Stagflasyon
 

Daraltıcı para ve maliye

politikaları, bir ekonomide talep enflasyonu için çözüm olurken, yüksek işsizlik

oranlarının azaltılması için genişletici politikalar izlenmesi gerekmektedir.

Stagflasyon durumunda, makro düzeyde başlıca sorun, istihdam konusunda ortaya

çıkmaktadır.Özellikle enflasyon oranlarının yüksek olduğu dönemlerde

ortaya çıkan işsizliğe rağmen, ücret baskıları tercih edilmektedir. Yine artan

işsizlik, çalışanların hayat standardını korumaya

yöneliktir.ÖzellikleriDevletin, maliye ve para politikası

aracılığıyla enflasyonu kontrol altına almak istemesi nedeniyle, ekonomik

faaliyetler belli ölçüde daralır. Enflasyon oranının yüksek olduğu

dönemlerde, artan işsizliğe rağmen ücret baskıları ve artan işsizlik,

çalışanların hayat standartlarını muhafaza etmeye yeğlenir. Bu durum ise

sendikaların pazarlık güçlerini artırır. Bu dönemde kârlar azalır. Bu

durum ise özellikle rekabetçi serbest piyasa ekonomisinin, uzun dönemde temelini

sarsan ciddi bir olgu haline gelmektedir. Daha yüksek ücretler için

konan baskılar, toplumda artan işsizlikle birlikte firmaları, işçi grevleri

nedeniyle zarar ve kârların azalması tercihiyle karşı karşıya bırakmaktadır.

Mücadele TedbirleriStagflasyon olgusu, bir ekonomide, karar

birimlerini enflasyonla mücadele ederken işsizliği kötüleştirmeme ya da

işsizlikle mücadele ederke,n enflasyonu kötüleştirmeme arasında ciddi önlemler

almalarını gerektiren bir ikilemle karşı karşıya getirmektedir.Bir

yandan işsizliği gidermek için genişletici maliye politikası tedbirleri

uygulanması, diğer yandan fiyat artışlarını engellemek için daraltıcı bir

politikanın uygulanması gerekir ki karar vericiler (siyasal iktidarlar) için bu

gerçekten zor bir seçenektir ve bir tercih sorunudur.Hangi politika

seçilirse seçilsin, bir amacın gerçekleştirilmesi sırasında diğer amaçtan

uzaklaşılacaktır. Bu nedenle devlet politikasınca izlenilecek yol, bu iki amacın

optimal bir bileşimini gerçekleştirmeye çalışmaktır.1970'li yılların

başından beri stagflasyon olgusuna çözüm arayan gerek Keynesyen iktisatçılar,

gerekse Monetaristler, ekonominin mikro yapısını daha iyi anlamamız gerektiğini

ileri sürmüşlerdir. Bu nedenle, yeni bir takım ekonomik gelişmeler gündeme

gelmiş ve Keynes Devrimi'nden bu yana ilk kez mikro temelli ekonomi

politikalarının, birçok iktisatçının dikkatini çekmeye başladığı

görülmüştür.Bundan böyle hem Keynesyenler hem de Monetaristler,

stagflasyon olayının çözümü için ekonominin mikro yapısını daha iyi anlamamız

gerektiğini ortaya koymuşlardır. İşte günümüz ekonomik olaylarının çözümü için

hem makro hem de mikro ekonomi araçlarını kullanma zorunluluğu, böyle bir

anlayışın sonucu olarak ortaya çıkmıştır.Stagflasyonla mücadelede,

geleneksel maliye politikası araçlarının kullanılması, olayın ortaya çıkış

kaynak ve türlerinin ve de bunların ekonomideki etkinlik derecelerinin

belirlenmesi kaçınılmazdır. Bu belirleme yapıldıktan sonra, mevcut araçlarla

istikrarsızlığın kaynağına inilebilecektir. Bu araçlar bilindiği gibi vergi,

harcama, borçlanma ve bütçe politikası araçlarıdır.Ayrıca stagflasyon

olayı, işsizlik sorununu da kapsamında bulundurduğu için, stagflasyonla mücadele

programları içinde ücret ve fiyat kontrolleri, sektörel ve bölgesel

farklılıkların giderilmesi benzeri önlemler alınabilir.Gelirler

PolitikasıBir ekonomideki fiyat ve ücret artışlarına karşı uygulanması

düşünülebilecek politikalardan biri, ücret ve fiyatların oluşum sürecine

doğrudan doğruya müdahale etmektir.Gelirler politikası, geniş kapsamlı

bir kavramdır ve kamu harcamalarıyla vergileri değiştirmeksizin, toplam talebi

azaltmaksızın ekonomideki enflasyonist baskıları önlemek amacıyla alınan birçok

önlemi tanımlamak için kullanılmaktadır. Gerçekten gelirler politikası, artan

fiyat ve ücretleri azaltmak için firma ve sendikaları ikna etmeye çalışmaktan,

kabul edilebilir çeşitli fiyat ve ücret artışları için çeşitli göstergeler

geliştirmeye ve sonuçta fiyat ve ücretlerin genel olarak dondurulmasına kadar

çeşitli önlemleri kapsamaktadır.Gelirler politikası içinde, yasal olarak

fiyat tavanları belirlemek ve bunlara uymayanları cezalandırmak şeklinde

uygulanan fiyat ve ücretlerin dondurulması önlemi, diğerlerine kıyasla en

kısıtlayıcı olanıdır ve enflasyonu kesin olarak aşağıya çekebilmektedir. O zaman

niçin bu yolla enflasyondan kurtulunamamaktadır? Bunun nedeni, eğer ekonomide

kaynakların optimum dağılımı isteniyorsa, ücret ve fiyatların değişmesi

gerektiği düşüncesidir.Bir enflasyonla mücadele politikasının amacı,

ortalama fiyat artış oranını, fiyatların kaynak dağılımındaki rolüne müdahale

etmeden azaltmaya çalışmak olmalıdır. Kısa bir dönem için fiyat ve ücretlerin

dondurulması nedeniyle bozulan kaynak dağılımı çok küçük olabilir ve fazla

maliyetli de değildir. Ancak ücret ve fiyatların uzun süre sabit tutulması

durumunda, emek ve mal piyasalarında anormallikler (bozukluklar) ortaya

çıkacaktır.Vergi Temelli Gelir PolitikasıVergi temelli gelir

politikaları, daha düşük parasal ücret artışlarını öneren ve kabullenen

firmalarla, işçileri mükafatlandıran; aşırı ücret artışlarını öneren ve

kabullenen firmalarla, işçileri cezalandıran bir vergi sisteminin

kullanımıdır.Bu sistemde ücretleri belli bir sınırda tutan firmalara ve

işçileri vergi azaltılması yoluyla mükafatlandırılmakta, aksine aşırı ücret

artışları öneren ve alan firmalarla işçiler, yüksek vergiler yoluyla

cezalandırılmaktadır. Böylece vergi temelli gelir politikaları, düşük parasal

ücret ve fiyat artışlarını daha cazip, aşırı parasal ücret ve fiyat artışların

daha az cazip kılarak nispi fiyatları değiştirmeyi

planlamaktadır.İndekslemeGelir vergisinin, özel ücret

sözleşmelerinin, işsizlik tazminatlarının ve sosyal güvenlik yardımlarının cari

enflasyon oranına göre indekslenmesinin, enflasyon oranında beklenmeyen bir

azalmanın maliyeti olarak gösterilen işsizlik oranını düşüreceği ileri

sürülmektedir. Çünkü enflasyon oranında beklenilmeyen bir azalmanın, ekonomide

işsizliği artırmasının bir nedeni, ücret sözleşmelerinin parasal olarak sabit

olmasıdır.Üç yıllık bir ücret sözleşmesi, beklenen bir enflasyon oranını

kapsamaktadır. Bu durumda, eğer cari enflasyon oranı beklenen enflasyon oranının

altında ise, ücret maliyetleri, mal ve hizmet fiyatlarından daha hızlı artacak

ve daha az emek gücü istihdam edecektir. Ancak, parasal ücretler, enflasyon

oranına indekslenirse, parasal ücretlerdeki artış oranı, enflasyon oranındaki

azalmaya otomatik olarak karşılık verecektir.Üretim Teşvikleri

PolitikasıBazı ekonomistler, özellikle arz yönlü ekonomistler, üretken

faaliyetler üzerinden alınan yüksek oranlı vergilerin, toplam arzı ciddi bir

biçimde etkilediğine inanmaktadırlar. Onlara göre, uygulanacak bir vergi

azaltılması programı, ekonomide çalışmayı, tasarrufu, yatırımı, üretkenliği ve

toplam arzı teşvik edecek ve böylece stagflasyon olayının çözümüne yardımcı

olabilecektir.Kamu harcamalarının toplam arz üzerindeki etkisi ise,

teşvikler üzerinde ters yönlü bir etkiye sahip olduğu için daha farklı

olacaktır. Çünkü, artan kamu harcamaları, borçlanma ile finanse edildiği

takdirde, ödünç verilebilir fonlar piyasasından fon çekildiği için, faiz

oranları yükselmekte ve özel yatırım harcamaları azalabilmektedir. Bu durumda,

zamanla, ekonominin sermaye birikim oranının azalacağı ve bu nedenle ekonomik

büyümenin gecikebileceği açıktır.Borçlanmaya seçenek olarak, kamu

harcamalarının, üreticilerin gelirleri üzerinden alınan vergilerle finanse

edildiği durumda ise, teşvikler ortadan kalkacak, vergilenebilir üretken

faaliyetlerin fırsat maliyeti artarsa, karar vericiler daha çok birinciyi tercih

edeceklerdir. Burada önemli olan soru, bu ikâme etkisinin ne kadar önemli

olduğudur.



Afyon Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi, Ekonomisi Ve Hava Kirliliğini Önlemedeki KatkKserofitlik Ve Su Ekonomisi ÖkofizyolojisiZoraki KabulZihniyetZevk-Gerçeklik İlkesiYansımalı DüşünceYafes ve Sam KompleksiVücut ŞemasıVerbalizmVaroluşun EstetiğiÜst İletişimUyuz Keçi EtkisiUyumUlyses MetaforuTutum ÖlçekleriTutum DeğişimiTutumTutuklular İkilemiTransaksiyonel SüreçTransaksiyonel Analiz