[Işıldayan Safir]

BAĞIMSIZLIK VE SEVGİ İHTİYACI

Öncelikle onlardan bekleyebileceğiniz bazı yaygın davranış kalıplarına bir göz atalım. Ergen bağımsız olma ihtiyacını bir çok yerde ifade edecektir. Ergenin bağımsızlık ihtiyacının yanı sıra ebeveyn sevgisine de ihtiyaç duymaya devam edecektir. Bunun yanında ebeveynler çoğu zaman ergenin bağımsızlığını kazanmaya yönelik bu hareketini onun artık ana baba sevgisi istemediğinin bir göstergesi olarak algılıyorlar. Bu çok ciddi bir hatadır. Bizim amacımız ergenin sevgi ihtiyacını karşılarken bir yandan da onun bağımsızlık duygusunu desteklemektir. Ergenin bağımsızlık arayışına eşlik eden davranış özellikleri genelde aşağıdaki alanlarda kendilerini gösterir:

DUYGUSAL MAHREMİYET

Ergen hem ailenin bir parçası olmak ister hem de aileden bağımsız olmayı tercih eder. Bu tercihlerini de kendisine ait bir fiziksel alan isteyerek ifade eder. Ergenler toplum içinde aileleriyle birlikte görülmek istemeyebilirler. Eğer arkadaşlarına rastlayabilecekleri bir ortamdaysalar bunu özellikle istemezler. Bunun nedeni sizinle olmak istememeleri değil, daha büyük ve özgür görünmek istemeleridir. "Beni otoparkta bırak, iki saat sonra arabada buluşalım." Bu sözler alışveriş merkezinde ebeveyni ile görülmek istemeyen bir ergene aittir. Çocuğuyla alışveriş yapacağını düşünen anne onun bu tavrıyla alt üst olabilir. Ama eğer onun bağımsız olma ihtiyacını anlarsa, bu isteğine saygı duyabilir ve arabadan inerken çocuğunun temel sevgi dilini kullanıp ona sevgisini gösterebilir. Bu durumda ergen hem sevildiğini hissedecek hem de bağımsızlığını elde etmiş olacaktır.

Böyle bir istek karşısında kırgınlık ve öfkesini ifade eden ebeveyn ise, onunla hemen bir söz düellosuna girecektir ki bu da ergenin kendisini kontrol altında ve sevgisiz hissetmesine neden olacaktır. Ergene sinemada ya da eğlence yerlerinde arkadaşlarının yanında oturmasına izin verir ve bu davranışınızı bir sevgi ifadesiyle desteklerseniz bu onun bağımsızlık isteğini onayladığınızı gösterir ve böylelikle de sevgi ihtiyacını karşılamış olursunuz. Ara sıra bütün aile dışarıda yemekteyken onun evde kalmasına ya da akşam yemeğini arkadaşıyla yemesine izin vermek de aynı amaca hizmet eder.

Kendi Odası

Ergenler genelde kendilerine ait bir odaları olmasını isterler. Hayatlarının ilk on iki yılında odalarını kardeşleriyle paylaşmaktan hoşnut olabilirler ama emin olun ki ergenlik çağına girdiklerinde eğer imkanları varsa kendilerine ait bir oda arayışı içine girecekleridir. Çatıya ya da bodrum katına taşınmak isteyebilirler, hatta holdeki merdivenlerin altındaki bir odayı bile tercih edebilirler. Bu oda herhangi bir yerde olabilir, yeterki kendilerine ait olsun.

Ana babalar çocuklarının bu isteklerini çoğu zaman can sıkıcı bulurlar. Ergenin istediği şey ebeveyne mantıklı gelmez. Neden küçük kardeşleriyle beraber güzel odalarında uyumak varken rutubetli bodrum katında yatmayı tercih ederler? Bu sorunun cevabı onların bağımsızlık ihtiyacında yatmaktadır. Eğer mümkünse ana babalara çocuklarının istediği şeyi yapmalarını öneririm. Onun istediği gibi bir yer bulunduğunda ergen orayı kendi zevkine göre döşemek isteyecektir. (Bu nedenle ebeveyn ergenin odasının bodrum katında olduğuna sevinebilir.) Ergen muhtemelen sizin tercih etmeyeceğiniz türden renkler, eşyalar ve kumaşlar seçecek ve odasını bunlarla döşeyecektir. Bunun nedeni de yine ergenin bağımsızlık isteğidir. Ergenin isteğine uygun olarak ona kendine ait bir oda vererek orayı kendi zevkine göre döşemesine izin vermek ve bu hareketi anlamlı bir sevgi ifadesiyle desteklemek ergenin gelişmekte olan bağımsızlık duygusunu besleyecek ve onun sevgi deposunu dolu tutacaktır. Ama onun kendine ait özel bir alana sahip olup burayı istediği şekilde döşeme isteğini ne kadar aptalca bulduğunuzu belirterek onunla haftalar süren bir tartışma yaşayacak olursanız ergenin özgüvenini kaybetmesine ve sonunda isteği yerine getirilse bile aranızda duygusal bir duvar oluşmasına neden olursunuz.

Kendi Arabası

Ergenler sadece kendilerine ait bir arabaya sahip olmak isterler. Batı toplumunun içinde bulunduğu refah düzeyi, çoğu ergen ehliyetini alır almaz kendisine bir araba alınma isteğini olağan kılar. Burada da onu bu davranışa yönelten şey bağımsızlık duygusudur. "Bir arabam olursa, okula, spora ya da alışverişe rahatlıkla kendi kendime gidebilirim. Böylece sizin zamanınızı almamış olurum." (Çoğu ana baba bu teklifi gayet çekici bulur.) Kend iarabalarını kullanmak ergenlerin bağımsızlık ve güç hissetmelerini sağlar ve hemen hiçbir şey onlara aynı duyguları yaşatamaz.

Ana babanın çocuğuna araba alabilecek durumda olduğunu ve çocuğun da o arabanın sorumluluğunu taşıyabilecek kadar mantıklı bir ergen olduğunu varsayalım. İşte böyle bir konumda ana baba ergenin bağımsızlık duygusunu beslerken aynı zamanda ona güvendiğini de ifade edebilir. Hediye vermek beş sevgi dilinden birisi, bunu unutmayın. Onun temel sevgi dili bu olmasa da istediği arabayı alarak bir hediye sunabilirsiniz. Armağanı alan ergen ona güvendiğinizi ve sevildiğini hissederse, bağımsızlık duygusu da beslenmişse onun yetişkinlik yolunda bir adım daha atmasına yardım ettiniz demektir.