Kalsiyum.. Ne Zaman? Ne Kadar?
 

Kalsiyum;



• Kemik mineral dokusunun en önemli yapı taşlarından biridir.



• Çocukluk döneminde büyüme için gerekli, yaşlılıkta ise kayıpları karşılayacak ölçüde olmalıdır (Kayıp: 150-300 mg/gün).



• Ulusal Sağlık Enstitüsdeğerlerine göre vücudun kalsiyum ihtiyacı şöyledir:



– 65 yaş altı erkekler için : 1500 mg



– Genç erişkin kadınlar için : 1000 mg



– HRT alan postmenopozal kadınlar için : 1000 mg



– HRT almayan postmenopozal kadınlar için : 1500 mg



– 65 yaş üsterkek ve kadınlar için : 1500 mg







Kalsiyumun kemikler üzerine etkileri şu şekilde özetlenebilir:



• Kemik yapım-yıkım döngüsünetkiler ve yıkımı azaltır



• Kemik mineral yoğunluğu (KMY) üzerine hafif artırıcı etkisi vardır



• Trabeküler kemik üzerine belirgin etkisi olmamasına karşın kortikal kemik kaybını azalttığı bilinmektedir



• Doğal yoldan kalsiyum alımı, kalsiyum preparatlarına göre daha uzun etkilidir.







Farklı yaş dönemlerine göre kalsiyumun kemikler üzerine etkilerine bakacak olursak;



• Çocukluk döneminde



– Büyüme ve



– Doruk kemik kütlesi oluşumuna katkıda bulunur.



• Menopozdan hemen önceki dönemde



– Etkinliği kesinlik kazanmamıştır.



– Kalsiyum alımı fiziksel aktivite ile birlikte olduğunda KMYyi korur.



– Bazı çalışmalarda kalsiyum desteğinin kemik kaybını azalttığı gösterilmiştir.



• Erken menopoz döneminde



– Kalsiyumun etkisi azdır; çünksorun östrojen eksikliğidir.



– Hormon replasman tedavisi (HRT) ‘ne ek bir katkısı yoktur.



– 1-2 gr/gün kalsiyum desteğinin kemik kaybını azalttığı gösterilmiş olsa da kemik kaybını durdurmaz.



• Menopozda



– 70 yaş altı postmenopozal kadınlarda 1gr/gün kalsiyum alımı kemik kaybını önemli oranda azaltır.



– Kortikal kemiğe daha etkili iken bel bölgesindeki KMY üzerine olumlu etkileri gösterilmiştir.



• İleri yaşlarda



– Kalsiyumun olumlu etkilerini gösteren kanıtlar mevcuttur.



– Kemik kaybının % 2 olduğu erken postmenopozal dönemde ve 80 yaş üstkişilerde yılda % 0.8 oranında kemik kaybını azaltmaktadır.



– Yaşlı kadınlarda kalsiyum alımı özellikle kalça bölgesinin KMYsi ile ilişkili bulunmuştur.



– Kalsiyum alımı D vitamini ile birlikte olduğunda etkisi artar.



– Benzer şekilde, egzersiz ile birlikte kalsiyum alınırsa bu etki daha fazla görülür.



• Osteoporoz tedavisinde



– Kalsiyum tüm osteoporoz tedavi modaliteleri için zorunlu bir destek ilaçtır.



– Kontrollçalışmalarda tek başına kalsiyum desteğinin KMY üzerine etkisi ve kemik rezorpsiyonu üzerine etkisi fazla değildir.



– Yaşlılarda sadece kemik yıkımını azaltmaz; aynı zamanda hipokalsemik –kan kalsiyum seviyesinde düşüklük- reaksiyonları önler ki bu durum parathormon sekresyonunu uyarır.



• Osteoporoz tedavisinde ayrıca;



– Flor tedavisi sırasında kalsiyum mineralizasyon defektini önler.



– Günde 1000 mg alımı kemik kaybını azaltır, D vitamini ile birlikte alınması etkisini artırır



– Vertebra kırığı olan kadınlarda kalsiyum alımı artırıldığında yeni kırık insidansı azalırken kırığı olmayan kadınlarda bu etki gözlenmez.







Kalsiyum kullanımı hakkında bilinmesi gerekenler







• Böbrek taşı ve hiperkalsemi –yüksek kan kalsiyum seviyesi- riski istemiyorsak günlük kalsiyum alımı 2000 mg elemental kalsiyumdan az olmalı



• Kalsiyumun bazı formları, özellikle kalsiyum glukonatın bulantı, ishal veya kabızlık yapabileceği unutulmamalı



• Geceleri alınmalı



• Kalsiyum karbonat hem daha az kalsiyum tableti kullanımı gerektirdiği için, hem biyoyararlanımı diğer formlara göre daha iyi olduğu için tercih edilmeli



• D vitamini ile birlikte alındığında kemik kaybını azalttığı bilinmektedir.







Kaynak:Kadınvizyon