

maddesinde "Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği;

çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından

itibaren hak kazanır." hükmü ile "aile yardımı ödeneği hakkını

kaybetme" 205 inci maddesinde "Memur, eş için ödenen aile yardımı

ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım

ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip

eden ay başından itibaren kaybeder." hükümleri ile düzenlenmiş bulunmaktadır.

"Çocuk İçin Aile Yardımı Ödeneği Verilmeyecek Haller" ise 206 ncı

maddede "Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez:



1. Evlenen çocuklar,



2. 19 yaşını dolduran çocuklar,



(19 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocuklarına 25 yaşını dolduruncaya

ve yüksek öğrenim yapmakta bulunan erkek çocuklar için 25 yaşını geçmemek üzere

öğrenimlerini bitirinceye kadar ve çalışamayacak derecede malüllükleri resmi

sağlık kurulu raporu ile tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine

devam olunur.)



3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her

ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta

iken tatil devresinde çalışanlar hariç),



4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar."olarak düzenlenmiştir.

Diğer tarftan, Aile Yardımı Ödeneğinin Ödeme Usulü anılan Kanunun

203'üncü maddesinde yer alan "Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına

her ay aylıklarıyla birlikte ödenir.



Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir.



Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir

ve borç için haczedilemez." hüküm ile belirlenmiştir. Ayrıca, idarenin

memura bu yardımın ödenmesi için Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde belirtilen

beyannamenin verilmesi gereklidir. Diğer taraftan, 657 sayılı Kanunun mezkur

203 üncü maddesi ödeme usulüne ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği

hükmü uyarınca talep edilen belge de ödenmeye ilişkin olup hak kazanmaya

ilişkin değildir.





Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde tedavi yardımından faydalanmak

için aile yardımı ödeneğini alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Devlet

memurunun çocuklarının tedavi yardımından faydalanması için çocuklarının 657

sayılı Kanun uyarınca aile yadımı ödeneğine müstehak olması

(hak etmesi) ve aynı Kanunun 210 uncu maddesi uyarınca yürürlüğe konulan Devlet

Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliği'nde belirtilen esas

ve usule uygun olarak devlet memurunun beyan etmesine bağlıdır.







İşgüzar ve mevzuat bilmeksizin aile yardımı ödeneği ödenmeyen Devlet memurunun

çocuklarının tedavi giderlerinin karşılanmaması uygulaması gayri yasal olup,

hukuki mesnetten yoksun bulunmaktadır. Genel uygulama bu çerçevede yapıla gelmektedir.

Yani Anne ve babanın her ikisinin de Devlet memuru olması halinde aile yardımı

ödeneğine müstehak çocukları tedavi giderlerinin Devlet Memurlarının Tedavi

Yardımı ve Cenaze Giderleri 40 ıncı maddesi uyarınca beyanname anne tarafından

verilmişse annenin kurumu, baba tarafından verilmişse babanın kurumu tarafından

karşılanması gerekir.



Kaynak: memurlarnet