[Bluesky24]

Yedi farklı zeka tipi bulunuyor. Çocuğunuzun zihinsel gelişimine yardım etmek istiyorsanız, öncelikle onun hangi gruba girdiğini öğrenmelisiniz.

Önceleri tek bir zeka kavramından bahsedilirken, bugün tüm dünyada artık 7 farklı zeka olduğu kabul ediliyor. Memory Center Yöneticisi Psikiyatrist bu zeka tiplerinin neler olduğunu anlattı;

Sözel Zeka: Kelimeleri etkili kullanma yeteneğidir. Bu çocuklar dinleyerek öğrenmeyi severler, duygu ve düşüncelerini sözel ifadelerle aktarırlar. İyi yazarlar, iyi anlatırlar, kitap okumayı severler. Anne-babanın onu konuşturmaya çalışması faydalı olur.

Sayısal (Mantıksal) Zeka: Eskiden yapılan zeka testlerinde, sadece bu zeka türü ölçülüyordu. Sebep-sonuç ilişkisi kurmayı ve 'neden' demeyi severler, çok soru sorarlar. Bu çocuklar hesap yapmayı, sayı saymayı, mantık yürütmeyi, bir makineyi söküp nasıl çalıştığını görmeyi sever.

Görsel Zeka: Bu çocuklar işittiği bir şeyi değil de, gördüğü bir şeyi daha iyi akılda tutarlar. Yaşıtlarına kıyasla çizimleri ve resimleri güzeldir. Film ve slayt gösterileri eşliğinde öğrenmeyi severler.

Bedensel zeka: Kişinin kendisini ifade etmesinde ve bir şeyler yaratmakta bedenini kullanma yeteneğidir. Yerinde duramazlar, spora ilgileri fazladır. El becerileri gelişmiştir. Çok rahatlıkla tamir işlerini yapabilirler. İyi taklit yaparlar. Bu çocuğa öğretirken atölye çalışması yaptırmak gerekir.

Müzik (İşitsel) zekası: Seslere hassasiyet gösterme kapasitesi ve kendisini müzikle ifade etme yeteneğidir. Nota, solfej bilmeseler bile, melodileri hemen akılda tutarlar. Müzik eşliğinde ders çalışırsa o bilgileri daha iyi akılda tutabilirler.

Sosyal zeka: İnsanları tanıma konusunda çok başarılıdırlar. Liderlik özellikleri vardır. Oynayarak, paylaşarak, konuşarak öğrenirler. Onu sosyal ortamlara sokup, sosyal becerilerini geliştirmesine fırsat vermek gerekir.

İçsel zeka: Hayal kurmayı, düşünmeyi severler, kendilerinin güçlü ve zayıf yönlerini iyi analiz ederler. Bu çocukları düşünmeye, oturup kafa yorarak fikir üretmeye, farklı düşünmeye, hayal kurmaya teşvik edebilirsiniz.



Yeteneği ortaya çıkarın

Profesör Nevzat Tarhan, bebeklerin belli bir potansiyele sahip olarak doğduğunu, ancak bu potansiyelin aktif hale getirilmesi için aileye büyük görev düştüğünü söylüyor;

'Diyelim bir insanın boyu genlerinde 1.70 olarak yazılı. O çocuk iyi beslenirse 1.70'e kadar boyu uzar. Aksi durumda boyu 1.60' larda kalır. Zekada da böyledir. Ortalama insan zekası 100'dür. 80-120 arası normaldir. 120'nin üzerindekiler yüksek, 140'ın üstündekiler ise üstün zekalıdır. Çocuğun diyelim potansiyel zekası 140. Ama eğitilmedi, zihinsel uyarıyı tam almadı, okumadı, o zaman 100'lerde kalır.'



İdeal öğrenme yöntemi

Sözel zekaya sahip olanlar; şair, yazar, gazeteci ve politikacı,

Sayısal zekaya sahip olanlar; bilim adamı, matematikçi ve bilgisayar programcısı,

Görsel zekaya sahip olanlar; ressam, mimar, fotoğrafçı ve dekoratör,

Bedensel zekaya sahip olanlar sporcu, aktör, dansçı, heykeltıraş,

Müzik zekasına sahip olanlar müzisyen,

Sosyal zekaya sahip olanlar danışman, öğretmen, siyasi lider,

İçsel zekaya sahip olanlar psikolog ve psikoterapist olmaya daha yatkındır.



Ancak Profesör Tarhan, ailelere çocuklarını bu konuda sınırlamamalarını öneriyor. 'Çocuğun zeka tipi, onun ileride hangi mesleği seçeceğinden çok, hangi yöntemle öğrenebileceğini ortaya koyar' diyen Tarhan, şunları söylüyor;

'Çocuk hangi zeka alanına yatkınsa, o yöntemin öğrenmede kullanılması gerekir. Müzik zekası var diye ille de çocuğa müzik aleti almak veya konservatuara yazdırmak zorunda değilsiniz. Örneğin iki saat matematik çalışıyorsa bir saat de müzik dinlemesine imkan vermelisiniz. Bunu yaparsanız çocuk matematiği daha çok sever. Ya da bedensel zekaya sahip çocuklar spor yapmayı sever. İlle de sporcu olacak diye bir durum söz konusu değil, ama ona derslerinin yanı sıra spor yapma fırsatını vermek gerek. Çocuğun ileride hangi mesleği seçeceği, kendisinin bileceği bir konudur. Anne-babaya düşen görev, onun özelliklerine en uygun öğrenme ortamını hazırlamaktır.



TEST

Aşağıda çocuklarla ilgili bazı ifadeler verilmiştir. Kendi çocuğunuzun özelliklerini düşünerek, her bir ifadenin yanına 'Yok', 'Az', 'Fazla' veya 'Çok Fazla' yazın.





Sözel zeka





Sayısal zeka



Okumayı, yazmayı sever

Kelime oyunlarını sever

Espri yapar, hikaye anlatır

İsimleri kolay öğrenir ve hatırlar

Kelime hazinesi yaşına göre zengindir

İsteklerini iyi ifade eder

Çok konuşur





Her şeyi sorgular

Bir şeyin nasıl çalıştığını merak eder

Hesap yapmayı sever

Boz-Yap'ları, mantık oyunlarını sever

Sorun çözmeye meraklıdır

Deney yapmaya heveslidir

Sayıları kolay öğrenir ve hatırlar



Görsel zeka





Bedensel zeka



Yaşıtlarından daha hayalcidir

Okurken kelimelerden çok resimleri öğrenir

Sayfalarca resimler çizer

Sanat etkinliklerinden zevk alır

Boyama, çizmeyi zevkle yapar

Motif çizme, örnek bulmada çok başarılıdır

Harita okumada çok başarılıdır

Yolunu bul, boz-yap oyunlarını sever

Zihinde görüntüleri, simaları kolay öğrenir ve iyi hatırlar





Bir veya birden fazla sporda başarılıdır

Uzun süre oturmaz hareketlidir

Amaca yönelik bir şeyler yapar

Dans gibi eğlenceleri sever

Yeni şeyleri ellemeye, dokunmaya heveslidir

Konuşurken mimik ve jestlerini bol kullanır

Sök-yap işlerden hoşlanır

Hareketli şeyleri kolay öğrenir ve hatırlar



İşitsel zeka





İçsel zeka



Ritmik konuşur, hareket eder

Çevre seslerine duyarlıdır

Kolay şarkı öğrenir ve söyler

Müziği iyi tanır

Sesleri kolay öğrenir ve iyi hatırlar

Koroda söyler, müzik aleti çalar

Tempo tutmayı sever

Seslerle kimliği kolay anlar





Özgüveni yüksektir

Kendini tanıma çabası içindedir

Kuvvetli, zayıf yönlerini öğrenme çabası içindedir

Bağımsız davranmayı sever

Yalnız çalışmayı daha çok tercih eder

Kendine hedef koyar

Durup düşünüp öyle hareket etmeyi sever



Sosyal zeka







Yaşıtları ile konuşmaktan zevk alır

Lider gibi davranır

Sorunları olanlara fikir verir

Arkadaş ilişkilerinde toparlayıcıdır

İş organize etmeyi sever

Yakın arkadaşı çok olur

Sokak yaşamında beceriklidir

Kendini savunmayı bilir

Aracılık eder, ilgi gösterir

Arkadaşlarının duygularını anlar





DEĞERLENDİRME

Her bir 'Yok' ifadesi için 0, 'Az' ifadesi için 1, 'Fazla' ifadesi için 2 ve 'Çok Fazla' ifadesi için 3 puan verin. Her zeka tipini ayrı ayrı toplayın ve çocuğunuzda hangi zeka tipinin ağırlık kazandığını aşağıdaki tablodan kontrol edin.

Sözel Zeka 0-7 (Yetersiz) / 8-14 (orta) / 15+ (Yüksek)

Sayısal Zeka 0-7 (Yetersiz) / 8-14 (orta) / 15+ (Yüksek)

Görsel Zeka 0-9 (Yetersiz / 10-18 orta / 19+ (Yüksek)

Bedensel Zeka 0-8 (Yetersiz) / 9-16 (orta) / 17+ (Yüksek)

İşitsel Zeka 0-8 (Yetersiz) / 9-16 (orta) / 17+ (Yüksek)

Sosyal Zeka 0-10 (Yetersiz) / 11-20 (orta) / 21+ (Yüksek)

İçsel Zeka 0-7 (Yetersiz) / 8-14 (orta) / 15+ (Yüksek)



DİKKAT: Bu test önbilgi amacıyla düzenlenmiştir. Zeka becerilerini geliştirmek için ön değerlendirmedir. Çocuğunuzu gözlemlemeyi sağlar. Hangi zeka alt gruplarının desteğe ihtiyacı olduğunu gösterir. Bu ölçeği kişiyi yakından tanıyan iki kişinin doldurması iki puanın ortalamasının alınması önerilir. Cevaplar yaşıtlar ile kıyaslanarak işaretlenmelidir. Sonuçlarda çelişki olursa uzmana danışılmalıdır. 7 yaş ve yukarısı için geçerlidir. Bu, standart zeka testi değildir. Standart zeka testinin doğru olabilmesi için klinik psikologlar tarafından uygulanması gerekir.



Kaynak: 09 Mart 2004 http://www.aksam.com.tr









Kaynak: MCA