Toplardamarlar
 

ToplardamarlarDokulardan kalbe kan taşıyan damarlardır. Pis kan, kullanılmış kan olduğundan, rengi koyudur. Bunun tek ayrıcalğı, akciğer toplardamarlarındaki kandır, çünkü bu damarlar, akciğerlerdeki oksijenlenmiş kanı, kalbe getirmektedir. Toplardamar duvarları, atardamarlarınki gibi, üç tabakadan oluşmuştur, fakat buradaki esnek dokusuyla kas dokusu çok az olup, her bir tabaka da çok ince olduğundan, toplardamar duvarları çok kolaylıkla birbirine yapışır. Atardamarlardan farklı olarak, toplardamarda kanı tek yöne ileten kapaklar olduğundan, bacak toplardamarları, çevre kaslarınca basınç altına girdiğinde, kan, aktif olarak, kalbe doğru pompalanır. Kalp düzeyinde, toplardamar içi basıncı, yaklaşık olarak +5 mm'dir. Bu basınç, vücudun geri kalan bölgelerinde, kalbe olan yakınlığına göre değişir. Örneğin, ayakta duran bir kişide, toplardamar basıncı, bacaktaki pozitif, kafatasındayda negatiftir. Vücutta, iki toplardamar sistemi vardır: Sistemik toplardamarlarda, venler atardamarlara eşlik eder ve kanı doğrudan üst ve alt vena kava'lar yoluyla, kalbe akıtır. Portal sistemdeyse, karın içi organlarıın toplardamarları bir araya gelip, kanı karaciğere götüren portal toplardamarı yapar. Karaciğerin sinusoidlerinden (genişlemiş venöz boşluklarından) geçen kan, alt vena kava'ya boşalır. Toplardamar hastalıkları arasında, varisler (bkz.), tromboz (bkz.), tromboflebit (bkz.) sayılabilir. Özellikle, derin bacak toplardamarının trombozu, kan akımı engellendiğinden ve pıhtı parçalanıp, akciğer toplardamarlarında tıkanıklıklara neden olabileceğinden, önemlidir. Bkz. Tromboz.