Cushing Sendromu
 

Cushing SendromuCushing sendromu, böbrek üstü bezi tarafından aşırı kortizol üretimi veya dışardan ilaç olarak yüksek dozda glukokortikoid hormonlarının verilmesinden kaynaklanan belirti ve bulguların tablosudur.

Neden kaynaklanıyor?

Böbrek üstü bezi tarafından fazla miktarda kortizol üretiminin başlıca nedeni; hipofizden salgılanan ve böbrek üstü bezini uyaran hormonun (ACTH) aşırı salgılanması. Bu durum Cushing hastalığı olarak adlandırılır ve ayrıca sendromun en sık nedenidir (yüzde 80 oranında). İkinci sırada, böbrek üstü bezinin çeşitli hastalıkları sonucu, aşırı kortizol hormonu salgılanması yer alıyor. Sayılan bu iki neden vücudun kendi kortizol yapımının fazlalığından kaynaklanır. Ancak Cushing sendromunun en sık nedeni, tedavi amaçlı dışardan verilen kortizon türevi ilaçların bilinçsiz kullanımıdır.



Belirtileri neler?

- Aydede yüzü: Yuvarlak, dolgun ve pembe yüz yapısı

- Omuzlar arasında aşırı yağ dokusu birikimi

- Merkezi şişmanlık: Göbek bölgesinde aşırı yağ birikimi, kol ve bacakların incelmesi

- Halsizlik

- Yorgunluk

- Baş ağrısı

- Sırt ağrısı

- Akne

- Tüylenme

- Karın, meme ve kollarda deri çatlaması

- Kadınlarda adet düzensizliği

- Erkeklerde cinsel güçsüzlük

- Yüksek tansiyon

- Psikolojik bozukluklar

- Osteoporoz



Tanı nasıl konur?

Başlangıçta yapılması gereken testler arasında, gecelik bir miligram deksametazon süpresyon testi ve 24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyi ölçümü. Bu testlerin sonucu normal değilse, hasta endokrinoloji kliniğine sevk edilmelidir.

Tedavi için ne yapılır?

Hipofiz adenomlarının tedavisi transsfenoidal adenomektomidir. Cerrahi girişimin başarısız olduğu hastalarda hipofiz ışınlaması yapılabilir. Böbrek üstü bezi hastalıklarına bağlı Cushing sendromunda, hastalığın tipine göre cerrahi girişim veya ilaç tedavisi yapılır.

Doç.Dr.Adil.AZEZLİ

İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı

Endokrinoloji, Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı Öğretim Üyesi