[Bluesky24]

Hamilelik sırasında vücutta fazla sıvı tutulumunun yol

açtığı şikayetler yanlızca ellerde ve ayaklarda görülen

şişlikler ile sınırlı değildir. Bu fazla sıvı ellerde ve

bileklerde ağrı ve güç kaybı ile karakterize karpal tünel

sendromu adı verilen bir rahatsızlığın da nedenidir. Karpal

Tünel Sendromu (KTS) hamile kadınların %25-30'unda görülür.



Nedir?



Koldan gelen bir sinir ve kas bağları el ayasının

tabanında, bilek bölgesinde dar bir kanal ya da tünelden

geçerek ele ulaşır. Bu dar kanala Karpal Tünel adı

verilir, karpal tünelin içinden geçen sinir ise median

sinir olarak adlandırılır. Karpal tünel sadece median

sinir ve kas bağlarının sığabileceği kadar bir genişliğe

sahiptir. Kanal içinde yer kaplayan herhangi bir oluşum ya da

şişlik içindeki dokuların sıkışmasına neden olur. Median

sinirdeki bu sıkışma sinirin uyardığı bölgelerde uyuşma

ve keçelenme şikayetleri ile kendini belli eder. Median sinirin

karpal tünelde sıkışması ile ortaya çıkan bu tablo Karpal

Tünel Sendromu (KTS) olarak adlandırılır.



Karpal tünelin içinden geçen tek sinir median sinirdir.

Median sinir baş parmak, işaret ve orta parmaklar ile yüzük

parmağının yarısının duyularını beyine iletmek ile

görevlidir. Aynı zamanda başparmağın kavrama görevini

yerine getirmesinde rol alan kasların motor fonksiyonu da median

sinir tarafından kontrol edilir. Elin diğer kısımlarının

duyu ve motor fonksiyonları karpal tünel içinden geçmeyen

diğer sinirlerin sorumluluğundadır.



Bir sinir sıkıştığında işlev göremez hale gelir. Eğer

bu sinir deriden aldığı duyuları iletmek ile görevli ise

üzerindeki baskı kalkıncaya kadar o sinirin uyardığı

bölgede uyuşma meydana gelir. Örneğin bacaktan gelen

duyuları taşıyan siyatik sinir kalça bölgesinden geçer.

Oturma pozisyonuna bağlı olarak siyatik sinir üzerinde

basınç oluştuğunda o bacakta uyuşma hissedilir. Oturma

şekli değiştirilip de siyatik sinir üzerindeki bası ortadan

kalkınca bu uyuşmada yok olur. Eğer pozisyon uzun süre

değiştirilmez ise sinir üzerindeki bası kalıcı hasara neden

olabilir. Eğer median sinir karpal tünel içinde sıkışırsa

bu sinirin uyardığı bölge olan üç parmak ile yüzük

parmağının yarısında uyuşma ortaya çıkar. Yüzük

parmağının diğer yarısı ile küçük parmak başka sinirler

tarafından uyarıldığı için o bölgelerde belirti

görülmez. KTS en sık 29-62 yaş arası kadınlarda

görülmekle birlikte her yaştan ve cinsten insanı

etkileyebilir.



Karpal tüneldeki boşluğu daraltan her türlü oluşum

içindeki median sinirde sıkışmaya yol açabilir. Bunlar

arasında tünelin ödem nedeni ile şişmesi ya da kırık

sonrası tünelin şeklindeki değişmeler sayılabilir. En sık

karşılaşılan neden olan şişlik değişik faktörlere

bağlı olarak ortaya çıkabilir. El ve bileğin klavye

kullanımında olduğu gibi sürekli aynı şekilde tekrarlayan hareketleri

kas bağlarında enflamasyon ve sonrasında bu bağlarda

şişmeye neden olur. Bunun yanısıra hamilelik döneminde

olduğu gibi vücuttaki genel bir su tutulumu da benzer şekilde

karpal tüneline yol açar. Su tutulumunu arttıran bir başka

faktör de doğum kontrol haplarıdır.



Kırıkların yanı sıra bileğin poziyonu da tünelin

şeklinde değişmelere neden olur. Bilek ve el düz bir hat

halindeyken tünel en geniş aralığa sahiptir. Bilek yukarı ya

da aşağı kıvrıldığında kanalın boyutlarında hafif bir

daralma meydana gelir.



Belirtileri



Hamile bir kadında aşağıdaki yakınmalar ortaya

çıktığında KTS açısından değerlendirilmesi gerekir:





Küçük parmak dışında kalan parmaklarda uyuşma ve

keçelenme

Bilekten kola doğru uzanan ani ve keskin ağrı

Parmaklarda yanma hissi

Özellikle sabahları görülen kısmı şişlik ve el

krampları

Başparmakda güç kaybı

Eşyaları sık sık elden düşürme

Uykudan el ve bilek ağrısı ile uyanma

Araba kullanmak gibi aktiviteler sırasında elde uyuşma





Bu belirtilerin ortaya çıkması karpal tünel sendromunu

düşündürmekle birlikte her zaman KTS tanısını koydurmaz.

Eklem iltihabı, boyun fıtığı, median sinirin omurilikten

ayrıldığı bölgede meydana gelen sıkışmalar gibi diğer

durumlar da benzer yakınmalar yaratabilir.



Tanı



Karpal tünel sendromunun kesin tanısı sinir iletim testleri

ile konabilir. Bu test KTS olan olguların yaklaşık %90'ında

tanı koydurur. Ancak test souçları normal olan kişilerde de

KTS olabileceği akıldan çıkartılmamalıdır. KTS'de tanı

temel olarak öykü ve fizik muayene bulguları ile konur. Sinir

iletim testleri tanıyı konfirme etmek ve olayın derecesini

saptamak için kullanılır. Son zamanlarda manyetik rezonans

incelemesinin KTS tanısında yararlı olduğu

gösterilmiştir.Tanıda rontgen ve ultrasonografinin yeri

yoktur.



Tedavi



Karpal tünel sendromu varlığında değişik tedavi

alternatifleri mevcuttur. Bandaj bunlar arasında en sık

kullanılan yöntemdir. Parmaklar, el ve bileğin doğal

pozisyonlarında hareketinin engellenerek dinlendirilmesi karpal

tüneldeki basıncı azaltmada oldukça etkili bir yöntemdir.



Bandaj ile ağrının azalmadığı durumlarda bilek içine

küçük dozda kortizon ya da lokal anestezik enjeksiyonu

yapılabilir.



Ağrıyı ve enflamasyonu gidermek amacıyla çeşitli steroid

olmayan antienflamatuar ve ağrı kesiciler kullanılabilir.

Hamile kadınlarda bu ilaçlar mutlaka hamileliği takipeden

doktorun önerisi ile kullanılmalıdır.



Israrcı olgularda küçük bir cerrahi müdahale

gerekebilmektedir. Bu işlem hastanede yatmayı gerektirmeyen,

ayaktan yapılan bir müdahaledir. El ayasında bileğe yakın

bir alandan yapılan küçük bir kesi ile sıkışmaya neden

olan bağ dokusu rahatlatılır. İşlem sonrası hasta 4-6 hafta

içinde tamamen normale döner.



KTS'nin tedaviye verdiği yanıt mükemmel olmakla birlikte

%1'den az olguda kalıcı hasar meydana gelebilir.



Önlemler



Hamilelikte kaprpal tünel sendromu oluşmasını engellemek

için bazı önlemler almak yarar sağlamaktadır:





Su tutulumunu azaltmak için tuz alımını kısıtlamak

El bileğinin uzun süre aynı pozisyonda tutulmaması

Düzenli aralıklarla el bileğini dinlendirmek

Uzun süre tekrarlayıcı karekterde hareketler yapmamak

Obesite karpal tünel sendromu için bir risk faktörü

olduğundan kilo verilmesi

KTS'yi önlemeye yönelik egzersizler.





Egzersizler



KTS'nu engellemek için bazı egzersizler tanımlanmıştır.

Sabah çalışmaya başlamadan önce ve çalışma sırasında

zaman zaman mola verilerek yapılan bu egzersizler KTS'dan

sorumlu olan median sinir üzerindeki basıyı azaltır. Bir

dakikalık bir egzersiz sonrasında tünel içi basınç en az 10

dakika süreyle dinlenme basıncının bile altına

düşmektedir. Ayrıca karpal tünel sendromu olan kişilerin

7-10 gün süreyle kapı zili çalmak, bardak tutmak,

alışveriş arabası itmek gibi günlük aktivitelerden

kaçınması gereklidir. Bu basit aktiviteler tünel içi

basıncı arttırarak durumun kötüleşmesine neden

olabilmektedirler.



Bazı araştırmacılar KTS tanısı konduktan sonra tedavinin

tam etkili olabilmesi için en az 1 hafta süreyle kişinin

egzersiz yaptığı dönemler dışında ellerini kesinlikle

kullanmamalarını önermekte ve hafif aktivitelere bu bir

haftalık dönemin sonunda başlamalarını önermektedirler.



Önerilen egzersiz şu şekildedir.









Kolları ileri doğru uzatın, bilek ve parmakları

gererek 5 saniye bu şekilde bekleyin







Bilekleri düz konuma getirin ve parmakları

gevşetin







Her iki elinizi yumruk yapın







Elleriniz yumruk şeklindeyken bilekleri aşağı

doğru bükün ve 5 saniye bekleyin







Bilekleri düz konuma getirin ve parmakları

gevşetin







Bu egzersizleri 10'ar defa yaptıktan sonra kolları

yanda serbest şekilde bırakıp birkaç saniye süreyle

hafi hafif sallayın







******



Referanslar





Anto C, Aradhya P: Clinical diagnosis of peripheral nerve

compression in the upper extremity. Orthop Clin North Am

1996; 27: 227-236

Atroshi I, Gummesson C, Johnsson R, et al: Prevalence of

carpal tunnel syndrome in a general population. JAMA 1999

Jul 14; 282(2): 153-8

D'Arcy CA, McGee S: Does this patient have carpal tunnel

syndrome? JAMA 2000 Jun 21; 283(23): 3110-7

de Araujo MP: Electrodiagnosis in compression

neuropathies of the upper extremities. Orthop Clin North

Am 1996; 27: 237-244

Franzblau A, Werner RA: What is carpal tunnel syndrome?

JAMA 1999 Jul 14; 282(2): 186-7

Hilburn JW: General principles and use of

electrodiagnostic studies in carpal and cubital

syndromes. With special, attention to pitfalls and

interpretation. Hand Clin 1996; 12: 205-221

Horch RE, Allmann KH, Laubenberger L, et al: Median nerve

compression can be detected by magnetic resonance imaging

of the carpal tunnel. Neurosurgery 1997; 41: 76-82

Kerwin G, Williams CS, Seiler JG III: The pathophysiology

of carpal tunnel syndrome. Hand Clin 1996; 12: 243-251

Kulick RG: Carpal tunnel syndrome. Orthop Clin North Am

1996; 27: 345-354

Padua L, Lo Monaco M, Aulisa L, et al: Surgical prognosis

in carpal tunnel syndrome: Usefulness of a preoperative

neurophysiological assessment. Acta Neurol Scand 1996;

94: 343-346

Stallings SP, Kasdan ML, Soergal TM, et al: A

case-control study of obesity as a risk factor for carpal

tunnel syndrome in a population of 600 patients

presenting for independent medical examination. J Hand

Surg [Am] 1997; 22: 211-215

Sternbach G: The carpal tunnel syndrome. J Emerg Med 1999

May-Jun; 17(3): 519-23































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu