YAKAMOZ sizce ne demek, YAKAMOZ size neyi çağrıştırıyor?
 

*



yakamoz:çocuklugmuza ışıgın sudayansıması,kırılmaı olarak anlatılmıtı.benbirgun denizde bir kaptanla taniştim.konuyu o açtı yokamoznedir sorusunu obana sordubende bildigim kadarı ile konuştum.ve o anlatmaya başladı yakamoz onun anlattıgına göre denizin derinlikleride yaşayan bir canlı denizin içinde yaşayan bir gelindi.denize dalıp gördügü resimleri çizendi.onun gözü ile çizdigi resimi gördüm.çok ilginç veharikayıdı.o gundenberi yakamozun ışığın suda kırıla olmadıgnı anladım.







i







Almanya'nın başkenti Berlin'deki Dış İlişkiler Enstitüsü tarafından düzenlenen, 60 ülkeden yaklaşık 2 bin 500 kelimenin göz önünde tutulduğu yarışmada, Türkçe 'Yakamoz' sözcüğü, 3 kişilik jüri tarafından dünyanın en güzel sözcüğü olarak Seçildiğini basından öğrendim.



Yakamoz: Ayın sudaki yansımasını ifade eder.







Mehmet KAPÇAK







evet yaa, senelerce ay ışığının sudaki yansımasını yakamoz bildik. üstelik görebilmek için aysız bir gece olması gerekiyor.



şeker bayramında çıralı plajında gördüm şaşırtıcı ve etkileyiciydi. güney ufkundan denize doğru inen yıldızların saçıntısı dalgalarla kıyıya vuruyor gibiydi.







YAKAMOZ, (Bioluminicence)







Türkçe okunuşu Biyoluminesans.



Genellikle yanlış bilinen 'Yakamoz' ayışığının suya, denize vuran yansıması değildir. Yakamoz bir canlıdır, latince ismi Noctiluca Milliaris olan bu canlı, bir biçimde ateş böceğinin denizde yaşayan versiyonudur. Luminisens maddesini vücudunda barındıran bu canlıya dokunulduğunda bir ışık saçar. Bu canlı bir planktondur, yani milimetrik boyutlarda bir canlıdır. Bunlardan milyonlarcası bir araya geldiğinde geceleri bir kayık geçerken, veya bir balık sürüsü geçtiğinde bu canlılara çarparak ışık çıkartmalarına neden olurlar.







O yüzden balıkçı sandallarında yüksek bir direk ve bu direğin ucunda oturulacak bir yer vardır. Gırgır motorlarının köprülerinin çok katlı ve en üst kattan bile kumanda edilebiliyor olmalarının bir sebebi de budur. Balıkçılardan biri buraya oturarak ay olmayan geceleri balıkların yakamoz yaparak geçtikleri yolları görüp dümenciyi oraya yönlendirirler veya doğrudan kendileri tekneye (gemiye) kumanda eder. O yüzden Lüfer avlarken Lüks ışığı kullanılır, ışık balık gelsin diye değil misinanın değdiği, yakamozların çıkardığı ışıktan Lüfer korkmasın diye Lüks ışığı ile yakamoz ışığını öldürmek için kullanılır.







Kelimeleri harcarken yanlışlara düşmeyelim. Esasında Yakamoz (eğer göreniniz varsa bilir) olağan üstü bir şeydir, Yakamoz olduğunda denizde uzun floresan lambalar yanıyormuş gibi olur. Ama bunun için ay ışığı olmaması gerekir. Ay ışığında (daha baskın olduğu için) göremezsiniz. O kadar muhteşemdir ki, o anda tüm romantizm biter sanki uzaylılar gelmiş gibi denize yönelirsiniz. Birde Yakamozlu ve Ay ışıksız gecelerde denize girince pırıl pırıl uzaylı gibi olursunuz. Özellikle gece dalışlarında (scuba) dalış sonrası su yüzeyine çıkınca yakamozlar binlerce yıldız halinde parmaklarınızın arasından büyüleyici biçimde geçerler.













Sayın Aydın Yardım'a ve Bülent Artüz'e teşekkürlerimizle







eğer yakamoz deniz canlılarının üstündeki pulların çıkardığı ışık olsaydı neden o zaman ay ile aynı paralelde uzanıyor..o zaman şöyle olmalı..deniz canlılarının üzerine vuran ay ışığının yansıması.







Yakamoz ay ışığı olmayan bir gecede denizin bir bölümünün planktonlar vasıtasıyla fosforik hale gelmesidir. Yani Sezen Aksunun'da şarkısında dediği gibi yareye tuz diye yakamoz basılırken bunun tek şahidi ay olamaz. Olacaksa son şahidi olur. Çünkü aylı gecede yakamoz olmaz. Bazı arkadaşlarımızın ay ışığının denize vurmasını yakamoz ile karıştırmaları doğaldır çünkü yakamoza gerçekten rastlayan insan sayısı çok azdır. O an diliniz tutulur ne diyeceğinizi bilemezsiniz.







Ay ışığının denize vurmasının ismi 'Selvi Simin' dir. Selviyi biliyorsunuz, sim de gümüş demektir. Yani bunun adı 'Gümüşten selvidir' 'Ayın şavkı bir selvi simin imiş suda' diyerek gerçek bilgili şairler bize durumun ne olduğunu özetliyorlar. Ayın ışığı suya çarpıyor ve bunu siz de deniz kıyısına yakın bir yerden izliyorsanız, sudaki ışık ucu sivri ucu sizin ayaklarınızın altında, geniş tabanı ay tarafında olan bir üçgene benzer. Yani bir ters duran selviye. Bunun için de bu yansımaya selvi simin denir.







ufuk ile ayaklarınzın altındaki su üzerinde kurulan bÎkarar köprünün adı...emvacın sırtında pür-melal...avize-yi mah düşüverse köprü yıkılacak..gözleriniz kapansa köprü yıkılacak...su ışığı da çekse derununa köprü yıkılacak...âmâkında mah tüluğ etmiyor...ancak sükût ediyor...ancak sükût....







gecenin karanlığına inat, umudu simgeleyen bir aşktır. sebepsiz ve kimsesizce sığınmışlık dalgalara ve naihayetsiz bir yolun en korkusuz ve aynı zamanda en savunmasız yolcusudur...







yakamoz bence tuzlu suda yani denizlerde yasayan canli turudur ve geceleri kipirdamayla yani hareket ettigi zaman beyaz isik olarak gorulebilen canlidir balikcilar bilir bunu bende bir balikciyim tesekurler dogrusu budur







Kaynak:Antropoloji