Atomik Işın Yayılması
 

Atomik Işın YayılmasıNükleer silahlar, yakıcı ve kavurucu etkileri yanında, atomik ışın yaymalarıyla da, geniş bir alanda yıkıma ve ölüme neden olurlar. Bu ışın yayılması, x-ışınlarını andıran elektromanyetik radyasyon oluşan gamma ışınları ve yüksek enerji ve geçme niteliği olan süratli nötronlarla olabilmektedir. Bu bombaların yarattığı diğer bir tehlike de, meydana gelen I 1113, Sn. 90, Cs. 137 gibi radyoaktif izotoplarla yiyeceklerin ve havanın bulaşmasıdır. Işın yayılmasının doğal kaynaklarına ender rastlanır (böyle bir kaynak, granittir), ama tıp ve endüstride ışın yayılma kaynakları çok boldur. 1945te Japonyada patlatılmış olan iki atom bombası ve türlü ışın yayılması kazalarının kurbanları dışında, ışın yayılmasının etkilerini en fazla radyoterapi uygulanan hastalarda görmek mümkündür.

Işın yayılmasına çok fazla maruz kalmanın etkileri:

Belirtileri: Akut belirtiler: Çok yüksek dozlar, beyinde yıkım yapar. Bu durumun ölümle sonuçlanacağı muhakaktır ve belirtiler birkaç saat içinde görülür. Kişide, kusma, bulantı, titreme, denge bozukluğu ve çırpınmalar başlar. Daha ufak dozlarda, mide ve bağırsaklarda yıkım olup, ışın yayılmasına açık kaldıktan birkaç gün sonra, bulantı, kusma ve şiddetli ishal belirir. Daha da az dozlar, bulantı ve kusmaya neden olur, ama ishal görülmez. Hasta, bu durumlardan kurtulursa, birkaç hafta içinde kemik iliği yıkımı belirtileri ortaya çıkar. Kan hücrelerinin yapımı bozulur. Başlangıçta, akyuvarların sayısı azalır (Bkz. Agranülositoz). Bundan sonra da alyuvarlar azlamaya başlar ve hastada ağır anemi ve muhtemelen öldürücü olan bakteri enfeksiyonu görülür. Kan nakli, dikkatli bakım ve antibiyotik tedavisi, ölümden kurtarıcı olabilir.

Işın yayılmasına maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan belirtiler:

Katarakt bunlardan biridir. Yıllar sonra, löseminin belirdiği debilinir.Türklü kanserler de, çok sonra ortaya çıkan belirtilerdendir. Işın yayılmasının hayvan deneylerinde, genlerde bozukluklar yarattığı görülmüştür; bununla birlikte, böyle bir durum insanda henüz ortaya çıkmamıştır. Işın yayılmasının sonucu beliren kısırlık, zamanla geçebilir. Bkz. İyonize Eden Radyasyon.