Canlıların Görebildikleri
 

İnsan dış dünyayı üç boyutlu görebilen yani sağ

ve sol gözü cisimleri eş zamanlı algılayabildiği için derinlik hissi olan nadir

canlılardandır. İnsanda sağ ve sol gözün görme oranlan çok ufak bir farkla hemen

hemen çakışır ve bu ufak fark da üç boyutlu görmeyi sağlar. Hayvanlar sol gözle

sol, sağ gözle sağ yanlarını görürler. Bu nedenle dış dünyayı bir resim tablosu

gibi algılarlar yani derinlik boyutu yoktur. Tavşan başını çevirmeden

aynı zamanda hem arkasını hem önünü görebildiğinden arkadan habersizce yaklaşıp

onu yakalamak mümkün değildir. Ancak bir tavşan başını çevirmeden burnunun

ucunda olup biteni göremez. At da başını hafif çevirirse arkasındaki her şeyi

görebilir. Böylece ot yiyen hayvanların arkalarından yaklaşan et yiyici

hayvanları fark edip kaçabilmeleri kabiliyeti sağlanmıştır. Yırtıcı et

yiyicilerin ise gözleri önde olup görme alanları daha dardır ama gelişmiştir,

düşmanın uzaklığını çok iyi ölçebilirler. Su aygırlarının gözleri

kulaklarına yakındır ve bu şekilde ağır vücutları suyun içindeyken bile etrafı

gözetleyebilirler. Arının 12 000 gözü vardır, gözü meydana getiren bu binlerce

merceğin her biri başlı başına bir gözdür. Bukelamunun gözleri birbirlerinden

bağımsız çalışırlar. Bir göz avı izlerken diğer göz çevreyi tarayabilir.

Eşeklerin gözlerinin konumu öyledir ki, her zaman dört ayaklarını da

görebilirler. Kurbağanın gözünün kapasitesi ise ancak önünden geçen bir

sineği görüp yakalayabilmesini sağlayabilecek kadardır. Köstebeğin toplu iğne

başı büyüklüğündeki gözleri onun toprak altındaki yaşamı için yeterlidir. Bazı

hayvanlar renkleri gayet iyi görebilirken bir bölümü renge duyarlı değildir.

İnsan gözü ise bunların içinde en az bir amaç için kullanılanı ama en

fazla şartlara uyum sağlayanıdır. Gözlerimiz insan oluşumuzdaki en büyük

etkenlerden biridir. Bir çok memelinin en önemli duyusu koku, böceklerin ise tat

iken insanlarda görme en üstün duygudur. Her ne kadar şahin kadar uzakları, kedi

kadar karanlıkları, balık kadar su altını mükemmel görebilme yeteneğimiz olmasa

da, yine de sadece sınırlı bir ortamı değil her şeyi iyi görürüz ve daha

önemlisi iyi algılarız. Yeryüzündeki tüm canlı türlerinin etraflarındaki

nesneleri farklı biçimde gördüklerini biliyor muydunuz? Yani ne kadar canlı türü

varsa, o kadar da farklı göz ve bakış açısı vardır. Hayvanların gözleri

ne kadar farklılık gösterirse göstersin aslında optik sistem aynıdır. Hepsi

neticede birer fotoğraf makinesi gibi çalışır. Ancak görme sadece mekanik bir

işlem değildir. Beynimiz gözden gelen sinyalleri algılamanın yanında ona

duygularımızı da katar, yorumlar. Yani duygularımız ve çevre kavramları da

gördüklerimizi etkiler. Kimine göre güzel olan bir şey bir başkasına çirkin

görünebilir. Tüm bunlardan insan gözünün kapasitesinin bir sınırı olduğu

ancak kendi yaşam savaşını sürdürebilecek yeterlilikte olduğu sonucu çıkar. O

halde yaşamda gözlerimizle göremediğimiz çok şey var. Ben sadece gözümle

gördüğüme inanırım lafı da pek gerçekçi değildir. İnsan dünyanın pek çok

özelliğini görememekte hatta hayal bile edememektedir. Siz, radyo dalgalarını,

röntgen ışınlarını, uzaktan kumandanızın televizyonunuza gönderdiği sinyali

görebiliyor musunuz?



Ü-V-Y-ZŞ-T-USP-RN-O-ÖMJ-K-LH-I-İGE-FC-Ç-DBAY-ZU-Ü-VŞ-TSP-RO-ÖN