Fırtınalar
 

YıldırımBu yağmurun

nedeni, elektrikle yüklü çok büyük kümeler halindeki kümülonimbüs bulutlarıdır.

Bunlardan ikisi birbirine dokunduğu zaman bir elektrik boşalması olur ki, buna

yıldırım denir. Bunun, ansızın çakan ve gökyüzünü yırtar gibi kırık çizgiler

halinde görünen izleriyse şimşek'tir.Gök gürlemesi bu elektrik

boşalmasının sesinden başka bir şey değildir; gürleme, özellikle dağlık yerlerde

iki kayalık yamaç arasında olursa korkunç tarrakalar halinde işitilir (yankı

olayı). Ses, ışıktan daha yavaş, yayıldığı için (saniyede yaklaşık olarak 340 m)

şimşek gök gürültüsünden önce görülür.FırtınaFırtınalar bazen

çok korkunç olabilir. Şiddetli yağmurlar ekinlere, sebze ve meyve bahçelerine

çok zarar verir: mevsime ve bitkilerin durumuna göre ürünler, tomurcuklar,

filizler ve yumuşak meyveler dolu ile paramparça olur; dereler ve çaylar

birdenbire yükselir. Dışarıda bulunan insanları ve hayvanları yıldırım

çarpabilir. Yüksekte bulunan madeni kütleler ya da yüksek noktalar yıldırımı

çeker. Bu nedenle açık arazide fırtınaya yakalanınca ağaçların altına

sığınmaktan kaçınmak gerekir.Yıldırım SiperiYıldırım bir bulutla

yer arasında meydana gelen şiddetli bir elektrik akımı olduğundan bunun elden

geldiğince zararsız bir şekilde yere geçmesini sağlamakta yarar vardır. Bu

nedenle yüksek binaların, minare ve camilerin tepesine yıldırım siperi

(paratoner) konur. Yıldırım siperini, 1754'te Benjamin Franklin

bulmuştur.En basit yıldırım siperi uzun ve kalın bir tel ile bunu yere

bağlayan bir zincirden oluşur. Tele düşen yıldırım zarar vermeden bu yoldan

toprağa gider. Bu düzenek madeni eşyadan ve elektrikli aygıtlardan uzak

olmalıdır, çünkü yıldırım içinden geçerken bu tel tıpkı bir yüksek gerilim

kablosunu andırır.Yıldırım siperi sistemi «İsviçre yöntemi» ile daha da

mükemmelleştirilmiştir. Buna göre bir yapının üstüne kısa boylu (30 cm) birçok

madeni uç konur, sonra bunlar birbirine bağlanır. Bunlardan da yere sacayağı

gibi birçok tel indirilip toprağa gömülür.

(Solda) New York'ta bir fırtına. Kırık çizgili tek şimşek,

saniyenin onda biri kadar bir sürede, birçok yerde birden çakabilir. Şimşeğin

boşalttığı elektrik gücü, akıl almaz orandadır: 30 milyon volt ve 100,000 amper.

Süre çok kısa olduğu için, bu güç ele geçmez ve kullanılamaz.(Sağda)

Benjamin Franklin (1706-1790), J.B. Greuze'ün eseri, Petit Palais, Paris.

Yıldırım siperinin (paratoner) mucidi olarak tanıdığımız Franklin, kendi kendini

yetiştirmiş bir dâhidir: matbaacı, gazeteci, filozof, fizikçi ve büyük bir

devlet adamı... Sömürgelerin İngiltere'ye karşı savaşını destekledi, Amerika'nın

ilk meclisine girdi, Bağımsızlık Bildirisi'ni kaleme alan heyete

katıldı.Saniyeleri SaymakGök gürlemesi korkulacak bir şey

değildir: işitildiği zaman yıldırım çoktan düşmüştür. Şimşeğin çakışıyla gök

gürültüsünün işitildiği an arasında geçen saniyeler sayılarak fırtınanın

uzaklığı hesaplanabilir (3 saniye yaklaşık 1 km demektir).Magnetik

FırtınalarHer on bir buçuk yılda bir Güneş'in etkinliği yükselir: içten

gelen püskürmeler sonucunda uzaya elektrikli tanecikler fışkırır ve bunların bir

kısmı atmosfere gelir. O zaman Dünya bir mıknatıs gibi davranır: kutuplar ışık

saçan göktaşları n ı çeker ve bunlar kutuplarda kutup kızıllığı denen olayları

meydana getirir 3u taneciklerin gelişi üç-dört gün süreyle Yer'in magnetizmasını

değiştirecek magnetik fırtınalara yol açar. Pusulaların ibresi şaşkına döner;

radyo dalgaları karışır ve bozulur.



İçimizdeki Çocuk-(Doğan Cüceloğlu)Sorun Çözme Teknikleri (Doğan Şahiner )Dişleriyle Doğan BebekSiyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı Hakkında