Miyokard İnfarktüsünden Sonra Rehabilitasyon
 

Miyokard İnfarktüsünden Sonra RehabilitasyonDünyada ölümlerin en sık nedeni koroner arter hastalarıdır (kalp damar hastalıları). 1960lardan sonra koroner yoğun bakım ünitelerinin (KYBÜ) kurulması ve medikal tedavideki gelişmeler koroner arter hastalıklarında ölüm oranlarının azalmasında neden olmuştur. Aynı zamanda uygun rehabilitasyon programlarıyla da hastaların hastanelerde kalış süreleri kısalmıştır. 1960larda miyokart infarktüs vakası bir hafta komplikasyonlu Mİ vakası 10-14 gün hastanede yatırılmaktadır.

Kardiak rehabilitasyon kardiak olayı takiben hastanede başlar ve birkaç ay devam eder. Bununla beraber bu süreç, hastanın yaşına kardiak olay öncesi kondüsyonuna, hastalığın şiddetine ve hastanın motivasyonuna bağlıdır. Mİden sonra hastalar:

1) Altta yatan hastalık sürecini kavramak ve kabullenmek

2) Aterosklerotik hastanın çeşitli riks faktörlerini mümkün olduğunca azaltmak

3) Giderek üretkenliğe ve mümkünse bağımsızlığa geri döndürmek için teşvik edilmelidir.

Hastalar KYBÜsinde iken 24-48 saat yatak istirahitinde tutulmalıdır. Hastanın stabil olması durumunda hareketleri yatak başında komedinin kullanımı, sandalyede oturma, yatakta banyo, tıraş ve oral hijyen ile sınırlandırılır. KYBÜsinden çıkartıldıktan sonra devam etmekte olan rehabilitasyon, genellikle hemşire, fizyoterapist ya da egzersiz fizyoloğu tarafından nezaret edilir.

Mİ sonrası hastaların yaklaşık % 15inde ciddi anksiyete ve majör depresyon meydaan gelebilir. Bu yüzden koroner arter hastalığının kabullenilmesi için rehabilitasyona 2-3 günde başlanmalı ve hastanede kalınan süre boyunca psikolog eşliğinde devam edilmelidir. Bu dönemde sandalyeye oturma, günlük yürüyüş seanslarının yanında hemşire tarafından taburcu olmadan önce nabız sayımı, ilaçların isimleri, dozları ve ayn etkileri ile koroner arter hastalığı için mevcut risk faktörlerinin azaltılması gerektiği anlatılmalıdır.

Taburcu olmadan önce genelikle submaksimal bir egzersiz testi yapılır. Submaksimal stres testinde hiçbir problem yoksa, hasta taburcu edilmeli ve egzersiz programı başlatılmalıdır. Hastanede planlanan egzersiz programına devam edilir. Hasta günde 2 defa 30 dakika yürüyüş programına tolere ediyorsa seans süresi 45 dakikaya çıkartılabilir. Genellikle Mİden 4-6 hafta sonra maksimal bir egzersiz stres testi yapılır. Kontrollu egzersiz programlarının çoğu Mİden 8-12 hafta sonra bitilirse de hastalar süresiz olarak özel bir egzersiz programına devam etme yönünde teşvik edilmelidir. Hasta evdeki aktiviteler hakında bilgilendirilir. Yatan hastanın bilgileri algılaması sınırlı olabileceğinden işi veya ailesi de bilgilendirilmelidir. Hastalara merdiven çıkmak, ağırlık kaldırmak, araba kullanmak, alış veriş yapmak ve hasta ziyareti gibi genel aktiviteleri içeren sınırlamalar analtılmalıdır. Mental stres içeren aktivitelerin kardiak performansı olumsuz yönde etkileyeceği aileye ve hastaya anlatılmalıdır.

Risk faktörünün azaltılması (sigaranın ve alkolün bırakılması, kilo verme, kolesterolün düşürülmesi, hipertansiyon kontrolü, kan şekerinin regülasyonu gibi) KYBÜsinden sonra başlayıp rehabilitisyon süresince ve yaşam boyunca devam etmelidir ve bunun mortalite ve morbiditeyi düşürdüğü hastaya anlatılmalıdır. Mİdensonra en sık seksüel problemler, seksüel aktiviteden kaçış, impotans ve erkeklerde erken veya geç boşalma olup sebepleri arasında depresyon, ilaçlar (beteblokerler, diüretikler), kardiak olayların tekrarlayacağı korkusu ve altta yatan daha önceki problemlerdir. Alkol alımı ve aşırı yemek sonrası seksüel aktiviteler kalbin iş yükünü artıracağından bunlardan uzak durulması tavsiye edilmelidir.

Genel olarak Mİden sonra hastalar part-time olarak işlerine 3-4 hafta sonra, full-time olarak ise 6-8 hafta sonra dönebilirler.

Kard. Dr. Yüksel DOĞAN

Türk Kalp Vakfı