Abdülhak Adnan Adıvar
 

Adnan Adıvar, Türkiye'ye döndükten sonra, bu eserini

İstanbul'daki elyazmalarını da inceleyerek düzeltmiş ve genişletmiş ve Osmanlı

Türklerinde İlim (İstanbul 1943) adıyla Türkçe'ye tercüme etmiştir.

Yaklaşımındaki öznelliğe ve bazı yönlerinin çürütülmesine rağmen, bugüne kadar

bu konuyu işleyen daha mükemmel bir eser yazılamamıştır.Türkiye'de bilim

tarihi alanında ilk metin çalışması, Adnan Adıvar'ın da katıldığı bir çalışma

topluluğu tarafından yapılmıştır. Arapça metni, elde mevcut olan üç nüshayı

karşılaştırmak suretiyle Şerefettin Yaltkaya tarafından kurulan ve Abdülhak

Adnan Adıvar ile Henry Corbin tarafından Fransızca'ya tercüme edilen bu çalışma,

XV. yüzyıl Osmanlı düşünürlerinden ve matematikçilerinden Molla Lütfi'nin Sunak

Taşının İki Katının Alınması Hakkında adlı küçük bir risalesidir ve 1940

yılında Paris'te Fransızca olarak yayımlanmıştır.Arapça metinle

Fransızca tercümesinin baş tarafına Adıvar ve Corbin tarafından yazılan 33

sayfalık geniş girişte, Molla Lütfi'nin hayat öyküsüne, risalenin kapsamına,

probleminin tanıtılmasına, oluşturduğu geleneğe ve bazı yanlışlara ilişkin

bilgiler verilmiştir.Adnan Adıvar'ın bilim tarihimiz açısından önemli

olan diğer bir eseri de 1944 yılında İstanbul'da yayımlanan Tarih Boyunca İlim

ve Din dir. Bilimlerdeki ve özellikle fizikteki yeni gelişmelerden sonra

Batı'da yeniden gündeme gelen din ve bilim ilişkilerini, tarihi gelişimi içinde

inceleyen bu eser, zengin içeriği nedeniyle genel bilim tarihi

görünümündedir.Adıvar'ın Türk kültür hayatını yönlendiren ve çoğu zaman

unutulan en önemli çalışmalarından birisi de, bir süre İslâm Ansiklopedisi'ni

yayımlayan kurula başkanlık yapmasıdır. 1913-1938 yılları arasında Leiden ve

Londra'da Encyclopaedia of Islam: A Dictionary of the Geography, Ethnography

and Biography of the Muhammadan Peoples adıyla dört cilt ve bir ek halinde

İngilizce olarak basılan ve İslâm medeniyetini tanıtan bu ansiklopedi, Türk

bilginlerinin de dikkatini çekmiş ve 1939'da Ankara'da toplanan I. Türk Neşriyat

Kongresi'nde, Türkçe'ye çevrilerek yayımlanması gündeme gelmiştir.Alınan

tavsiye kararı doğrultusunda yayını gerçekleştirmeyi üstlenen Milli Eğitim

Bakanlığı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Adnan Adıvar'ın

başkanlığında bir kurul oluşturmuştur. Ancak kurul çeviriyle yetinmediği ve

özellikle Türkler hakkında yeni maddeler eklenmesine ve bazı maddelerin de

genişletilmesine karar verdiği için (ve diğer teknik nedenlerden ötürü),

ansiklopedi, beşinci ve on ikinci ciltleri iki kısım olmak üzere toplam on üç

cilde ulaşmış ve ancak 1988 yılında, yani ilk cildinin yayımından tam 48 sene

sonra tamamlanabilmiştir.İslâm Ansiklopedisi'ne Adnan Adıvar da bazı

maddeler yazmıştır. Bunlar arasında en önemlileri, Ali Kuşçu, Ebu'l-Kâsım

Zehrâvi, Fârâbi, Hârizmi, İbn Bâcce, İbn Haldûn ve Kınalızâde

maddeleridir.Salih Zeki gibi, Adnan Adıvar da bilim felsefesi ile

ilgilenmiş ve daha ziyade İngilizlerin kullanmış oldukları felsefe diline aşina

olabilmek için Bertrand Russell'ın (1872-1970), tümevarım, tümdengelim, doğru ve

yanlış, sanı, felsefi bilginin sınırları, felsefenin kıymeti gibi konuları

tartıştığı The Problems of Philosophy (Londra 1911) adlı eserini Felsefe

Meseleleri (İstanbul 1935) adıyla Türkçe'ye tercüme etmiştir.



Siyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı HakkındaÇevre Kirliliği Ve SonuçlarıSivil SavunmaUluslararası Hukuk Ve Çevre