[Bluesky24]

Dişhekimi

Korkusu (dentafobi)(dişçi korkusu) Bazı kişiler için

dişhekimine gitmek çok çekindikleri hatta korktukları bir durumdur. Bunun

nedeni daha çok geçmişte (özellikle çocuklukta) yaşanan kötü tecrübeler

veya kötü izlenimlerdir.



İğne korkusu

Çoğunlukla da

bu endişenin temelinde iğneye ve acıya karşı duyulan korku vardır.



Gelişen teknoloji hastaların ağrı duymaması için bir çok alternatif sunmaktadır.

Bu nedenle günümüzde hastalar pek ağrı ile karşılaşmamaktadır. Örneğin

teknolojinin gelişmesiyle dişhekimliğinde anestezi amacıyla kullanılan

iğnelerin uçları bir milimetreden daha az çapları olacak şekilde (0.35-0.40

mm) yapılmaktadır. İğnenin çapının çok ince olması nedeniyle hasta çoğu

zaman iğneyi hissetmemektedir. Fakat yinede endişelenen hastalar için iğne

yapılmadan önce sprey şeklindeki yüzeysel anestezikler kullanılarak iğnenin

hiç hissedilmemesi sağlanabilir.



Ağrısız bir tedavinin ilk şartı ;

anestezidir. Bu nedenle iğneden

korkan kişiler gerçekte çok az hissedecekleri veya hiç hissetmeyecekleri

bir işlemden - yani anesteziden - kaçarak çok daha fazla hissedecekleri

bir ağrıyı yaşayabilirler.

yukarı

Hem hastanın

hem de dişhekiminin psikolojik olarak kendilerini rahat hissedebilmeleri

için anestezi yapılmalı ve böylece ağrı stresi yaşanmamalıdır. Böylece

tedavi daha kısa sürede ve daha başarılı olur.



Çocukların

dişhekimine alıştırılmaları için ;

küçük

yaşlarda dişhekimine " tanışma " amacıyla götürülmeleri tavsiye edilir,

hatta bu tanışmalar onların yaş günleri özel günlerine denk getirilebilir

veya çok sevdiği bir yere gitmeden önce eğlence maksadıyla dişhekimine

götürülebilirler. Böylece ilk deneyiminde çocuk ağrısız ve korkusuz bir

gün geçirir. Daha sonraki seanslarda ise mümkün olduğunca ağrısız müdahaleler

yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki çocuklar sadece canlarının yanıp-yanmadığını

bilir. Olayları doğru bir şekilde yorumlayamazlar. Bu nedenle yapılacak

tedavilerin zamana yayılarak yapılması , çocuğun dişhekimleri ile ilgili

olumsuz izlenimler edinmemesini sağlar. Bunun sonucunda dişhekimi korkusunun

geliştiği en önemli dönemler sağlıklı bir şekilde atlatılır.



Dişhekimi Korkusunu (dişci

korkusu) pekiştiren

;

bazı filmler ve karikatürlerde hastaları ön yargılı olmaya itmektedir.

Genellikle mizah konusu olarak kullanılmasına karşın özellikle çocuklarda

yanlış etkileri olabilmektedir. Bu nedenle bu tarzdaki film ve mizah anlayışından

kaçınılmalıdır. Özellikle çocukların bu tür film ve dergilerden uzak tutulması

gerekmektedir.

Dişdoktoru korkusu (dişci

korkusu), psikolojik olarak

dişhekimine gitmekten korkma veya hoşlanmama

ile dişçiye gitmeyi iğrenç bulma gibi mantıkdışı korkuları içerir. Bu korkular,

dişçi koltuğunda geriye doğru yatırılma, ellerin veya diğer diş aletlerinin

ağzın içine sokulması, (özellikle de dişçilikte sıkça kullanılan delici

aletin), iğne korkusu ve kullanılan aletlerin steril olmayacağı düşüncesiyle, HIV ve hepatit gibi bulaşıcı çeşitli hastalık ve mikropların kapılabileceği

korkularından oluşabilir. Aslında bu korkular bir bakıma kabul edilebilir

korkulardır ve kişinin bu tür korkular içinde olmasında kendine göre haklı

nedenleri de bulunabilir. Ancak her şeye rağmen, yaşantımızda her zaman

için dişçiye gitme olasılığımızın bulunduğu ve hoşlanmadığımız bu gibi

durumlarla karşılaşmak zorunda kalabileceğimiz gerçeği göz ardı edilmemeli

ve hoşumuza gitmese de günün birinde bu duruma katlanmak zorunda kalabileceğimiz

unutulmamalıdır.

Hepimizin bildiği ve bize önerildiği gibi sağlıklı bir gülüş için en

az altı ayda bir olmak üzere bir diş hekimine giderek ağzımızı ve dişlerimizi

kontrol ettirmemiz gerekmektedir. Ağız ve diş sağlığımız için olduğu kadar

diğer organlarımızın sağlığı için de gerekli olan bu durum, bazılarımız

için büyük bir korku ve endişeye yol açmaktadır. Bu korku ve endişe; değil

diş hekimine gitmek bu düşüncenin akla getirilmesiyle dahi yaşanabilmekte

ve kişide panik hali yaratabilmektedir. Diş doktoruna gidildiğinde yapılacak

işlemlerin zihinsel olarak deneyimlenmesi dahi bu kişiler için son derece

korkutucu olabilmektedir. Bu kişiler ve dişçi korkusu olan diğer kişilerin

büyük çoğunluğu daha önce dişçi koltuğunda çeşitli kazalar geçiren ya da

olumsuz deneyimler yaşayan kişilerdir. Bu nedenle aynı durumun yeniden

yaşanabileceği endişesi, korkunun devamına neden olmakta ve kişilerin bu

olayları hatırlamasıyla da korku hali ortaya çıkmaktadır.

Yaşanan bu aksilikler ve olumsuzlukların yanında tedavi sırasında ve

sonrasında ortaya çıkan ağrı ya da diğer çeşitli problemler dişçi korkusunun

kaynağını oluşturabileceği gibi hiçbir deneyim yaşanmadan yalnızca başkaları

tarafından anlatılan dişçi hikayeleri ve bu tür duyumlar ile de dişçi korkusu

geliştiren kişiler bulunmaktadır. Bu durum kişilerin dişhekimine gitmelerini

engellediğinden ortaya çok daha ciddi diş sorunları çıkmakta ve giderek

büyüyen sorunlar nedeniyle de dişçiye gitmek zorunda kalan kişiler daha

uzun süre ve daha çok sayıda tedavi işlemlerine maruz kalmaktadır. Bu işlemlerin

diş problemine bağlı olarak uzaması ve kişiye sıkıntı vermesi de dişhekimi

korkusunu pekiştirmektedir.

Hasta bu korkusundan

dişhekimine önceden söz edebilir ve korkularının

kaynağı ile nedenleri konusunda doktoruyla konuşabilirse çok çeşitli nedenlerle

ortaya çıkabilen ve çok çeşitli korkuları da içeren (iğne korkusu, kan

görme korkusu, ağrı duyma korkusu, hastalık ya da mikrop kapma korkusu

vb.) dişhekimi korkusunun üstesinden gelebilmek çoğunlukla mümkün olabilmektedir.

Aksi halde yaşanan. korkular konusunda hastası ya da hasta yakınları tarafından

önceden bilgilendirilmeyen doktorun bu durumu kendiliğinden anlaması beklenemeyeceğinden fobik hastaya bu anlamda yaklaşımında korkusu olmaya diğer hastalara göre

hiçbir farklılık olmayacak ve hasta korkusuyla baş etmede zorluklar yaşayabilecektir.

Üstelik bu korku hem paylaşılmadığı hem de bu konuda doktordan yardım alınmadığı

için giderek şiddetlenebilecektir. Diş tedavisinden önce bu korkunun mutlaka

yenilmesi ve paylaşılması gerekmektedir.

Bazı durumlarda hastanın dişçi korkusu tedavi sırasında ortaya çıkabilir

ve dolayısıyla bu korku ancak tedavi başladığında fark edilebilir. Bu geciken

fark etmenin hastanın tedavisi konusunda çeşitli alternatiflerin araştırılmasında

ve geliştirilmesinde de gecikmelere yol açabileceği unutulmamalıdır.

Hemen hemen tüm diş hekimleri dişçi korkusu yaşayan hastalarla çalışmak

durumunda kalmışlar ya da kalacaklardır. Aynı şekilde siz ya da bir yakınınız

bu korkuyu halen taşıyor olabilir ya da günün birinde bu korkuyla siz ya

da bir yakınınız karşılaşabilirsiniz. Böyle durumlarda atılması gereken

ilk adım diş hekiminden randevu alınırken bu korkudan söz edilmesidir.

Bu adım alınacak randevu saatinin en uygun bir zaman için ayarlanmasını

sağlayacak dolayısıyla randevu hem doktor hem de hasta için daha uygun

bir hale getirilebilecektir. ikinci olarak yapılması gereken, hastanın

korkuları konusunda hekimiyle açık bir şekilde konuşmasıdır. Hasta, diş

hekiminden neden korkuyor ve bu konuda neler yapılabilir? Korku ve kaynakları

konusunda doktorla hastanın konuşması ve bu anlamda alınacak önlemlerin

yanı sıra yapılabilecek değişiklikler konusunda ortak kararlar alınması

korkunun yenilmesinde önemli yararlar sağlayacaktır. Ayrıca unutulmaması

gereken. bir başka konu da dişçi korkusu olan hastaların daha önceden tanıdıkları

ve iyi bir iletişim kurdukları doktorları tercih etmeleridir. Tanıdık bir

doktorla çalışmak yabancı bir doktorla çalışmaya göre daha rahatlatıcı

ve gerilimi azaltıcıdır.

Diğer yandan, özel olarak dişçi korkusu olan hastalarla çalışan diş

hekimlerinin bulunduğu da bilinmelidir. Bu alanda çalışan ve deneyimi olan

diş hekimlerinin seçilmesi hasta açısından kolaylıklar sağlayabileceği

gibi diş hekimi açısından da kolaylık sağlayacaktır. Bunun için önceden

bir araştırma yapılabilir. Dişçi korkusu çok sık yaşanılan ve pek çok kişinin

başına gelen bir durum olduğundan bu alanda çalışan kişilere ulaşmak çok

da zor olmayacaktır. Diğer yandan bazı diş doktorlarının dişçi korkusu

olan hastalarla çalışmak istemedikleri de bilinen bir gerçektir. Bu nedenle

randevu alınırken dişçi korkusundan mutlaka söz edilmelidir.



Dişçi korkusunda göreceli olarak diğerlerine göre sonuçlandırılması

daha kolay olan bazı korkular vardır. Bu korkular belirlendikten sonra

bazı önlemler alınabilir ve korku ortadan kaldırılabilir. Örneğin; diş

hekimliğinde kullanılan delici aletin çıkardığı sesten rahatsızlık duyanlar

için tedavi sırasında walkman kullanılması önerilebilir. Bu yolla aletin

çıkardığı ses müzik sesiyle bastırılacağı için korku nedeni ortadan kaldırılmış

olur.

Pis kokular ve yabancı kokular nedeniyle oluşan korkuları gidermede

arama terapi uygulanabilir.

Diğer yandan Dişhekimi ya da asistanının hastaya yumuşak bir biçimde

teması, sıcak ve içten tavrının yanı sıra sakinleştirici konuşmaları. da

duyulan gerginliği gidermede yardımcı olabileceği gibi duyulacak ağrıyı

hafifletmede de yardımcı olabilir. Bazı durumlarda ise meditasyon denenebilir.



Yine çok heyecanlı kişiler için çeşitli relaksasyon yöntemleri kullanılabilir

ve hastaya gevşeme eksersizleri öğretilebilir.

Diş doktoru tarafından hastaya tedavi sırasında yapılacak olan işlemler.adım

adım anlatılabilir ve ağrı duyulduğunda hastanın elini kaldırılarak haber

verilmesi istenebilir. Böylece hastaya işlemin ağrı duyulduğu anda kesilebileceği

garantisi verilerek korku azaltılabilir.

Bazı insanların ise daha ciddi korkuları olabilir. Bu durumlarda oral

veya damardan sakinleştiriciler verilmesi gerekebileceği gibi bazen genel

anestezi dahi gerekli olabilir. Ayrıca psikoterapinin yanında hipnoz kullanılarak

bu korkuların yenilmesinde yardımcı olunabilir. Bunun için diş hekimi ile

diğer bazı alanlardaki doktorların ve psikoloğun işbirliği yapmaları gerekmektedir.



Burada önemli olan, öncelikle hangi tekniğin hasta için uygun olduğuna

karar verilmesi ve o tekniğin uygulamaya konulmasıdır. Hasta diş tedavi koltuğuna

oturduktan sonra bu konuda yaşanacak kararsızlıklar hastanın ya da hekimin

tedaviden vazgeçmesine yol açabilir ve hastaya gitmesi için izin verildiğinde

de dişten kaynaklanan sorunlar daha da artabileceği gibi hasta daha sıklıkla

diş hekimine gitmek zorunda kalabilir. Bu durumda hasta çok daha çeşitli

işlemlerden geçmek durumunda kalabilir. Bu nedenle dişçi korkusu ya da

dişhekimine gitme korkusu mutlaka yenilmelidir.

başa dön





İğne

korkusu



Ağrısız bir tedavinin ilk şartı

Çocukların

dişhekimine alıştırılmaları için ne yapılmalıdır?