milliyetçi demokrasi partisi
 

adı bile insanı kusturacak kadar meymenetsiz olan parti.

1982 anayasası'nın referandum sonucu kabul edilmesi sonrasında yeniden başlaması öngörülen çok partili düzende kurulan ilk siyasal partidir. misyonunu, 12 eylül ruh ve felsefesini devamcısı olarak tanımlamıştır. genel başkanı, emekli asker turgut sunalp idi.



seçim sürecinde milli güvenlik konseyi tarafından dolaylı olarak desteklenmiş, fakat 1983 seçimleri yaklaşıp anap'ın da güçlendiği görülünce, seçime yakın tarihlerde kenan evren tarafından açıktan ve çoğu kez anti-özal/anap propagandası ile desteklenmiştir.



1983 seçimlerini kazanması halinde, türkiye'de asker vesayetinin siyasallaşması ve sivil bir görüntü altında varlığını sürdürmesi söz konusu olacak, böylelikle görüntüde ve uygulamada askeri demokrasi, sivil siyasete de yerleşecekti. neyse ki olmadı, büyük bir faciadan kıl payı kurtulduk.

16 mayıs 1983te kurulan ve 12 eylül yönetiminin açıktan desteklediği partidir.



genel başkanlığını emekli orgeneral turgut sunalpin yaptığı partinin kurucular listesinde davut akça, ahmet ihsan kırımlı, yılmaz altuğ, imren aykut, eşref akıncı, sabri keskin, musa öğün, ali bozer, izzettin doğan, feyzi halıcı, namık kemal şentürk, doğan sakaroğlu gibi isimler bulunuyordu. mdp, 6 kasım 1983 pazar günü yapılan genel seçimlere de kamuoyunun yakından tanıdığı isimlerle katıldı. 12 eylül döneminin başbakanı emekli deniz kuvvetleri komutanı bülent ulusu, mdp listelerinden bağımsız istanbul adayı oldu. parti listelerinde öğretim üyeleri ve bürokratlar ağırlıktaydı. seçimlerden önce genel başkan sunalp "iktidara mahkumuz. bir değil, beş bakanlar kurulu çıkaracak kadro kurduk" sözleriyle birinci parti olacaklarına dair inancını dile getiriyordu.



"iktidara mahkum olma" mantığı mdpnin programına da hakimdi. yeni, orijinal fikirlerin aksine mdp, parti programında alışılageldik söylemleri tercih ediyordu. "devlet ve hür teşebbüsün birbirine rakip olmadığı karma bir ekonomi, devlet özel teşebbüsün yetersiz kaldığı sahalarda onu tamamlayan ve yol gösteren olmalı" sözleriyle ekonomi hedefleri açıklanırken, "hür dünyanın ve batı ittifakının bir üyesi olduğumuz gerçeğinin bilincindeyiz. ortadoğudaki konumumuz geliştirilmeli, nato içindeki yerimiz güçlendirilmeli, aetye tam üyelik hedeflenmelidir" sözleriyle de, dış politika amaçlarına açıklık getiriliyordu. öte yandan mdp, programının ‘temel hürriyetler bölümünde "ferdin hak ve hürriyetleri, diğer vatandaşların hürriyetine ve toplum menfaatlerine zarar vermemeli, devletin varlığını yıpratıcı olmamalıdır. basın hürriyeti demokrasinin vazgeçilmez unsurudur ancak devletin yüce menfaatleri aleyhinde kullanılamaz" sözleriyle 12 eylülün baskıcı rejiminin devam etmesi gereğini vurguluyordu.



mdpnin en büyük destekçisi olan milli güvenlik konseyi ve cumhurbaşkanı kenan evren, mdpden yana ilk tavırlarını kurucu vetolarında gösterdi. diğer partilerin kurucuları tırpanlanırken, mdp kurucularına, -belki de zaten mgk tarafından önerildiği için- dokunulmuyordu. partiler, veto edilen kurucularının yerine yeni isim bulup, onay için mgkya bildirmekte güçlük çekerken, mdp sayıca az olan vetoları önemsemedi.

mgk, seçime doğru halktan anap sinyalleri almaya başlayınca, seçmenlerin bu eğilimini değiştirmek için çaba sarf etti. cumhurbaşkanı evren, yurt gezilerine çıkıp halka anapı şikayet ettiyse de bu, 6 kasım 1983 seçimlerinde mdpyi kurtarmaya yetmedi. mdp, yurt çapında aldığı 4.036.970 oyla %23.3 oy oranında kaldı ve sonuncu oldu. mdp, o zamanki kanuna göre sayıları 400 olan milletvekillerinin sadece 71ini kazandı.

25 mart 1984 tarihinde yapılan yerel seçimlere doğru giden süreçte en zayıf partilerden biri görünümü veren mdp, "güçlü devlet" kavramı üzerinde durdu, diğer partileri sık sık komünist olmakla, aşırı uçları barındırmakla, 12 eylüle ihanet etmekle suçladı. mdpnin mitingleri de çok sönük geçti, parti yöneticileri bu mitinglerde hayal kırıklığına uğradılar. sonunda sunalp, "mitinglerin faydasına inanmıyorum. mitingler kesinlikle gösterge değildir" demek zorunda kaldı. seçim yaklaştıkça, parti iyice gözden düştü. hasan pulur, hürriyet gazetesindeki 'olaylar ve insanlar' adlı köşesinde seçimden bir gün önce yayınlanan yazısında, anapın durumunu koruyacağını öne sürdü ve yazısını "mdp diye bir parti de vardı değil mi?" sözleriyle bitirerek mdpnin geldiği noktayı özetledi.



25 mart 1984 yerel seçimlerine ilişkin tahminler tuttu ve mdp seçimlerde ağır bir darbe yedi. mdp aldığı %5.44 oy oranıyla sadece adıyaman ve niğde illerinde belediye başkanlığı kazanabildi. sonuçlar ilk açıklandığında mdpde görünen ağrı belediyesi seçimleri, daha sonra anapın itirazı sonucunda iptal edildi ve ilerideki bir tarihte tekrarlanması kararlaştırıldı.



seçimlerden sonra genel sekreter doğan kasaroğlunun istifa etmesiyle başlayan erimeye, turgut sunalpin yerine ülkü söylemezoğlunun genel başkanlığa gelmesi de engel olamadı. mdpden umduğunu bulamayan 25 eski parlamenter, 7 mart 1985 tarihinde parti üyeliklerinden istifa etti. sonuçta 4 mayıs 1986 tarihinde yapılan olağanüstü kongre ile parti kendini feshederek anapa katıldı. bağımsız kalan eski mdp milletvekillerinin ilk etapta 18i anapa, 22si de dypye katıldı.



faaliyette bulunduğu 3 yıla yakın süre yapay ve icazetli bir parti görünümü veren mdp, millete rağmen siyaset yapmanın mümkün olmadığını kanıtlayan bir siyasal teşekkül olarak tarihe geçti.





kaynak: syst)



Kaynak: İtüSözlük