Akciğer Kanseri
 

Akciğer Kanseri

Günümüzde erkek ve kadınlar arasında kanserden ölümlerin en başında akciğer kanseri gelir. Akciğer kanserinin %80-90 sebebi doğrudan sigara içmeye bağlıdır. ABD’de 1991’de yayınlanan bir rapora göre 161.000 yeni akciğer kanser vakası ve 143.000 ölüm meydana geldiği tespit edilmiştir.1 Vak’aların 2/3’ü erkektir. Son 40 yılda akciğer kanser yoğunluğunda %250 oranındaki bu artış, 20 yaşından önce sigaraya başlayanların sayısındaki artış ile paraleldir. Erkeklerde akciğer kanser artış hızı 1984’de zirveye ulaşmış ve günümüzde azalmaya başlamış, ancak ölüm oranı değişmemiştir. Kadınlarda ise akciğer kanser sıklığı yılda %5’lik bir hızla artmaya devam etmektedir.6 1987’den bu yana her yıl meme kanserine, göre daha fazla kadın, akciğer kanserinden ölmektedir.

Kronik bronşit gibi solunum yolunu daraltan hastalığı olanlarda veya başka bir kanseri olanlarda sigara içimi akciğer kanseri riskini daha da artırmaktadır.13

Son zamanlarda yapılan çalışmalara göre A,C vitamini ve ß-karolen içeren diyetle beslenme, sigara içenlerde akciğer kanser riskini azaltmaktadır. Meselâ, sigara içerken aynı zamanda bitki kaynaklı yüksek oranda A vitamini alan kişilerde akciğer kanser riskinin azaldığı gözlenmiştir.14 Bu olumlu etki kanser oluştuktan sonra A vitamini verildiğinde bile ortaya çıkmıştır.15

İş yerinde solunan zararlı tozlara maruz kalmanın akciğer kanseri riskini artırdığı gösterilmiştir. Asbestli yerlerde çalışan ve sigara içen erkeklerde akciğer kanserine yakalanma riski, asbeste maruz kalmayan işyerinde çatışan fakat sigara içen erkeklere kıyasla 5 kat daha fazladır.8 Benzer şekilde, sigara içen uranyum madeni işçilerinde akciğer kanseri gelişme riski, sigara içmeyen uranyum işçilerindekine göre 10 kat daha fazladır.16

Çevre faktörlerine gelince, hava kirliliği veya topraktaki uranyumun bozunumundan oluşan radyoaktif radon gazına ev ve işyerlerinde maruz kalmanın, akciğer kanseri riskini artırıcı bir faktör olduğu bildirilmiştir.17

Sigara, akciğerdeki hava keseciklerinde, solunum epiteli ve diğer dokularda patolojik değişikliklere yol açar. Hasarlı dokuda biriken sigara dumanı partikülleri ve gazlar, akciğer kanserinin başlama ve ilerlemesinde aktif rol oynayan çeşitli kanser uyarıcı maddeler taşırlar.7,10