Zihinsel yorgunluğa son
 

ZİHİNSEL YORGUNLUĞUMA

NASIL SON VEREBİLİRİM?Sevgili gençler! İlk önce

şunu bilmeniz gerekiyor: "Öğrenme" zihinsel yorgunluk yaratmaz. Bu durum, kas

hücresi ile sinir hücresi arasındaki yapı faklılığından kaynaklanmaktadır. Çünkü

insân vücudundaki hücrelerin önemli bir özelliği arka arkaya gelen uyarılara

cevap verme özelliğine sahiptir. Kas hücrelerinde bu süre, sinir hücresine

oranla çok daha uzundur. Kas hücresi bir uyaranı aldıktan hemen sonra ikinci bir

uyarana cevap veremez ve bu süreye Cevapsızlık Süresi denir. Eğer kas

hücresine uyarıcılar arka arkaya gelir ve kas hücresi buna cevap vermezse

"Yorgunluk" meydana gelir.Buna karşılık sinir hücresinin cevapsızlık

süresi, kas hücresine göre çok daha kısadır. Yâni sinir hücresi arka arkaya

gelen uyaranlara cevap verebilir ve kas hücresi gibi erkenden yorulmaz. Bu

nedenle çok öğrendim yoruldum duygusu / düşüncesi temelde yanlıştır. Bu

yorgunluk kas yorgunluğudur, zihnî yorgunluk değildir. Ancak yine de öğrenme

için gerekli protein zincirinin iyi kurulması için, sürekli değil aralıklı ders

çalışmak gerekmektedir. Bunun dışındaki fiziksel yorgunluğu aşmak için

şu önemli husûslara da dikkat etmemiz gerekmektedir. Yapılan araştırmalar,

düzenli bir fizik egzersizinin, öğrenme üzerinde çok olumlu etkiler yaptığını

göstermektedir. Uzmanlar fizik egzersizinin yararlarını şu şekilde

sıralamaktadırlar: Kas gevşetmesi, Zihinsel gevşeme, Yapılan işte etkinliğin

artması, Enerjide artış, Duygusal boşalma ve rahatlık, Daha iyi uyku, Kendine

güven artışı, Endîşelerde azalma, Daha iyi sağlık, Bel ve sırt ağrılarından

korunma, Kalp hastalığı riskinin azalması..vb.Özellikle yoğun sınav

stresi yaşayan öğrenciler için fizik egzersizlerinin önemi büyüktür. Gerginlik,

damarlarda daralmaya sebep olduğu için, hücrelerin kanla beslenmesini

zorlaştırır. Gerginlik sırasında vücutta fazla miktarda adrenalin salgılanır ve

bu da öğrenme için gerekli protein zincirinin kurulmasını güçleştirir. Bu

nedenle düzenli fizik egzersizleri, adrenalinin kullanılarak kaygının azalmasına

ve rahatlamaya sebep olur. Ayrıca düzenli fizik egzersizleri sonunda

vücutta, seratonin denilen bir madde de salgılanır. Bu madde, kişide huzur ve

rahatlama duygusu yaratan bir maddedir. Bu nedenle öğrenmeyi engelleyen

stresten, kaygıdan ve endîşelerden kurtulmaya yardımcı olması bakımından, her

sabah 10-15 dakika beden hareketleri yapmak son derece yararlıdır. Ancak bu

hareketleri yaparken aşırıya da kaçmamak gerekir. Yâni fizik

egzersizleri sonunda kendini daha yorgun hissetmek, önemli bir yanlışlığın

yapıldığını gösterir. Çünkü uygulanan egzersiz programı sonucunda kişi kendini

yorgun değil; dinlenmiş ve huzurlu hissetmelidir. Bununla birlikte beslenmenize

aşağıda verdiğimiz bilgiler ışığında dikkat ederseniz, bir ân önce kendinizi

toparlayabileceğinizi düşünüyorum.İŞTE SİZE KUSURSUZ BİR BEYİN İÇİN DİKKAT ETMENİZ GEREKEN BESLENME BİLGİLERİ!

Besinlerin beyin

fonksiyonları üzerinde son derece önemli etkileri vardır. Beynimiz vücudumuzun

küçük bir bölümünü oluştursa da, yiyeceklerle alınan enerjinin %30'unu tek

başına harcar. Belirli yiyecekler, algılama yeteneğimizi arttırır, daha verimli

yapar, daha hızlı düşünmemizi ve dikkatimizi daha iyi vermemizi sağlar.

Dilerseniz, duygularımızla besinlerimiz arasındaki etki-tepki ilişkisini mercek

altına alarak daha yakından inceleyelim. BELLEKHAVUÇ: Hatırlama

yeteneğimizi arttırır, çünkü havuç beyin metabolizmasını canlandırır. Bir şey

ezberlerken bir ufak tabak sıvı yağlı havuç salatası yiyin.

ANANAS: Tiyatro

sanatçılarının ve müzisyenlerin ihtiyâcı olan bir meyvedir. Örneğin uzun bir

metin ezberleyebilmek için fazla miktarda C vitaminine ihtiyâç vardır. Ayrıca

önemli bir element olan manganı da içerir.

AVOKADO: Kısa süreli bellek

içindir (Örneğin alışveriş listesini yaparken). Ancak, fazla miktarda yağ asidi

içerir. Yarım avokado yeterlidir.MUTLULUKKIRMIZI BİBER: Ne kadar

acı olursa o kadar iyidir. Aroma maddeleri vücudun kendi mutluluk hormonu

endorphinin salgılanmasını hareketlendirir. (Çiğ yenmelidir)

ÇİLEK: Stresi

giderir. Lifli maddesi mutluluk verir. Dozu en az 150 gram olmalıdır.

MUZ:

Sırrı seratonin'dir. Beynimizin mutlu olması için bu maddeye özellikle ihtiyâcı

vardır.ÖĞRENMELAHANA: Sinirliliği giderir (tiroit bezlerinin

aktivitesini yavaşlattığı için). Böylece daha stressiz öğrenilir / hazırlanılır.

(Örneğin sınav öncesi).

LİMON: C vitamininden dolayı canlandırır, algılama

yeteneğini artırır. Dil öğrenme kursundan önce mutlakā 1 bardak limon suyu

için.

YABAN MERSİNİ: Uzun süreli bir öğrenmede ideal bir meyvedir. Beynin

kanla daha iyi beslenmesini sağlar.DİKKAT VERMEKARİDES: Beynin

besinidir. Vücud için önemli olan Omega 3 yağ asitlerini içerir. Dikkati verme

ve dikkatli olma süresini uzatır.

SOĞAN: Aşırı yıpranmaya ve fiziksel

yorgunluğa karşı kanı sulandırır, beynin daha iyi oksijen almasını sağlar. CEVİZ, FINDIK, FISTIK: Konferanslarda, konserlerde, uzun araba

yolculuklarında, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma maddelerinin

oluşumunu hareketlendirirler.

LESİTİN : Kaliteli çikolotalarda ve de toz

halinden eczanelerde bulunur. Bir bardak suya bir çay kaşğığı konularak

içilebilir. Zihni mühtiş derecede

açar.YARATICILIKZENCEFİL: İçerdiği maddeler beynin yeni

fikirler üretmesini sağlar. Kan sulandığı için vücutta daha serbest akar,

böylece beyin oksijenle beslenir.

KİMYON: İnsânın aklına birden bir fikir

getirtir. Yaratıcı düşünmek şartıyla, içerdiği uçucu yağlar ile bütün sinir

sistemini uyarır. Aniden yeni bir fikre, veyâ yeni bir buluşa ihtiyâcı olanlar

kimyon çayı içmelidir. (Bir fincana iki tatlı kaşığı dolusu

kimyonla).

STRESE KARŞIGerginsek ne yaparız? Bir fincan kahve

veyâ bir kola içeriz. Bu da yetmezse çikolata veyâ hamburger yeriz. Böylece daha

fazla strese gireriz. Besleyici maddelerin eksikliği, çok miktarda alınan kafein

ve şeker, sinirleri iyice bozar, dahası vücudun savunma sistemini, direncini

zayıflatırlar. Özellikle günde 3 elma yemek son derece etkili olacaktır. Ancak

elmayı kabuğuyla yemeye dikkat etmelidir. Elma tüketimi sindirim sisteminize

deplase olan tüm stresinizi söküp alacaktır. Dolaysıyle, doğru bir beslenme,

stresli zamanların üstesinden gelmemizde bize yardımcı olacaktır. Bunun için de

yanlış alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekecektir. Örneğin;Kahvaltı

Etmeden Dışarı Çıkmayın!Sabahları enerji depomuz boştur, beynin

akaryakıtı yoktur. Bu yüzden yataktan kalkınca biraz hassas, alıngan, sinirli ve

dikkatsiz olmamıza şaşırmamalıdır. Okul çocukları üzerinde yapılan bir

araştırmada iyi bir kahvaltı edenlerin daha verimli oldukları ortaya çıkmıştır.

Kahvaltıda karbonhidrat ile protein doğru bir karışımdır. Örneğin kepek veyâ

çavdar ekmeği ile peynir veyâ yulaf ezmesi ile meyve veyâ yoğurt birlikte

yenilebilir.. Kahveyi Azaltın!Sabahları bir iki fincan kahve,

uyku sersemliğinizi gidermede yardımcı olur. Fazlası ise sâdece kalp

çarpıntısına ve huzursuzluğa, daha sonraları da uykusuzluğa yol açmakla

kalmayıp, hassas insânlarda korkuya ve endîşeye de neden olabilir. Kolalı

içkiler de kafein içerir. Bu bakımdan ya hiç tüketilmemelidir ya da tüketimi

olabildiğince azaltılmalıdır. Çikolata Yerine Meyve Yiyin!Arada

bir yenen çikolataya bir diyeceğimiz yok! Fakat fazla miktarda şeker, kan

şekerini altüst eder. Şeker miktarı önce artar, sonra da hemen düşer. Sonuçta

yorgunluk ve tatlılara karşı istek ortaya çıkar. Buna karşılık meyve veyâ kepek,

çavdar ürünleri ise organizma tarafından daha yavaş enerjiye dönüştürülür.

Böylece kan şekerinin dengesi bozulmaz. Sık Sık Bir Şeyler

Atıştırın!Büyük porsiyonlu ve yağlı yemekler hemen hemen uyku ilacı

etkisi yapar ve uykunuzu getirir. Fazla yağ, ayrıca bağışıklık sistemini de

zayıflatır. Fakat bir günde sıklıkla meyve sebze eksenli atıştırmalarla

zindeliğinizi koruyabilir ve açlık hissinizi geçiştirebilirsiniz. Bir kaç defâ

yenen birkaç lokmalık bir şeyler, meyveler enerjinizi aynı düzeyde tutacaktır.

Böylece de çok ağır ve yağlı yemekler yemediğiniz için ders çalışıyorken veyâ

soru çözüyorken üzerinize bir ağırlık çökmeyecek ve de uykunuz gelmeyecektir. SİNİR BESİNLERİÖnemli anti-stres maddeleri mineral olarak

kalsiyum (süt ürünlerinde, yeşil sebzelerde) ve magnezyumdur (kepek, çavdar,

baklagiller, bal kabağı ve ayçiçeği çekirdeği). B vitaminleri grubu, aynı

zamanda sinir vitaminleri olarak da adlandırılır. B vitaminleri ette, balıkta,

kepekli çavdar ürünlerinde ve koyu yeşil sebzelerde bulunur. Şunu da

mutlakā bilmek gerekir ki; stres vitaminlere ve minerallere olan ihtiyâcı

arttırır. Bunun da çözümü şudur: Bol miktarda antioksidan vitaminler, yâni C, E,

beta-karotin vitaminleri ve selen almak. Pratik olarak bunun anlamı şudur: Günde

beş kere ufak porsiyonlar hâlinde meyve veyâ sebze, her gün zeytinyağı soslu

salata ve yulaf ezmesi veyâ kepek ya da çavdar ekmeği yemektir. Eğer mümkünse

balık ta yenmelidir.Mehmet Hakan

Alşan

Kültür─Akademi

Kültür Dersaneleri

Rehberlik ve Kariyer

Akademisi