Prematüre Bebekler Nasıl Takip Edilmeli?
 

Prematüre Bebekler Nasıl Takip Edilmeli?Günümüzde ileri derecede prematüre doğmuş bebekler, gelişmiş ülkelerdeki ilkokulların sınıflarında sık sık görülmeye başlandı. Bundan 20 yıl önce tesadüfen yaşayabilen bu bebeklere, 21. yüzyılda tam bir yaşam desteği sağlanabiliyor. Hatta son yıllarda yaşatılan mucize bebeklerin doğum haftası gittikçe küçülmüş, 20. hamilelik haftasında doğup yaşatılan bebekler, doğum kilosu 400 - 500 gram olan ileri derecede prematüre olup yaşayan bebekler literatürde bildirilmiştir. Türkiyede de 5 - 6 yıldan beri yenidoğan dalında hızlı gelişmeler kaydediliyor. Özellikle akciğer fonksiyonları için gerekli ilaçların sağlanması, iyi donanımlı, özveriyle çalışan, eğitimli personeli olan bebek yoğun bakım ünitelerinin açılması, Türk prematüre bebeklerin de yaşam şanslarını, Avrupa - Amerikadaki merkezler düzeyine hızla çıkarıyor.

Ülkemizde ve bütün dünyada suni üreme tekniklerinin yaygın olarak uygulanmaya başlamasıyla çoğul gebelik oranları hızla arttı. Bu gebelikler sonucunda doğan çoğul bebekler üniteleri doldurmaya başladı. Bu da yaklaşık 5 - 10 yıl içinde Türkiyede de okul çağına gelmiş olan ileri derecede prematüre doğmuş öğrenci sayısının artmasına neden olacak.

İleriye yönelik risk faktörleri neler?

İleri derecede prematüre bebeklerin yaşatılmaları kadar, taburcu olduktan sonraki sağlık takiplerinin de dikkatle yapılması ve görülebilecek sorunların çok yönlü tıbbi yaklaşımlarla çözülmesi gerekir. Bu bebeklerde motor ve zihinsel gelişimde görülen olumsuzluklar, doğum kilosu küçüldükçe ve gestasyon haftası azaldıkça artar. Erken yenidoğan döneminde aylarca oksijen gereksiniminin olması (kronik akciğer hastalığı) ve beyin kanamasının ileri dereceleri (3. - 4. derece), hasarlı gelişim için başlıca risk faktörleri olarak ortaya çıkar.

Başlıca görülen sorunlar; motor - zihin gelişimde gerilik, körlüğe kadar gidebilen görme problemleri, işitme kusurları ve astım tarzında solunum problemleridir. Uzun süreyle takip edilmiş yoğun bakım bebeklerine bakıldığında (Pediatrics dergisi Aralık 2000 sayısı), toplam 150 prematüre bebekten 30 - 31 haftanın üzerinde doğmuş, doğum tartıları 1500 gramın üzerinde olan bebekler, sekiz yaşına geldiklerinde, zamanında doğmuş bebekler kadar normal bulunmuş. Bu tablonun olumlu yüzü. Ancak, daha yoğun bakımdayken beyin hasarı geçirerek nörolojik açıdan doktorların riskli bulduğu bebeklerin neredeyse tamamı okul çağında da akademik açıdan başarısız, algılama kabiliyetleri sınırlı bulunmuş. Tabii ki bu guruptaki bebeklerin doğum tartıları daha az (700 - 1500 gram) ve doğum haftaları daha erken (24 - 30 haftalar).