Panın Labirenti
 

Panın LabirentiTürkiyede Blade II (2002) ve Hellboy (2004) adlı filmleriyle tanıdığımız yönetmen Guillermo del Toronun son filmi Panın Labirenti, ülkemizde de yurtdışında yarattığı ilgi ve tartışmalara neden oldu. 1944te, Franko rejimi altında kıvranan İspanyada geçen öykü, hem sert bir savaş dramasının vahşetine hem de bir fantazi filminin gerçeküstü yaratıklarına sahip. Film vaad ettiği iki apayrı türü de harmoniyle birleştiriyor; ama iki tür arasındaki gel-gitler arasında izleyicinin beklentileriyle tehlikeli bir oyun oynandığı da açık.



Babasını savaşta kaybedişinin ardından hamile annesiyle birlikte, aynı zamanda faşist bir komutan olan üvey babasının yanına taşınan Ofelia (Ivana Baquero), ormanda tanıştığı yaratıklar tarafından bir yeraltı prensesi olduğuna ve ölümsüzlüğünü yeniden kazanması için üç görevi yerine getirmesi gerektiğine inandırılır. Bu emirleri olgun bir cesaretle karşılayan Ofelianın fantasik maceraları, sorunlu bir hamilelik geçiren annesinin yaşam mücadelesi, dadısının direnişçilerle yaptığı işbirliği ve üvey babasının acımasız katliamları arasında gelip gider.

Filmin masalsı sahneleri ile şiddetle gerçekçi vahşet sahneleri arasındaki geçişler filmin karanlık ve gizemli görüntüleri sayesinde doğal bir formatta iç içe geçmiş. Gerçek dünya ile masal dünyasının eşit orandaki groteskliği bu dünyalar arasında olağanüstü bir uyum sağlıyor. Hikayenin odağı öylesine güçlü ki, zıt türlerin birleşmesi ve zıt duyguların uyandırılması del Toronun sinemasında tutarlılıkla ve kolaylıkla sağlanıyor.

Panın Labirenti için Alice Harikalar Diyarındanın, vahşet, kan ve sadizm gibi çağdaş dünyanın gerçek olgularıyla bezeli, ama aynı sihirli ve ruh okşayıcı atmosferi başarıyla yakalayabilen bir versiyonu olduğu söylenebilir. Filmin son derece renkli ama karanlık, fantastik ama hayatın gerçeklerine duyarlı ruhu, karanlık çağımıza yergi dolu ama yine de iyimser bir bakış yöneltiyor. Del Toro filmin her sahnesinde bu ikilik duygusunu yaşatıyor. Yaratıklar hem korkunç hem de büyüleyici güzellikte. Filme gerçeklerden bir kaçış damgası vuranlara cevaben, filmde iki dünya da en az diğeri kadar acımasız, ürkütücü ve güvenilmez. Kimi zaman insanın mı yaratığın mı şeytan olduğuna karar vermekte güçlük çekiyoruz.

Tüm bunlarda filmin teknik ve sanatsal bütünlüğünün de önemli bir payı var. Filmin Oscar ödüllü sinematografisi, sanat yönetimi ve makyajı kesinlikle görülmeye değer. Filmin her teknik elementinin zıt dünyalar arasında kurulan köprüye hizmet edecek şekilde tasarlanmış olması, Panın Labirentini, sinemasal yöntemleri öyküyü en uygun dille ve en iletişim gücü yüksek şekilde aktarmak yolunda araç edinmek için çalışan sinemacılar için öğretici bir örnek yapıyor.



Şunu da belirtmekte yarar var: bu filmi bütünüyle fantastik ya da bütünüyle bir savaş draması olarak görmek yanlış olur. Nitekim iki beklentiyi de tam olarak karşılayamayacak bir bölünmüşlük var filmde. Fantastik sahneler oldukça az ve filmin diğer öykü parçalarına her geçildiğinde bu muhteşem sahnelerin tadı damağınızda kalıyor; bir sonraki büyüleyici sahne için sabırsızlanıyorsunuz. Bu nedenle fantastik-macera beklentileri için filmin hayal kırıcı bir tarafı olabilir.

Panın Labirentinde fantastik karakterlerle birlikte boy gösteren insanların kendi kendilerinin imhasıyla sonuçlanan davranışları naif bir olay örgüsü ve orijinal bir görsel dille harmanlanmış. Film, çocuklar için fazlasıyla vahşi ve kanlı, büyükler içinse fazlasıyla basitleştirilmiş görülebilir. Ama asıl hedefi bilinen güçlü öykülerin anlatımında yeni sinemasal bileşimler görmek ve sinemanın teknik ve sanatsal yaratımlarından zevk almak olan izleyiciler için film son derece doyurucu. Şaşırmaya ve büyülenmeye hazır olun...

Selin Sevinç

selinlesinema@gmail.com