Tarihte Önemli İcatlar ( 2 )

[comte]

DİKENLİ TEL : 1867’ de Lucien B. Smith, tarihteki ilk dikenli teli üretti.
Teksas’ ta yaşayan büyük toprak sahiplerinin sayısı artmaya başlayınca
sınırlar birbirine yaklaşmaya başlamıştı. İşte bu ihtiyaçtan hareketle
kendisi de bir çiftçi olan Smith, sınırları belirlemek ve yabancıların
girişinin önüne geçebilmek için tarihteki ilk dikenli teli üretmiştir.

GAZ MASKESİ : 1914’ de Garet A. Morgan’ ın geliştirdiği gaz maskesi,
Erie Gölü altındaki patlamada 32 maske kullanıcısın hayatta
kalmasından sonra çok tutulmuştur. Patlamadan sonra pek çok firma
Morgan’ ın gaz maskelerinden sipariş vermiştir. Sonraları Amerikan
ordusu gaz maskesine son halini vermiş ve resmen kullanmaya
başlamıştır.

TRAFİK IŞIKLARI : 1923’ te Gervett A. Morgan, elektrikli trafik
ışıklarını geliştirdi. Üzerinde “dur” ve “geç” yazan trafik işaret kolları,
ilk kez 1868’ de kullanılmıştır. Sonraları gaz lambasıyla çalışan renkli
trafik ışıkları kamu kullanımına sunuldu. İçindeki gaz lambası
vasıtasıyla trafiği düzenleyen bu sistem, o tarihlerde gaz
lambalarından birinin patlaması sonucu bir polisin ölmesine neden
olunca yeni arayışlara gidildi. Bu soruna çare arayan Morgan, yeşil,
sarı ve kırmızı renklerden oluşan elektrikli trafik ışıklarını geliştirdi.

PARKMETRE : 1939’ da Carl C. Magee, park sorununu çözebilmek
amacıyla ilk parkmetreyi tasarladı. O yıllarda Amerika’ da ciddi bir
park sorunu yaşanıyordu. Magee ilk parkmetre aletini caddeye
yerleştirdiğinde halk büyük tepki gösterdi. Fakat park sorunu
çözülemeyince parkmetrelerin kullanımı arttı.

KEDİGÖZÜ : 1933’ te Percy Shaw, sisli bir gecede otomobiliyle
neredeyse bir uçurumdan yuvarlanmak üzereyken bir kedinin
gözlerinin parlamasıyla yolu fark edip hayatı kurtulunca, kedi
gözünden esinlenerek bir alet tasarlamaya karar verir. Böylece hayat
kurtaran kedi gözü ortaya çıktı. Kısa bir süre sonra birçok ülkenin
yollarına bu kedigözlerinden çok sayıda yerleştirilir.

GÜVENLİ TIRAŞ BIÇAĞI : 1771’ de Jean Jacques Perret, cilde sadece
bıçağın kenarının değdiği ilk güvenli tıraş bıçağını geliştirdi. Böylece
sabahları yüzünde kesiklerle işe gitmek zorunda kalan erkek
nüfusunun sayısında gözle görülür bir azalma olmaya başladı.

SABAN : 1814’ te John Jetro, hayvan gücüyle kullanılan ilk sabanı
geliştirdi. Toprağı insan gücüyle sürmek hem çok zordu hem de toprak
sahipleri için çok maliyetliydi. Bu nedenle hayvan gücüyle
kullanılabilecek bir alet tasarlamak gerekmişti. John Jetro, tarımcılık
için büyük öneme sahip sabanı geliştirdi ve patentini aldı.

PUSULA : MS 100 yılında Çinliler, pusulayı icat etti. Manyetik bir
ortamda serbest bırakılan bir objenin kuzeye yöneleceği prensibinden
hareketle pusulanın keşfi gerçekleşti.

KİBRİT : 1680’ de Robert Boyle, kükürtlü kibrit aracılığıyla ateşi elde
etmeyi becerdi. Keşfedilmesinin üzerinden binlerce yıl geçmiş
olmasına rağmen ateş pratik halde elde edilemiyordu. Önceleri bir
çelik, bir metal parçasına sürtülüyor ve ateş elde ediliyordu. Boyle’ nin
kibriti, zımpara kağıdına sürtülmek suretiyle ateş alıyordu. Ardından
fosforlu kibritler de üretilmeye başlandı.

YAZAR KASA : 1879’ da James Ritty, yazar kasayı icat etti. Bugünkü
yazar kasaların ilham kaynağı olan ilk yazar kasaya, bir klavye
yardımıyla sayılar giriliyor, gerekli toplamalar yapılıyor ve bunlar
kağıda basılabiliyordu.

KÖR ALFABESİ : Fransız subay Barbier, aklına gelen kabarık harf fikrini
kendisi de kör olan arkadaşı Braille’ e anlattı. Louis Braille, bu alfabe
sistemini kendi yaşadığı zorlukları da değerlendirerek, 1829 yılında
bugün kullandığımız kör alfabesini geliştirdi. Bugün sadece Braille’ in
kabartma harflerini basan özel matbaalar bulunmaktadır.

BEBEK ARABASI : 1733’ te İngiliz William Kent, ilk bebek arabasını
üretti. W. Kent adlı mimar, Devonshire’ in III. Dükü’ nün çocukları için
tarihin ilk bebek arabasını sipariş üzerine yapmak zorunda kalmıştır.
Bugün geliştirilmiş benzer tasarımlar parklarda, bahçelerde karşımıza
çıkabilmektedir.

AYNA : 1903’ te Emil Bloch, aynayı geliştirdi. Tarih boyunca parlatılmış
bir metal ya da taş ayna olarak kullanılmıştır. Daha sonraları cam
yüzeylerin arkasına yapıştırılan koyu renkli kumaşlar da aynı amaçla
kullanılmıştır. İlk modern ayna ise Bloch tarafından, düz camın gümüş
veya altın folyo ile kaplanmasıyla elde edilmiştir.

POSTA PULU : 1837’ de Rowland Hill, ilk posta pulunu tasarlayıp
kullanımını sağladı. Hill posta pulunu yaptıktan sonra İngiltere kralı
tarafından şövalyelikle ödüllendirilmiştir. Bugün halen kullandığımız,
her biri birer sanat eseri sayılabilecek pullar, önceleri sadece kralın
yazışmalarında kullanabildiği bir işaret iken zamanla tüm posta
sistemlerince kabul görmüş ve yaygınlaşmıştır.

POSTA KUTUSU : 1891’ de Philip Downing, posta kutusu sistemini
geliştirdi. Posta sisteminin her geçen gün daha sağlıklı işleyebilmesi
için günümüze kadar pek çok insan bu gelişime katkıda bulunmuştur.
Bu sayede posta işaretleyicileri, işlem iptal eden cihazlar, posta
mühürleri, otomatik posta sınıflandırma cihazları yaşamımızda yerini
almış, mektupların daha sistematik bir şekilde sınıflandırıp
gönderilmesine olanak tanımıştır.

ŞEMSİYE : 1885’ te William C. Carter, şemsiyeyi geliştirdi. İlk
şemsiyenin, 4000 yıl önce Mısır, Asya, Yunanistan ve Çin’ de
kullanılmış olduğunu tarihsel dokümanlar göstermektedir. Şemsiyenin
patenti Carter tarafından alınmıştır.

İNGİLİZ ANAHTARI : 1835’ te Solymon Merrick, ingiliz anahtarını
tasarladı. İnsanoğlunun pratik zekasının bir ürünü olan ingiliz anahtarı
ile vidaların büyüklüğü önemini yitiriyordu. Çünkü genişleyebilen ucu
sayesinde her boyuttaki vida için kolayca kullanılabiliyordu.

CIVALI BAROMETRE : 1643’ te Evangelista Torricelli, hava basıncını
ölçmek için yeni bir yöntem geliştirdi. Torricelli, vakum ve basınç
üzerine deneyler yapmaktaydı. Yarıya kadar cıvayla doldurduğu bir
kaba, yine ağzına kadar cıvayla dolu bir tüpü ters çevirip batırmıştı.
Havanın basıncına bağlı olarak tüpteki cıvanın oranı bir miktar
azalmaktaydı. Böylece bugün “cıvalı barometre” olarak bildiğimiz cihaz
ortaya çıkmış oldu.

PARA : Para, ilk kez MÖ 700’ de Lidya’ da malların alımı için kullanıldı.
Yoğun olarak ticaretle uğraşan ve bir Anadolu uygarlığı olan Lidya’ da
paranın ilk formu değerli maddeden oluşmaktaydı. Altın ya da gümüş,
en çok kullanılan para hammaddesiydi. MÖ 700 yılına gelene kadar
insanların ekonomik ilişkilerinde kullandıkları en yaygın metot “barter”
yani değişim sistemiydi. Buğday almak isteyen, yerine eşit miktarda
pirinç kullanabiliyordu. Günümüzde ise para kullanımı, yavaş yavaş
yerini dijital ortamdaki paralara yani kredi kartlarına bırakmaktadır.

KAUÇUK : Kauçuk,ilk olarak Kızılderililer tarafından kullanıldı.
Avrupalılardan çok daha önce Kızılderililer kauçuğu işlemeyi ve
kullanmayı öğrenmişlerdi. 1751’ de Fransız mühendis Fresneau G.,
Amerika’ daki Cayimes yerlilerinden kauçuğun nasıl elde edilip
işlendiğini öğrendi. Sonra, bundan kendisine bir çift ayakkabı yaptı.
Ardından Goodyear ve Hancock çeşitli yöntemler kullanarak kauçuğun
kullanım alanlarını genişlettiler.

KLİMA : İlk klima fikri 1906’ da Willis Haviland Carrier tarafından
oluşturulmuştur. Klima denildiğinde aklımıza Carrier gelmesine
rağmen, klima 1906 yılında Stuart H. Cramer adındaki bir tekstil
mühendisi adına tescil ettirilmiştir. Cramer, klima kelimesini tekstil
bitkilerinin yetiştiği ortamdaki havayı nemlendirmeye yarayan cihazı
için kullanmaktaydı.

TEFLON : 1939’ da Dr. Roy J. Plunkett tarafından bulunan, ana
maddesi PTFE olan teflon, 1940’ larda Dupont Teflon adında bugün
bildiğimiz tencere ve tavalarda kullanılmaya başlanmıştır. Teflonun
patenti yine Dr. Roy J. Plunkett tarafından 1941’ de alınmıştır.

PAMUK : Ne zaman kullanılmaya başlanıldığı bilinmese de gidilebilen
en eski tarihlerde bile pamuk karşımıza çıkmaktadır. Kelimenin orijini
Arapça’ da kullanılan “kutun”dur. Diğer Avrupa dillerine “cotton” olarak
geçmiştir. 7000 yıllık bir pamuklu giysi Meksika’ da tarih öncesi
döneme ait bir mağarada bulunmuştur. MÖ 3000 yıllarında Mısırlılar
pamuğu işleyen ve giysi üretmeye yarayan bir sisteme sahiptiler. 1793
yılında Amerikalı Eli Whitney, pamuk toplama makinesinin patentini
almıştır.

TORNAVİDA : MÖ 3. yüzyılda Arşimet tornavidayı icat etti. Arşimet
tornavidanın mucidi olarak bilinmesine rağmen onun yapmış olduğu
tornavida bugünkünden oldukça farklıydı; daha sonraları icadını daha
da geliştirip tarihin ilk hidrolik tornavidasını üretmiştir.

BULMACA : 1913 Yılında İngiliz göçmen Arthur Wynne, New York
World gazetesinde çalışırken editörü, kendisinden Pazar eğlence
sayfası için yeni bir oyun bulmasını istedi. Wynne, çocukluğundan
hatırladığı sihirli kareler adlı bulmacaya benzeyen kelime oyununu
geliştirerek bugünkü bulmacanın temelini atmış oldu. Bulmaca,
yaratıcısının ülkesinde ancak 1924’ te London Times’ ta yayımlandı.

GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ : 1752’ de James Ayscough, güneş gözlüğünü icat
etti. İlk güneş gözlüklerinin camları da bugünküler gibi renkliydi. Yeşil
ve mavi cam kullanımı tavsiye edilmekteydi. Daha sonra Edwin H Land,
ilk selofenli polarize edilmiş camlı güneş gözlüklerini üreterek güneş
gözlüklerinde yeni bir dönem açmış oldu.

ÇAY MAKİNESİ : 1923’ TE Arthur Large, tehlike yaratmadan suyla
temas edebilen bir makine geliştirdi. Böylece ilk elektrikli çay makinesi
doğdu ve bir çığır açtı. Çaydanlığın tabanında bulunan elektrikli ısıtıcı,
suyu ısıtıyordu. Bu, ısıtıcı bir boru içinden geçen bir telden oluşuyordu
ve su çabucak ısınıveriyordu.

SELOFEN : 1908’ de İsveçli tekstil mühendisi Jacques E Branderberger,
bir gün lokantada yemek yerken başka bir müşterinin yemek yediği
masanın üzerine şarabını dökmesi sonucunda, aklına temiz, kullanışlı
ve su geçirmeyen bir maddenin yapılabileceği fikri geldi. Sonunda
selüloz ile kaplanmış viskos kumaş yani selofen bulunmuş oldu.

TEKERLEK : MÖ 3500 yıllarında icat edildiği sanılmaktadır. Tekerleğin
ilk olarak ne zaman ve nerede ortaya çıktığını kimse bilmemektedir.
Fakat MÖ 3500 yıllarında Mezopotamya’ da veya Doğu Avrupa’ da
çömlekçiler tarafından kullanıldığına inanılmaktadır. Ulaşımda
kullanılan en eski tekerle, MÖ 3200 yıllarına ait bir Mezopotamya
resminde görülmektedir. İlginç olan ise tekerlikli ulaşımın 15. yüzyılın
sonlarına kadar Güney Amerika’ da bilinmemiş olmasıdır.

KONTAKT LENS : 1888’ de kontakt lens geliştirildi. Eugen Fick ve
Eduard Kalt, hemen hemen aynı zamanlarda kontakt lens yardımıyla
görme bozukluklarını çözdüklerini beyan etmişlerdi. Kontakt lenslerle
birlikte gözlükler, güzellik vaat eden rakiplerine, yavaş yavaş yerlerini
bırakmaya başladı.

KİLİT : 1787’ de Joseph Bramah tarafından tasarlanan kilit, ancak 75
yıl sonra Londra’ da bir sergi sırasında bir ziyaretçinin 51 saat süren
uğraşı ile açılabilmiştir. Tarihte ilk kilitleri eski Mısırlılar’ ın kullandığı
bilinmektedir. Kilitler tahtadan yapılıyor ve açılıyordu. Anahtarın
üzerinde değişik uzunluklarda silindir pimler vardı. Mısırlılar’ dan
esinlenen Linus Yale, Yale kilit olarak bilinen ilk modern pimli kilidi
üretti.

VİDA : MÖ 5. yüzyılda Archytas of Terentum, vidayı icat etti. İlk vidalar
tahtadan yapılmakta ve zeytinyağı ile preslenmekteydi. Metal vidalar
ise ilk olarak 15. yüzyılda Ege’nin iki yakasında karşımıza çıkmaktadır.

MAKAS : Bugün kullandığımız makasın patenti, 1893’ te Louis Austin
tarafından Washington’ da alındı. Tam olarak ne zaman ve kim
tarafından icat edildiği bilinmese de İskender’ in Mısır’ ı fethiyle
gelişen güzel sanatlarda üstünlük sembolü olarak kullanıldığı biliniyor.

SAKLAMA KABI : 1795’ te Fracois Appert, oluşturduğu kapak sistemi
sayesinde kapların içine hava sızmasını önleyen ve böylece gıdanın
bozulmasını geciktiren bir sistem geliştirdi. Appert’ in bulduğu ilk
saklama kapları aslında zamanı için bir devrim niteliğindeydi. Çünkü
gıdaların bozulmadan saklanabilmesi gerçekten zordu.

AYAKKABI MAKİNESİ : Jan Ernst Matzeliger, ayakkabı yapma
makinesini icat etti. 1850’ li yıllarda tüm ayakkabılar elde yapılıyor ve
bu da zaman alıyordu. El yapımı olduğu için fiyatları da yüksekti.
Matzeliger, ayakkabı sanayiine adeta yeni bir soluk getirdi. İcat ettiği
makineyle bir ayakkabı, yaklaşık 3 dakika içinde makineden
çıkabiliyordu. Böylece ayakkabı maliyeti de düşürülmüş oluyordu.

ELEKTROKARDİOGRAFİ CİHAZI : 1903’ te Willem Einthoven, kalbin
işleyişini kaydeden elektrokardiografi cihazını ( EKG ) icat etti.
Einthoven’ ın 1924’ te Nobel ödülü aldığı bu icadı, kalp atışlarının
grafiksel çıktısını vermekteydi. EKG, kalbin ürettiği elektrik sinyalleri
ölçüp kaydederek kalp hastalığının belirtisi olabilecek düzensizlikleri
ortaya çıkarır.

DEMİR CİĞER : 1929’ da Philip Drinker, hastaların solunumuna yardım
etmek için “demir ciğer” adını verdiği bir alet tasarladı. Bu aygıt,
vücudun boynun altında kalan kısmını içine alan hava geçirmez bir
kutudan oluşuyordu. Kutunun içindeki basınç değiştirilerek ciğerlere
hava girip çıkması sağlanıyordu.

ELEKTRON MİKROSKOBU : 1933’ te iki Alman bilim adamı Max Kroll ve
Ernst Ruska’ nın ortak çalışması sonucunda elektron mikroskobu
doğdu. Elektronların bir numunenin üzerine bombardıman edilmesiyle
numunenin elektron yayması prensibi, o numunenin üç boyutlu
görüntüsüne ulaşmamıza neden olmuştur. Sonraları bu keşif,
atomların incelenmesi ve diğer büyük keşiflerde çok yararlı olmuş,
insanlığa yeni kapılar açmıştır.

TETANOS AŞISI : 1926’ da Fransız Ramon et Zoeller, tetanos aşısını
geliştirdi. 1900’lerin ilk çeyreğine kadar tetanos virüsü ölümcül
olabiliyordu. Her hangi bir paslı objenin açtığı küçük bir yaradan içeri
giren virüs, binlerce insanın ölümüne yol açabiliyordu. Zoeller’ den
sonra tetanos virüsü de insanoğlunun zekası karşısında tarihteki yerini
almıştır.

RADYASYON ÖLÇÜM ALETİ : 1913’ te Alman Hans Geiger, radyasyon
ölçüm aleti Geiger’ i icat etti. Geiger, ortamdaki radyasyon miktarını
ışıma yapan parçacıklar aracılığıyla hesaplamayı başarınca, insanoğlu
hiçbir şekilde sonuçları baş gösterene kadar fark edilemeyen bu gizli
düşmanın varlığından en azından haberdar olabilmeyi başarabilmiştir.

DNA : Tıp tarihi boyunca yapılmış en büyük keşiflerden biri olarak
kabul edilen DNA, 1953 yılında James Watson ve Francis Crick
tarafından bulundu. İki bilim adamı, çifte heliks sarmalı etrafında
sıralanmış yaşamın temel yapı taşlarının varlığını bularak genetik
biliminin doğmasını sağlamışlardır.

LAZER : Lazer kuramı, 1958’ de Amerikalı fizikçiler Charles Townes ve
Arthur Schawlow ortaya atmıştır. İlk lazeri 1960’ da Theodore Maiman
yapmıştır. Günümüzde lazer, ameliyatlarda dokuları kesmek ya da
kılcal damarlarını kapamak amacıyla kullanılmaktadır.

HEPATİT – B : 1971‘ de Amerikalı Blumberg et Millman, Hepatit-B
aşısını geliştirdi. Bugün Dünya Sağlık Örgütü’ nün, insanlığı tehdit
eden ve en önemli virüsler listesinde yer AIDS ile birlikte en üst
sıralara koyduğu Hepatit-B virüsü, aşısı olmasına rağmen neden
olduğu hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip olunamaması nedeniyle
yaygınlığını sürdürmektedir.

GRİP AŞISI : 1976’ da grip aşısı geliştirildi. Fakat aşısı bulunmasına
rağmen halen grip mikrobundan insanoğlunun kurtulduğunu
söyleyemeyiz.

YARA BANDI : 1920’ de Earle Dickson, özellikle mutfak işlerini
yaparken karısının çok sık elini kestiğini görüp karısı için bir gazlı bez
ve selobant yardımıyla ilk yara bandını yapmış ve bu icadı zamanla çok
tutulmuştur. İlginç bir hikayeye sahip olan bu icat, bugün evde, işte ve
okulda tüm ilk yardım çantalarında bulunan bir malzeme olmuştur.

STETESKOP : 1816’ da Rene Laennec, Paris sokaklarında dolaşırken,
oyun oynayan iki çocuğun, birbirlerinin göğsünü ellerindeki tahta
borularla dinlemekte olduğunu fark etti. Daha sonra Laennec, bir
kağıdı rulo yaparak ucuna bir ip bağladı ve bir başkasının göğsünü
dinlemeyi başardı. Bu alete Yunanca “göğüs” anlamına gelen
“steteskop” adını verdi.

AMBULANS : 1790’ da Dominique Larrey, hastaları hastaneye
yetiştirebilmek için hafif bir araba tasarladı. 1792’ de Fransa, hem
Avusturya hem de Prusya ile savaş halindeydi. Ağır arabaların
yaralıları toplamak için cepheye ulaşamadıkları görülünce Larrey’ in bu
tasarımı hayata geçmiş oldu.

BEHÇET HASTALIĞI : Çok sayıda sistemi ilgilendiren iltihabi bir
hastalık olan Behçet hastalığı ilk olarak 1937 yılında Türk dermatolog
Dr Hulusi Behçet tarafından tanımlanmıştır. Çoğunlukla Ortadoğu ve
Japonya da görülen bu hastalıkla ilgili araştırmalar halen
yürütülmektedir.

YAPAY KALP : 1982’ de Dr. Robert Jarvik, ilk yapay kalbi üretti. Dr.
Jarvik tarafından icat edilen ilk yapay kalp, tırnak büyüklüğündeki bir
motorla çalışıyordu. “Jarvik 7” olarak da bilinen alet, Seattle’ lı diş
hekimi Barney Clark’ ın onayı üzerine kendisine takıldı ve hasta tam
112 gün “Jarvik 7” ile yaşamını sürdürdü.

ÇOCUK FELCİ AŞISI : 1957’ de ilk çocuk felci aşısını Dr. Albert Sabin
geliştirdi. Dr Sabin tarafından geliştirilen çocuk felci aşısı pek çok
çocuğun skat olarak hayatına devam etmesini de önlemiş oluyordu.
Sabin’ in geliştirmiş olduğu aşı, tıpkı bugünkü gibi ağız yoluyla
uygulanmaktaydı.

ASPİRİN : 1829’ da bilim adamlarının, söğüt ağacının yaprağında
bulunan “salisin” adlı kimyasal bir maddenin ağrı kesici özelliği
olduğunu keşfetmelerinden sonra Charles Frederic Gerhard bu
maddeyi kullanarak “salisilik asiti” geliştirmiştir. 1899’ da Alman
kimyager Felix Hoffmann’ ın Gerhard’ ın formülünü geliştirmesi
sonucunda Aspirin tıbbın hizmetine sunulmuştur.

DİYALİZ MAKİNESİ : 1985’ TE Willem J. Kolff, diyaliz makinesini icat
etti. Böbrek hastaları için en büyük icat kuşkusuz diyaliz makinesidir.
Bugün bu makine sayesinde böbrek yetmezliği çeken pek çok hasta,
hastalıklarının seyrini yavaşlatıyor ve böbrek nakli sıralarını beklerken
rahat nefes alabiliyorlar.

PENİLİSİN : 1928’ de Alexander Fleming, penilisini geliştirdi. Penisilini
geliştirmeden önce Fleming, “lizozim” adı verilen mikrop öldüren bir
maddeye ulaşmıştı. Bu sayede bakterileri öldürebilen bir maddenin
varlığı fikri ilk kez doğmuş oldu. Fleming, penisilini bulduğu zaman
onun, etrafındaki bakterileri öldürdüğünü tesadüf eseri görmüştü ve
bunu tıpta kullanabileceğini düşünmüştü.

ALZHEIMER HASTALIĞI : Demans’ ın (bunama) en sık nedeni olan ve
bellek bozukluğu ile karakterize Alzheimer Hastalığı ilk olarak 1906
yılında Alman nöropsikiyatrist Alois Alzheimer tarafından
tanımlanmıştır.

KORTİZON : 1935’ te Percy Lavon Julian, kortizonu geliştirdi. Soya
filizlerinden sentetik yoldan elde edilen kortizon, artrit ve diğer
inflamatuar tedavisinde büyük bir gelişme olarak kabul edildi.

X IŞINLARI : 1895’ te Wilhelm Röntgen, X ışınlarının varlığını saptadı.
Röntgen bir gün, anot ve katot üzerinde çalışmalar yaptığı sırada iki
farklı yüklü ucun arsında bir etkileşim olduğunu fark eder. Böylece X
ışınları bulunur. Bugün X ışınları başta tıp ve başka pek çok alanda
insanlığın hizmetinde kullanılmaktadır.

İNSÜLİN : 1922’ de Sir Frederick Banting, J.J.R. Mac Leod, Charles Best
ve J.B. Collip insülini geliştirdi. Şeker hastalarının hayatını
kolaylaştıran keşiflerin başında insülin gelmektedir. Pankreasın
salgıladığı bir hormon olan insülinin şeker hastalarında yetersiz
düzeyde bulunduğunu fark eden Banting, Mac Leod, Best ve Collip
maddeyi izole ederek ilaç haline getirmişlerdir.

KAN ŞEKERİ ÖLÇÜM SİSTEMİ : Kimyacı Helen Free, kan şekeri ölçüm
sistemini geliştirdi. Şeker hastalarının kendi kendilerine
uygulayabilecekleri ilk test, Free’ nin kandaki glukoz miktarına duyarlı
bir enzimi laboratuar ortamında izole etmesi sonucunda bulunmuştur.
Hasta, test kiti içinden çıkan iğne ile parmağının ucundan bir damla
kan alıyor ve kitin üzerine damlatıyordu. Enzimde oluşan renk
değişimi, hastanın şeker düzeyi hakkında sağlıklı bir bilgi vermekteydi.

VİTAMİN HAPI : 1942’ de Robert R. Williams, vitamin haplarını
geliştirdi ve patentini aldı. Williams, bir telefon şirketinde araştırmacı
olarak çalışmakta ve boş zamanlarında yetersiz beslenme sorunlarını
ortadan kaldırabilmek amacıyla vitaminlerin sentetik olarak üretilmesi
üzerinde çalışmaktaydı. İlk olarak Tiamin ve B vitaminlerini elde
etmeyi başaran Williams, bir şirket kurarak bunların seri üretimne
başladı.

MAGNETİK REZONANS (MR) : İlk olarak 1930’ larda üzerinde çalışılan
MR tekniğini, 1970’ te Raymond Damadian adlı bir doktor geliştirerek
insanlığın hizmetine sunmuştur. Ameliyata gerek kalmadan insan
vücudunun resmini çıkarmaya yarayan MR sistemi, manyetik alan ve
radyo dalgaları yardımıyla insan dokusunun farklı kademelerini farklı
renklerde göstermekte ve dolayısıyla kanserli dokuları tespit
edebilmektedir. X ışınları ve radyasyon kullanılmadığı için MR
teknolojisi sağlığa zarar vermemektedir.

HOLOGRAM : 1947’ de Dennis Gabor, ilk hologramik görüntüyü
oluşturdu. Macar asıllı bilim adamı Gabor, elektron mikroskobunda üç
boyutlu görüntüler üzerinde çalışırken aklına üç boyutlu nesnelerin
görüntüsünün elde edilip edilemeyeceği sorusu geldi. İlk görüntü
küçük bir kuşa aitti ve görenleri şaşkına çevirmişti. 1960 yılında
hologram teknolojisinin tıp alanında kullanılabilmesi için ihtiyaç
duyulan lazer keşfedildi.

ŞIRINGA : 1853’ te Charles Pravaz, şırıngayı icat etti. Kan damarlarına
ve kasların içine ilaç enjekte etmekte kullanılan deri altı şırıngası, tıp
açısından büyük bir yenilikti. 1987’ de bir başka doktor Jean-Louis
Brunet, kan örneği alınırken enjektöre takılan bir başka aletin
patentini aldı. Alet, şırınga hastadan çıkarılır çıkarılmaz şırınganın
ağzını tıkıyordu. Böylece doktor ve hemşireler mikroplu kanla temas
etmemiş oluyorlardı.

[mertmis]

Hayatımızı kolaylaştıran buluşlara imza atan herkesi seviyorum ve onlara teşekkür ediyorum.