Lösemi En Çok Çocukları Vuruyor!
 

Lösemi En Çok Çocukları Vuruyor!Lösemi, hücrelerin çekirdeklerinde meydana gelen değişiklikler sebebiyle akyuvarların denetlemez bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir grup hastalığın genel adıdır. Lösemiler de kendi içinde iki ayrı gruba ayrılır. Bunlardan bir grubu hızlı bir seyir gösteren akut lösemilerdir, diğeri ise kronik lösemilerdir.

Belirtileri Neler?

Hastalığın belirtileri, anormal hücrelerin kan yapıcı normal hücrelerin yapımını engellemesi sonucunda ortaya çıkar. Normal alyuvarların yapımındaki azalma ile kansızlık; normal akyuvarların yapımındaki azalma neticesinde enfeksiyona yatkınlık, mikrobik hastalıklar ve ateş; kan pıhtılaşmasında rol alan trombositlerin yapımındaki azalma ile vücutta diş eti kanaması, burun kanaması gibi çeşitli kanamalar meydana gelir. Ciltte sık sık çürükler oluşur veya kesik oluştuğunda kanama güçlükle durdurulur.

Ayrıca hastada kilo kaybı ve terlemeler de görülür. Lenf düğümlerinde şişlikler tespit edilir, karında da şişkinlik hissi oluşur. Hastalığın erken dönemlerindeki halsizlik, kemik ve eklemlerde ağrılar gibi belirtiler ise nezle gibi sık rastlanan hastalık şikayetleriyle paralellik gösterir. Bu nedenle bu belirtiler genelde gözden kaçar.

Lösemi, çocuklarda daha sık görülmektedir

Risk Faktörleri Neler?

Kesin nedenleri bilinmemekle birlikte hem genetik hem de çevresel faktörlerin önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik sebeplerin dışında, petrokimyasalların, radyasyonun, kanserojen maddelerin ve bazı virüslerin hastalığa neden olduğu düşünülmektedir.

Kaç Çeşide Ayrılır?

Lösemi genellikle "lenfoid" ve "myeloid" olmak üzere iki farklı hücreden ortaya çıkar. Dört tip lösemi vardır:

Akut lenfositik lösemi (ALL): Erken çocukluk döneminde en çok görülern lösemi tipidir. Ayrıca 65 yaş üstü ileri dönemde ortaya çıkabilir.

Akut myeloid lösemi (AML): Hem çocuklarda hem erişkinlerde görülür. Bazen akut lenfositik-olmayan lösemi (ANLL) olarak da adlandırılır.

Kronik lenfositik lösemi (KLL): Genellikle 55 yaş üstü erişkinlerde ortaya çıkar. Daha gençlerde de görülebilir. Ancak çocukluk döneminde hemen hiç karşılaşılmaz.

Kronik myeloid lösemi (KML): Genellikle erişkin yaşlarda görülür. Çocukluk çağında görülen lösemilerin çok küçük bir bölümünü oluşturur.

Nasıl Teşhis Edilir?

İlk doktor muayenesinde karaciğer, dalak veya cilde yakın lenf bezlerinde büyüme saptanır. Kan testlerinin yanı sıra kemik iliğinden alınan örneklerin incelenmesiyle gerçekleştirilen "kemik iliği biyopsisi" hastalığın teşhisinde önemli bir basamaktır. Teşhis için gerekli görülmesi durumunda omurilik aralığından uygulanan bir iğne beyin omur ilik sıvısından örnek de alınabilir.

Tedavi Yolları Neler?

Lösemi tedavisi hastalığın tipine ve hastanın ihtiyaçlarına göre farklılık gösterir. Tedaviyi hastalığın yaygınlığının yanı sıra hastanın yaşı ve genel sağlık durumu da etkiler. Lösemi hastalarının büyük çoğunluğu kemoterapi tedavisi görür. Kemoterapi tedavisinde tek bir ilaç kullanılabileceği gibi birden fazla ilaçtan oluşan kombinasyon da uygulanabilir.

Lösemi tedavisinde radyasyon veya radyoterapi gibi ışın tedavisi de uygulanabilir. Bu tedavi yönteminde yüksek enerjili ışınlar kanserli hücrelere yönlendirilerek hücrelerin büyümesi engellenir.

Hastalığın bir başka tedavi yolu da kemik iliği naklidir. Kemik iliği naklinde, lösemiye yol açan kemik iliği yüksek doz ilaç veya ışınla ortadan kaldırılarak yerine sağlıklı bir kemik iliği dokusu konur. Sağlıklı kemik iliği bir vericiden alınabildiği gibi bazı hastalarda ise kendi kemik iliği de kullanılabilmektedir.

Anadolu Sağlık Merkezi Onkolojik Bilimler Bölümünden Prof.Dr. Necdet Üskent