Spor Travmalarında Görülen Bağ ve Yumuşak Doku Yaralanmaları
 

Spor Travmalarında Görülen Bağ ve Yumuşak Doku YaralanmalarıEklemler, birbirlerine komşu kemiklerin kıkırdak yüzeyleri tarafından oluşturulur. Karşılıklı kemik uçları kapsül tarafından birleştirilir, iç yüzeyi sinovya ile örtülüdür.Eklemler, birbirlerine komşu kemiklerin kıkırdak yüzeyleri tarafından oluşturulur. Karşılıklı kemik uçları kapsül tarafından birleştirilir, iç yüzeyi sinovya ile örtülüdür.Bu eklem, kollajen doku bandlarından oluşan ligament ve tendonlar tarafından kuvvetlendirilir ve korunur, aynı zamanda bağlar anormal eklem hareketlerine engel olarak statik stabiliteyi sağlarlar. Eklemler, propriyoseptif reseptörlerin yerleştiği kas ve tendonlar aracılığı ile görev yaparlar. Hareketlerin sağlanmasında eklem stabilitesi önemli rol oynar. Dinamik stabilite kişinin kontrolü altında olan kas aktivitesi tarafından sağlanırken, statik stabiliteyi esas olarak bağlar yani ligamentler oluşturur.

Pek çok travmada; yumuşak doku, deri, fasya , tendonlar, ligamentler, iskelet kası, damar sinir dokusu ile birlikte yaralanır. "American Academy of Orthopaedic Surgeons" a göre yaralanmaların iki tipi vardır.

KapalıYaralanma: Cilt ve cilt altı yumuşak doku hasarı az olup doku devamlılığı bozulmamıştır.

Açık Yaralanma: Yumuşak doku devamlılığını kaybetmiş, dış ortam ile ilişki vardır.

Dört tip açık yumuşak doku yaralanması mevcuttur.

Abrazyon: Dermis ve Epidermiste harabiyet,

Laceration: Keskin nesnelerle oluşan kesiler,

Avülziyon: Flap tarzı doku kalkması,

Batma: Batıcı aletlerle oluşan doku harabiyet.

Spor travmatolojisi ile uğraşan uzman doktorların dikkat etmesi gerekli noktalar

Doğru bir şekilde alınan hikaye, patolojinin erken teşhisinde önemli bir etkendir. Oluşan yaralanmanın mekanizması, tanı da önemli bir rol oynar.

Klinik muayene, X-ray, artrografi, ultrasonografi, CT, artro-CT, MRI ya da artroskopik incelemelerin ışığında doğruluk kazanır.

-Klinik muayene ile eklemlerin stabilitesi tespit edilmelidir.

Eğer eklem stabil ise:

-Özellikle diz eklemi için "Polisentrik fonksiyonel koruyucu dizlik" ile erken mobilizasyon sağlanabilir.

-Özellikle ayak bileği, dirsek, el bileği yada küçük eklemler için egzersiz ve destekleyici bandajlamalar fonksiyonel tedavide önemli bir yer tutar.

Eğer eklem stabil değil ise:

-Konservatif olarak, derin duyuyu uyaran ve kas dengesi ve kontrolunu sağlayan egzersizler erken dönemde uygulanmalı ve destekleyici bandaj, sling, atel, bantlama, fonksiyonel koruyucu ya da alçı ile immobilizasyon yapılmalıdır. Stabil olmayan eklemde cerrahi tedavi için endikasyon kriterleri gözden geçirilmelidir. Tekrarlayan zedelenmelerde, cerrahi yolla sağlanacak stabil bir eklem, tercih edilmesi gerekli bir durumdur.Erken hareket ve günümüzde tercih edilen fonksiyonel propriyoseptif fizyoterapi, konservatif ve cerrahi tedavilerinin sonunda uygulanması gereken temel prensipleri oluşturur.