[Bluesky24]

CPAP (CONTINUOUS POSITIVE AIRWAY PRESSURE) TEDAVISI[/b]CPAP' IN ETKİ MEKANİZMASI

CPAP (Continuous Positive Airway Pressure), ilk kez 1981'de Sullivan ve ark. tarafından geliştirilmiştir. Bu alet oldukça etkin ve non invaziv oluşu nedeniyle, 1980'li yıllara kadar OSAS 'lı olgularda tek etkin tedavi yöntemi olan trakeostominin yerini almıştır. Bu tarihten sonra CPAP, OSAS (Obstructive Sleep Apnea Syndrome) tedavisinde birinci seçenek olarak anılmaya başlanmıştır.

ÜSY (Üst Solunum Yolu) açıklığı inspirasyon sırasında oluşan negatif intraluminal basıncın kollapsa neden olan etkisi ile ÜSY dilatör kaslarının kompansatuvar aktivitesi arasındaki dengeye bağlıdır. 1975 'den sonra OSAS 'da fizyopatolojiyi anlamaya yönelik yapılan çalışmalarla, uyku sırasında obstrüktif apnenin orofarengeal kas tonusunun azalması ile başladığı, inspirasyonda oluşan intraluminal negatif basınç ile hava yolu duvarlarının içe doğru çekilmesinin kolaylaştığı ve böylece hava akımı rezistansının progresif olarak artmasıyla oklüzyonun geliştiği anlaşılmıştır. İşte bu düşünceden hareketle Sullivan ve ark., buruna takılan bir maske aracılığıyla nazal yoldan ÜSY'na sürekli pozitif basınç vererek farenks duvarı kollapsını ve dolayısıyla apneyi engellemeyi hedeflemişlerdir.

Kısaca CPAP, mekanik yolla ÜSY açıklığını sağlayan bir alettir ve bu etkisi hem normal hem apneli bireylerde çeşitli görüntüleme yöntemleri ile de ortaya konmuştur. Özellikle aksial magnetik rezonans görüntüleme ile CPAP tedavisi altında retropalatal bölgenin anteroposterior çapı aynı kalırken lateral çapının arttığı net bir şekilde gösterilmiştir.

Akustik refleksiyon ve genioglosus 'un elektromiyografik aktivite ölçümleri ile de CPAP 'ın etkinliği gösterilmiştir. Buna göre CPAP uygulandığında intraluminal basınç artımı sonucu ÜSY'nun pasif genişlemesiyle aynı anda genioglossus kaslarının fazik elektrik aktivitesinde azalma olur.



CPAP TEDAVİSİNİN SONUÇLARI VE KLİNİK ETKİLERİ

CPAP uygulanırken yapılan polisomnografik incelemelerde; apne - hipopne, horlama ve artmış solunum çabasının kaybolduğu, Sa02 'nun yükseldiği, kalp atımlarının stabilleştiği görülür. EEG 'de arousal 'lar kaybolur, REM – Non - REM oranları düzelir, birkaç gün sonra normal uyku fizyolojisine ait dalgalar izlenmeye başlanır.

CPAP'ın etkisiyle arousalların kaybolması ve uyku bölünmelerinin engellenmesi, başta aşırı uykuya eğilim olmak üzere gündüz semptomlarının düzelmesine neden olur. Gece arousal sayısındaki düşme ile gündüz MSLT testi sonucunda belirgin bir korelasyon gösterilmiştir. CPAP tedavisindeki olguların; taşıt kullanırken, mesleğini uygularken ve daha birçok aktivitede performansı artar, hafıza, dikkat, plan yapma yeteneği gibi bilişsel fonksiyonları düzelir. Sabah başağrıları ve yorgunluk hissi kaybolur.



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr