Beynin İki Yarısı
 

Bir örnek verecek olursak; futbol

dünyasında sağ ayağını ya da sol ayağını çok iyi kullanan futbolcular var.

Örneğin, her iki ayağını da son derece iyi kullanan Hagi'nin futbol dünyasındaki

yeri çok farklı, değil mi?Çocuklar, beynin iki yansını beraber

kullandıkları halde, onlara hayâl gücü ve hafıza gibi sağ beyin fonksiyonlarıyla

ilgili eğitimden çok, mantık ve ezbere dayanan eğitim verilmesi sonucunda bu

yetenekleri büyük ölçüde yok olmaktadır.SAĞ BEYNİN ÖNEMİKlâsik

eğitim sisteminde daha çok sol lob ağırlıklı akademik bilgilere prim verilmekte,

sağ lobun faaliyetleri ise maalesef ihmal edilmektedir.Beynin, farklı

fonksiyonlara sahip iki lobu olduğu keşfedilen günümüzde, eğitim sistemi hâlâ

sadece beynin mantık, matematik, analiz, konuşma, yazma, listeleme gibi

fonksiyonları olan sol lobunu kullanmaya devam etmektedir.Oysa, gelişen

bilimin ışığında, mantık ağırlıklı sol lobla beraber, hayâl gücü, renk, şekil,

ritim, bütünü görme gibi fonksiyonları olan sezgisel, üretken sağ lob da

kullanılsa, insanların üretkenlik potansiyellerinin kat kat artacağı

aşikârdır.Zaten, tarihte büyük sıçramalar yapan insanlar da, bilerek ya

da bilmeyerek, beynin her iki lobunu da birlikte kullanan

insanlardır.Mantığın âdeta tek başına gittiği yerle, sezgi, hayâl ve

renklerle el ele gittiği yer bir olur mu?Sağ lobun da devreye sokulması,

insana aynı zamanda duyusal keskinlik kazandırmakta, hedefini sürekli ve

herşeyiyle canlı tutan o insana müthiş bir motivasyon

kazandırmaktadır.Bilgisayarların bile matematik ve mantık işlemlerini

yapabildiği günümüzde, bunlardan daha önemli bir özellik çıkıyor karşımıza:

Üretken düşünce, üretken zekâ.Hayâl gücü, yeni fikirler oluşturma,

orijinalite gibi değerler, insan zihninin üretkenliğini ortaya koyar. Bilgi

dünyasına uçtuğumuz günümüzde asıl fark, işte bu noktadadır. Yâni, geleceğin

başarılı insanları, üretken zekâya, hayâl gücüne, esnekliğe ve güçlü vizyona

sahip insanlar olacaktır.Eğitim sistemi ise, bu hedefe ulaştırmak bir

yana, insanları yalnızca sol lobun fonksiyonları içine âdeta

hapsetmektedir.İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin resimleri

incelendiğinde, her birinde orijinalite ve üretkenliğin izleri açıkça

görülmektedir. Aynı öğrenciler dördüncü sınıfa geldiklerinde ise, tek düzeliğin

ve kendini birilerine beğendirme arzularının yoğunlaştığı, elma şekerine benzer,

tek tip ağaçlar, tek tip evler, aynı tür insan resimlerinin ortaya çıktığı

görülmektedir.Okul öncesi çocuklar daha çok renkler ve görüntülerle

düşünmek gibi, dış etkilere daha açık ve çok farklı fantezilere sahiptir. Fakat,

okulda bu özellikler bastırılınca, sol beyin, sağ beynin de bazı fonksiyonlarını

yüklenmek zorunda kalıyor ve aşırı derecede zorlanıyor. Bu arada, zayıf kalan

sağ beyin hırçınlaşınca, çocuklarda birtakım ruhsal dengesizlikler de

görülebiliyor.Aynı zamanda, bu tek yönlü, yâni yanlış ve aşırı bilgi

yüklenmesi sonucunda beyinler köreliyor, çocuklarda üretkenlik, merak ve öğrenme

istekleri yok oluyor.Bu çocuklar büyüdüklerinde, özellikle sağ beynin

gerekli olduğu durumlarda dâima başarısız oluyorlar.DENGELİ KULLANIMININ

SONUÇLARIProf. Orstein, iki beyin işbirliği içinde çalıştığı zaman,

genel yetenek ve etkide çok büyük artış olduğunu ortaya koydu. Çünkü, beynimiz,

standard matematikten farklı bir şekilde çalışıyor; sağ ve sol beyin birlikte

çalıştığı zaman, iki kat değil, beş-on kat daha etkili sonuçlar ortaya

çıkıyordu.Buraya kadar söylediklerimizin ışığında, artık şunları

rahatlıkla söyleyebiliriz: Belirli konularda gerçek anlamda uzmanlaşmak, ancak

bu iki beynin işbirliği ile mümkün olabilir.Tarihteki bütün dehâlar,

büyük buluş yapanlar, üstün kişiler, hep beyninin iki yarısını da mükemmel bir

işbirliği içinde kullanan kimselerdir.Örneğin Fatih Sultan Mehmet,

İstanbul'u almak için gerekli bütün planları, hazırlıkları yaptı, uygulamaya

geçti. Bunlar için daha çok, beyninin mantık ağırlıklı sol lobunu kullandı.

Fakat, Bizanslılar'ın Halic'e zincir gerip Osmanlı gemilerinin önünü kesmeleri

üzerine hemen sezgi ağırlıklı sağ lob evreye girdi ve tarihte ilk defa, gemiler

karada yürütülerek, bir gecede Kasımpaşa'dan Halic'e indirildi. Sonuç

malum.Evet, dünyamızdaki karmaşa ve problemleri çözmek için, beynimizin

iki yarısını birlikte kullanmamız gerekiyor.Özellikle karmaşık

sorunların çözümünde, geniş ve uzun vadeli olabilecek kararlarda sağlıklı

sonuçlara ulaşabilmek için, beynin her iki yanının işbirliği içinde çalışması

şarttır.Öğrenilen bilgilerin, geçici bir ezber olarak kalmayıp kalıcı

hafızada dosyalanması ve ömür boyu kullanılabilmesi, her iki beynin de öğrenme

işine aktif olarak katılmasıyla mümkündür.Beynimizdeki zincirleri kırıp,

beynimizi tutsaklıktan kurtarıp, orada uyuyan dâhiyi uyandırmak için yapmamız

gereken en önemli şeylerden biri, ciddi bir hafıza eğitimiyle fotoğrafik bir

belleğe sahip olmaktır.Temel hafıza tekniklerini öğrenip

kullandığınızda,* Sadece hafızanız güçlenmekle kalmayacak,

üretkenliğiniz de müthiş bir şekilde artacaktır.* Bilgiyi öğrenme

hızınız artacak, zihinsel fonksiyonlarınız güçlenecektir.* Sağ ve sol

beyinleriniz arasından müthiş ve dinamik bir potansiyel ortaya

çıkacaktır.* Elbette ki, bütün bunlar, iş ve sosyal yaşantınızdaki

problemlerin çözümüne büyük katkılar sağlayacaktır.Beynin etkin

kullanımında, aşağıda Abdullah'ın anlatacağı anekdot, sanırım ilginç bir örnek

oluşturacaktır.



Sosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma TeorisiSkript Teorisi