Apandisit (Körbarsak İltihabı)
 

Apandisit (Körbarsak İltihabı)İncebarsağın, kalınbarsakla birleştiği caecum (çekum) adını alan bölgede bulunan ve görevi belli olmayan, barsak kalıntısı şeklindeki appendix vermiformis adını alan uzantının (körbarsağın) iltihaplanmasıdır. Apandisit, bir bakteri enfeksiyonudur. Hastalıklı bir appendiks içinde sık rastlananve meyve çekirdeklerini andıran dışkı taşları olan faecalithler meyve çekirdeği sanılmışve apandisitin nedeni olarak, çekirdek yutulmasından söz edilmiştir. Bugün 10-30 yaşları arasında görülen akut karın vakalarının yaklaşık olarak yarısının nedeni, apandisit olmakla beraber,bu durum XIX. yüzyılın son çeyreğine kadar bilinememiştir. Barsağın bu bölgesinin iltihaplarına, "caecum" çevresi iltihabı anlamına gelen perityphlitis adı verilirdi. İlk apandisit ameliyatlarından biri, 1902 yılında, İngiltere krallarından VII. Edwarda yapılmış ve bu ameliyat bundan sonra moda olmuştur. Apandisite daha çok gelişmiş ülkelerde rastlanmaktadır.

Türkiyede, apandisit amileyatı Cemil Paşa ile XIX. yüzyıl sonlarında yaygın şekilde uygulanmaya başlanmıştır.

Belirtileri: Başta, göbek çevresinde ağrı duyulur. Sonraları bu ağrı, karnın sağ alt bölümüne iner. Ağrı duygusundan önce, karında genel bir rahatsızlık, sindirim bozukluğu, ishal veya kabız belirebilir. Mide bulantısına sık rastlanır ve hasta birkaç kez kusabilir. Dil ve ağız kurudur ve bundan ötürü kişi iştahsızdır.

Teşhis: Bütün karın,ama özellikle sağ altbölüm duyarlıdır. Hafif bir ateş olabilir veya olmayabilir. Makadın içten muayenesi, pelvisin duyarlı olduğunu gösterir ki bu önemli bir bulgudur. Appendiks patladığı takdirde, bütün belirtiler şiddetlenir: Karında büyük duyarlılık vardır ve karın ön duvarı kasları sertleşmiştir, ateş yüksektir ve hasta bir çeşit şok hali gösterir ve peritonit yayıldıkça, yüzün solukluğu artar, nemli bir soğuma belirir. Patlamış bir apendiksten yayılan iltihap, doğal haliyle, yerelleşebilirse, o zaman bir apendiks absesi belirir. Aksi halde, peritonit hali öldürücü olabilir. Ayrıca, teşhis bazen çok zor olabilir ve belirtilerin şaşırtıcı olması dolaysıyla apandisit akla gelmeyebilir. Örneğin, ünlü Milli Eğitim Bakanı Necati böyle bir yanılgı sonucu, apandisit ve peritonitten vefat etmiştir.

Tedavi: İltihaplı bir apendiksin, vakit geçirilmeden çıkarılması gerekir. Ancak, bu ameliyatın olanaksız olduğu hallerde, hasta, yatak tedavisi, antibiyotikler (ampisilin, tetrasiklin,sefaloridin gibi) ve sıvı gıda rejimiyle; konservatif tedavi altına alınır. Alt karın bölgesine buz konur.

Peritonit, acil ameliyat nedenidir, fakat bir abse oluşuyorsa, ameliyat etmeden absenin önce iyi yerelleşmesini beklemek gerekir.

Kronik Apandisit: Karın sağ alt kadranında tekrarlayan ağrı, kabızlık, iştahsızlık ve hafif bulantıya bazen kronik apandisit teşhisi konur. Günümüzde, böyle bir durumun varlıı kabul edilmemekte ve hastanın ancak tekrarlayan, hafif, akut apandisit krizleri geçirebileceği ve bu durumun da ameliyatla düzelebileceği iddia edilmektedir. Kronik apandisit teşhisi, genellikle, dikkatli klinik muayenlerinin ve bütün tahlillerin sonuç vermediği, karın sağ alt kadranı ağrılarına verilen addır. Akut belirti veren kronik apandisit derhal ameliyat edilmelidir.