Uyku Ritmi Bozukluğu Sonucu Gelişen Uykusuzluklar
 

Uyku Ritmi Bozukluğu Sonucu Gelişen UykusuzluklarVücudunuzdaki birçok fonksiyon, 24 saatlik bir dönem içinde periyodik olarak değişkenlik gösterir. Bu fonksiyonlara örnek olarak vücut ısısı, hormon salgılanımları ve uyku - uyanıklık ritmi sayılabilir. Vücut ısısı belli saatlerde periyodik olarak düşme eğilimindedir. Bütün fonksiyonlarımızın periyodik olma durumunu, biyolojik saat denen ve beynin hipotalamus olarak adlandırılan bölgesinde yer aldığı düşünülen merkez düzenler. Biyolojik saat, gündüz - gece ritmi, yemek saatleri ve diğer sosyal periyodikle etkileşim halindedir. Ancak bu etkenler olmadığında da vücut fonksiyonlarının periyodikliği devam eder. Nitekim yapılan araştırmalarla, gece - gündüz düzeninden ve saatlerden habersiz deneklerin, uyku - uyanıklık ritimlerinin devam ettirdikleri, ancak bu ritmin 24 saatten biraz farklı olarak yaklaşık 25 saatlik bir periyodiklik gösterdiği saptandı. Bu araştırmalarla biyolojik saatin oldukça sabit bir ritminin olduğu, ancak gece gündüz ritmine uyum sağlamak amacıyla her gün bir saatlik düzeltme yaptığı sonucuna varıldı. Uyku - uyanıklık ritmi, çevresel etkenlerin de etkisiyle hormon salgılanım ritmi gibi diğer ritimlere göre daha kolay ve çabuk uyum sağlamasına rağmen, uyum için en az günlerle belirtilen bir sürecin geçmesi gerekir. Bu uyum süresi içinde günün saatlerine göre uykusuzluk ve/veya aşırı uykululuk şikayetleri görülebilir.

Uyku - uyanıklık ritim bozukluklarına bağlı şikayetler iki biçimde karşımıza çıkar.

1- Çevresel etkenlerle, uyku - uyanıklık ritmi anormal bir eşzamanlılık içindedir. Örnek: Gecikmiş uyku evresi sendromu.

2- Çevresel etkenlerle uyku - uyanıklık ritmi eşzamanlı değildir. Örnek: Vardiyalı çalışma.