Pankreas
 

PankreasKarın boşluğunun üst bölümünde, arka duvara dayalı duran büyük bir karışık yapıda bezdir. Temel salgısı, pankreas kanalı yoluyla barsağa akmakta, iç salgısı olan ensulinise doğrudan doğruya kan dolaşımana katılmaktadır.

Anatomisi: Pankreas, ortalama 15 cm uzunluğundadır. Büyük bir başı ve uzun bir cismi ve kuyruğu vardır. Başı, duodenum açıklığına uymakta olup, sağdadır. Cismi, enine uzuanıp, aortu sol böbreküstü bezini ve sol böbreği, böbrek atar ve toplardamarını çaprazlar. Kuyruğu, dalağa kadar uzanır. Pankreasın kanı, dalak, karaciğer ve üst mezanter atardamarından gelmektedir. Cismi boydan boya kateden kanal, bezin çeşitli lobüllerinden gelen salgıları toplayıp, duodenuma, safra kanalının açıldığı yerde açılır. Genellikle, duedonuma açılmadan önce, pankreas kanalı, safra kanalıyla birleşir, midenin pilor ucundan 10 cm kadar uzakta olan duodenum papillasına, bir arada açılır. Bazen bezin başını boşaltan ikincil bir kanal da vardır.

Görevleri: 1. Dış salgı: Bezin, birçok lobülü ufak, asinus adını alan keseciklerde sonlanır. Asinus iç yüzünde salgı hücreleri bulunur. Bu salgılara, pankreas sıvısı adını alır ve lobüllerin ufak kanallarından asıl pankreas kanalına boşalır. Pankreas sıvısı alkalik olup, içinde barsak sıvılarınca çalıştırılan tripsin ve kemotripsin enzimleri, amilaz ve lipaz enzimleri, sodyum, kalsiyum ve potasyumunklorür ve bikarbonatları vardır. Bu maddeler, yiyeceğin, duodenum ve incebarsakt asindirilmesinde önemli roloynar.

2. İç salgı: Bkz. Ensülin.