[Bluesky24]

Her başarılı kadının arkasında da bir kadın var



Feminist, Müslüman, sosyalist ya da milliyetçi... Üst kimlikleri ne olursa olsun kadınlar hemcinslerinin unutulmasına müsaade etmiyor. Her başarılı erkeğin arkasında bir kadın vardır sözüne bir yenisini eklemek mümkün: Her başarılı kadının arkasında birkaç kadın var. Araştırmalar her kadın yazarı unutulmaz kılanın başka bir kadın yazar/araştırmacı olduğunu gösteriyor.



Her başarılı kadının arkasında da bir kadın var Safiye Erol



Son yıllarda unutulmuş kadın yazarları merkeze alan çalışmalar arda arda yapılmaya başlandı. Bu çalışmalar arasında feminist okumaları merkeze alanlar olduğu gibi dönemin ruhunu kavrayarak ortaya çıkarmaya çalışanlar da var. Feminist okumalar için özellikle Halide Edip üzerine çalışmış olan Ayşe Durakbaşa ve Osmanlı Kadın Hareketi üzerine çalışmış olan Serpil Çakır, Zafer Hanım ve Suat Derviş'i günümüz okuruna armağan eden Zehra Toska ilk akla gelenler. Dönemin ruhu içinde kadın yazarı anlamak üzerinden yapılan oylumlu incelemeler arasında ise Nazan Bekiroğlu'nun Şair Nigar Hanım monoğrafisi önemli bir yer tutar. Hülya Argunşah'ın Şukufe Nihal ve Sema Uğurcan'ın Makbule Leman çalışması dönemi de anlamaya yönelik çalışmalar. Cumhuriyet döneminde unutulmuş; ama günümüzde bir kadın araştırıcı tarafından adeta uzun kazılar sonucu yeniden gün ışığına çıkarılmış kadın yazarlar arasında talihi ve talihsizliği bir arada barındıran İslam aleminin ilk yazar kadını kabul edilen Fatma Aliye Hanım önce Mübeccel Kızıltan ve Tülay Gençtürk'ün emekleriyle çağdaş Türk okuyucusuyla buluştu ardından Fatma Karabıyık Barbarosoğlu'nun satırlarıyla bir roman kahramanı oldu. Feminist, Müslüman, sosyalist ya da milliyetçi... Üst kimlikleri ne olursa olsun kadınlar hemcinslerinin unutulmasına müsaade etmiyor. Her başarılı erkeğin arkasında bir kadın var sözüne bir yenisini eklemek mümkün: Her başarılı kadının arkasında birkaç kadın var. Zira yaptığımız araştırma her kadın yazarı unutulmaz kılanın başka bir kadın yazar/araştırmacı olduğunu gösteriyor. Dosyamızda, unutulmuş kadın yazarları, tekrar gündeme getiren araştırmacı ve yazarların kaleminden okuyacaksınız. Çalışmaları ve hayatı üzerine araştırma yapılan fakat bizim dosyaya dahil edemediğimiz bir çok isim var; İhsan Raif Hanım ve Emine Semiye gibi. Tespit ettiğimiz kadarıyla Zeynep Hanım, Ani Fatma Hanım, Fitnat Hanım, Şeref Hanım, Adile Sultan, Hubbi Ayşe Hanım, Sırrı Hanım, Nesibe Hanım, Saffet Hanım, Sıtkı Hanım, Şeref Hanım, Abdülhak Mihrünnisa Hanım, Şadiye Hanım, Leyla Saz da ilgi bekleyen edebiyatçılarımız arasında.



MÜCADELE VE KAZANIMLAR



Osmanlı Kadın Hareketi denince akla gelen ilk isimlerden biri Ulviye Mevlan. 1913 yılında çıkardığı Kadınlar Dünyası dergisi için tüm maddi manevi varlığını seferber edip, derginin sahibi ve başyazarı olarak sorumluluk üstlenen Ulviye Mevlan, Osmanlı Müdafaa-ı Hukuk-u Nisvan Cemiyeti'ni de kurdu. Ulviye Mevlan ile ilgili bugüne ulaşan bilgilerin büyük çoğunluğunda Serpil Çakır'ın emeği var. Çakır'ın araştırmalarına konu ettiği bir diğer isim Nezihe Muhiddin. Kadınlar Halk Fırkası'nın kuruluşuna öncülük eden ve bir dönem Kadın Birliği'nin başkanlığını yürüten Nezihe Muhiddin'in külliyatı bugün Yaprak Zihnioğlu'nun hazırladığı Nezihe Muhiddin/Bütün Eserleri adıyla dört cilt halinde Kitap Yayınevi tarafından yayınlanıyor. Serpil Çakır'ın Ulviye Mevlan ve Nezihe Muhiddin başta olmak üzere bir çok yayınlanmış makalesi ve Metis Yayınları arasından çıkan Osmanlı Kadın Hareketi, Sel Yayıncılık tarafından yayınlanan, Necla Akgökçe ile birlikte hazırladığı Kadın Araştırmalarında Yöntem isimli bir kitabı bulunuyor.