Stres
 

Stresin kavramsallaştırılmasında ortaya

çıkan çeşitli yaklaşımlardan bir kısmı stres yaratan faktörlere odaklaşmış ve

bunlardan bazıları fiziksel uyaranları (Cannon, Selye, vb.) öne çıkarmıştır; bu

çerçevede stres 'uyaranlara spesifik olmayan tepki1 veya 'genel uyum sendromu'

(Selye) olarak tanımlanmıştır. Diğer bazıları da psiko-sosyal uyaranları

(Menninger, Lazarus, vb.) öneçıkarmıştır; bu çerçevede stres halinde

organizma üzerindeki baskı ve bu baskıdan doğan gerilimde dış uyaranlar yanında

bireyin içsel-psişik süreçlerinin rolü vurgulanarak (Lazarus) bilişsel bir

açıklamaya gidilmiştir.Ancak stresin karmaşık bir olgu özelliği

göstermesi ve pek çok bilim dalının ortak inceleme alanına girmesi, daha yakın

yıllarda inter-disipliner yaklaşımlara yol açmıştır; örneğin Dolan ve

Arsenaut'nun (1980, 1992) sentetik yaklaşımı. Bu yaklaşım stresi, dört grup

değişkenle ilişkilendirmiştir.Birinci grup çevresel gerekler ya da daha

somutçası işin özel koşullan; ikinci grup, bu gerekleri azaltıp çoğaltan

bireysel özellikler; üçüncü grup ilk iki grup değişkenin etkileşiminin

psikolojik, fizyolojik veya davranışsal planlarda yol açtığı sonuçlar ya da

gerilim belirtileri ve semptomları (stresin kısa vadeli sonuçları); dördüncü

grup önceki değişkenlerin etkileşiminin uzun vadedeki bireysel ve örgütsel

sonuçları.



Sosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıÇocuk Büyütmenin StresiErgenlikte Stres Öğrenmeyi EtkiliyorAnti-stres DiyetiStresin En İyi İlacı Siyah ÇayStrese Ballı ÇözümYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik Yaklaşım