[Işıldayan Safir]

NLP Sözlüğü

1.Accessing Cues (Erişim İpuçları) : Dışsal işaretler bize nasıl düşündüğümüzle ilgili bilgi verir.

2.Analogue ( Analojik) : Analojik farklar , süreklidir. Ölçü farklılığı gibi. Dijital’in karşılığıdır.

3.Analogue Marking (Analojik İşaretleme) : Bir cümledeki sözcükleri sözel ya da sözel olmayan bir ipucuyla işaretlemek.
4.Anchoring (Çapa Atma) : İçsel ya da dışsal herhangi bir temsilin , bir tetikleme ile belirli bir tepkiye bağlanmasıdır.Çapalar kendiliğinden oluşabildiği gibi , isteyerek de oluşturulabilir.

5.As if Frame (Sanki Çerçevesi) : Aslında şu anda sizde olmayan bir yeteneği,beceriyi,yapabilme gücünü sanki sizde varmış gibi taklit etmenizdir.

6.Associated (İçeriden gözlem ya da Katılımcı durumda olmak) : Bir deneyimin anısıyla ilişkiniz. Sanki gözünüzle görüyormuşsunuz gibi.

7.Auditory – A (İşitsel) : İşitmeyle ilgili temsil sistemi.İçsel ya da dışsal olabilir. Aynı zamanda Auditory Tonal (At) olarak da bilinir.

8.Auditory Digital – AD (İşitsel Dijital) : Mantık ile ve kendi kendinizle konuşma şekliniz ile ilgili Temsil Sistemidir.

9.Bactrack (Sözü Tekrarlamak) : Bir toplantıda geçen bir konuşmaya geri dönmek , onu özetlemek ve gözden geçirmek.

10.Behaviour (Davranış) : Dışsal olarak ürettiğimiz ya da katıldığımız bir etkinlik.

11.Being at Cause (Neden olmak) : Bir kişinin eylemlerinin sorumluluğunu almak.

12.Beliefs (İnançlar) : Dünya hakkındaki yaptığımız genellemeler ve onun hakkındaki kanılarımızdır.Neyi yapabileceğimizi ve neyi yapamayacağımızı belirlerler.

13.Break State (Hal-Durum Değişikliği) : Bir hareketi kullanarak ya da dikkati başka tarafa çekerek duygusal halde (emotional state) bir değişikliğe neden olmak,Hali değiştirmek.

14.Calibration (Kalibrasyon,Gözlem,Halden Anlama Becerisi) : Belirli bir standarda göre değişiklikleri fark etme ve ölçme becerisi.Genellikle dışsal olan ve sözel olmayan iki farklı durum arasında kıyaslamayı kapsar.Kıyaslama yoluyla, kişiler, yerler, şeyler, haller ve davranışlar arasındaki farklılıklara dikkat edebiliriz. Kalibrasyon becerisi rafine edilmiş duyusal keskinliğe dayanır.

15.Chaining (Zincirleme) : Zamansal olarak birbirini izleyen bir haller dizisidir.(A series of states)

16.Chunking (Ölçekleme) : Tüme varım ya da Tümden gelim yoluyla hareket ederek bir algıyı değiştirmek. Dili kullanarak yapılır.

17.Circle of Excellence (Mükemmellik Çemberi) : Farklı ve arzu edilen bir davranış ve düşünme kalıbına erişebilmek için gerekli kaynakları oluşturmak amacıyla yerdeki hayali bir çemberin “Mekansal Çapa (Spatial Anchor)” olarak kullanılmasıdır.

18.Complex Equivalence (Karmaşık Denkleştirmeler) : 1. Özel bir şeyin anlamına bağlandığnızda ve 2. biridavranışsal ve diğeri beceriyle ilgili iki önermenin aynı anlama geldiği düşünüldüğünde ortaya çıkar.

19.Confusion To (Kafa Karışıklığı-Şaşkınlık) : Richard Bandler tarafından gerçekleştirilmiş orijinal bir kalıptır.

20.Understanding (Anlayış) : Alt Modaliteler İçsel Temsillerinizin anlamını değiştirirler ve “Beğenme ve Beğenmeme”nin anlamını oluştururlar.

21.Congruence (Tutarlılık) : Bir kişinin davranışları (konuşma tonu,fizyoloji vb.) ile söyledikleri arasında uygunluk olduğunda buna tutarlılık ya da bütünlük denir.

22.Conscious (Bilinç) : Bizim şu anda farkında olduğumuz alandır.

23.Conscious-Unconscious Integration (Bilinç ile Bilinçdışının Bütünlenmesi) : Düşüncelerinizin ve davranışlarınızın , bilinç ve bilinçdışı düzeylerinde bütünlenmesi , tutarlı olmasıdır.

24.Content (İçerik) : Bir hikayenin ayrıntıları.Danışanın (client) tarihi.

25.Content Reframe (İçeriğin Yeniden Çerçevelenmesi) : Daha fazla içerik ekleyerek bir ifadenin anlamını değiştirmek.Bu odak noktasını değiştirecektir.Buna “Meaning Reframe (Anlamın Yeniden Çerçevelenmesi)” de denir.

26.Context (Bağlam) : İçeriklerin ortaya çıktığı özel bir yer ya da durum(situation).

27.Context Reframing (Bağlamın Yeniden Çerçevelenmesi) : Bağlamını değiştirerek bir ifadenin anlamını değiştirmek.

28.Contrastive Analysis (Karşıtlıklardan Yararlanarak Çözümlemek) : Eleştirel Alt-Modaliteleri keşfetmek için iki Alt Modaliteler setini çözümleme sürecidir.

29.Convincer (İkna Etme) : Danışanın bilinçli zihnini ikna eden , onu inandıran ya da razı eden herhangi bir şeydir. Böylece danışanın bilinçdışı zihni bir şeyler olabilir.

30.Convincer Strategy (İkna Stratejileri) : Bir şeyin onaylandığını gösteren kesinlik, güven ve eminlik sağlanmasına yönelik kullanılan bir filtredir.

31.Criteria (Kriter) : NLP’nin ‘değerler’ için kullandığı sözcüktür.Değerler, sizin için önemli olan ve zamanınızı nasıl kullandığınızı belirleyen şeylerdir.

32.Critical Submodality (Eleştirel Alt Modaliteler) : Alt-Modaliteler içinde farklılığı oluşturan farklılıklar,Eleştirel Alt-Modalitelerdir. Karşıtlıklardan yararlanarak çözümleme yapma sürecinde keşfedilmişlerdir. İki farklı içsel temsil arasındaki farklılığın belirlenmesini sağlarlar.

33.CrossOver Matching (Çapraz Eşleştirme) : Bir kişinin dışsal davranışının ya da fizyolojisinin bir yanına, farklı bir fizyolojik hareket ile uyum sağlamak.

34.Deductive ( Tümden Gelim) : Genel olandan özel olana doğru akıl yürütmek(reasoning).Diğer adı Chunk Down.

35.Deep Structive (Derin Yapı) : Yazılı veya sözlü bir ifadenin yüzysel yapısının bilinçdışı temeli.Derin yapının büyük bir kısmı,farkındalık alanımızın dışındadır.Konuşulan bir sözün nedeninin ya da anlamının kökünde yatan şeydir.

36.Deletion (Silme) : Meta Modelin temelini oluşturan üç büyük süreçten biridir.Diğerleri çarpıtma ve genellemedir.Silme,biz deneyimimizin bir bölümünü içsel temsillerimize göre dışarı bıraktığımızda ortaya çıkar.

37.Derivation (Sözcük türetmek) : Derin yapıdan elde edilen verilerle konuşulan sözcüklerin ortaya çıkması.

38.Digital (Dijital) : Dijital bir saatte ya da bir elektrik düğmesinde olduğu gibi farklılıklar ya da değişikliklerin olması.Analogue’un karşıtıdır.

39.Dissociated (Dışarıdan Gözlem) : Bir deneyimin anısıyla ilişkiniz. Sanki bütün bedeninizi bir resimde görüyor gibi.

40.Distortion (Çarpıtma) : Meta Modelin temeli olan üç büyük süreçten birisidir. Şeyler, İçsel temsillerimize doğru olmayan bir şekilde katıldığında, yanlışlıklar ve çarpıtma ortaya çıkar.

41.Double Binds (İkili Bağlar) : Danışana iki ya da daha fazla karşılaştırılabilir alternatifler arasında “özgür seçim” yapma olanağı sağlayan sorulardır. Çok düzeyli iletişim kavramı üzerine dayalıdır.

42.Downtime (İçe Dönük Dikkat Hali) : Bütün duyusal girişlerin içe odaklanmasıdır. Dolayısıyla dışsal dikkate ayrılacak bir dikkat kalmaz.

43.Drivers (Sürücüler) : Bir deneyimi anlamlandırmanızdaki en büyük farklılığı yaratan şey Alt-Modalitelerdir.Bunları değiştirdiğimizde bütün diğer Alt-Modaliteler farklılıklarını, eleştirel Alt-Modaliteleri de birlikte taşırlar.

44.Ecology (Ekoloji) : Herhangi bir değişimin daha geniş bir sistem içinde ortaya çıkardığı ya da çıkarabileceği sonuçların ya da etkilerin üzerinde çalışmaktır.

45.Elicitation (Bulmak,Ortaya çıkarmak) : Danışanın bir ruhsal hale girmesi için onu etkileyecek veya sorular yoluyla bilgi edinerek veya davranışını gözlemleyerek onunla ilgili bilgilere erişmektir.

46.Embadded Command (Gizli Emir) : Uzun bir cümlenin içinde gizli olan bir emirdir. Konuşmalarda ses tonuyla ya da jestlerle ifade edilir.

47.Embadded Question (Gizli Soru) : Uzun bir cümlenin içinde gizli olan bir sorudur. Konuşmalarda ses tonuyla ya da jestlerle ifade edilir.

48.Eye Accessing Cues (Göz Erişim İpuçları) : Gözlerin belirli yönlere doğru hareket etmesi, görsel, işitsel ya da dokunsal bir düşünmeyi gösterir.

49.Feedback (Geri Bildirim) : Eylemlerinizin sonuçları, sizin bir sonraki adımınızı etkiler.

50.First Position (Birinci Duruş) : Algısal Duruşlardan birincisidir. İçeriden gözlem halinde olduğunuzda, kendi gözlerinizden baktığınızda ve yalnızca kendi Dünya Modelinizden yararlandığınızda Birinci Duruştasınız demektir.

51.Fractionation (Fraksiyonlama) : Trans halini derinleştirmek için tekrar tekrar transa sokmak.

52.Frame (Çerçeve) : Özel bir deneyimin çevresindeki bağlam ya da özel bir bakış açısı.

53.Future Pace (Geleceğe Uyarlamak) : Gelecekte ulaşmayı planladığınız bir sonucu zihinsel olarak prova etmenizdir. Böylece arzu ettiğiniz sonuç otomatik bir şekilde ortaya çıkar.

54.Generalisation (Genelleme) : Çarpıtma ve Silme ile birlikte, Meta Modelin temelini oluşturan üç büyük süreçten biridir. Belirli bir deneyim, bütün bir deneyimler sınıfını temsil ettiğinde ortaya çıkar.

55.Gestalt (Geştalt) : Belirli bir konu etrafında biriken anılar koleksiyonudur.

56.Gustatory (Tatsal) : Tat almayla ilgili Temsil Sistemidir.

57.Hallucination (Sanrı) : Gerçekte var olmayan bir şeyin duyumsal deneyimidir.

58.Hypnotism (Hipnoz) : İnsanın gevşemiş ve rahatlamış bir hale girmesidir. Bu durumdayken bilinçaltı ve bilinçdışı seviyelerde değişiklikler çalışmaya başlar.

59.Incongruence (Tutarsızlık) : Bir kişinin davranışlarının sözleriyle uyuşmamasıdır.

60.Inductive (Tüme Varım) : Özel olgulardan hareket ederek genel ve soyut bir sonuca ulaşmaktır. (Chunking Up)

61.Intent (Niyet) : Bir davranışın ulaşmak istediği sonuçtur.

62.Internal Representations (İçsel Temsiller) : Düşünme süreciğimizin içeriğidir ya da bilginin kanıtlarıdır. Resimleri,sesleri,hisleri,tatları,kokuları ve kendi kendinle konuşmayı kapsar.

63.In time (Zaman İçinde) : ‘Zaman içinde’ özellikli kişiler anılarını önden arkaya,yukarıdan aşağıya,bir ‘V’ içinde kodlamayı tercih ederler. Ya da geçmiş, şimdi ve gelecekleri arkalarında ya da içlerindedir.

64.Kinaesthetic(K)(Dokunsal) : Duygular ve duyumsamayla ilgili Temsil Sistemidir. İçsel ya da Dışsal olabilir.

65.Law of Dominant Effect (Baskın Etki Kanunu) : Bir telkin (suggestion) güçlü bir duygu ile aynı anda deneyimlendiğinde daha etkili olur.

66.Kaw of Requisite Variety (Gerekli Çeşitlilik Kanunu) : Verili bir fiziksel sistem içinde, sistemin bir bölümü en esnek davranışı sergileyerek, sistemi kontrolü altına alır.

67.Leading (Yönlendirme) : Yeterli uyumu sağladıktan sonra davranışınızı değiştirdiğinizde, karşınızdaki kişi sizi takip edecektir.

68.Lead System (Yönlendirme Sistemi) : Temsil Sistemi bilgi stokuna erişmek için kullanılır. Bilgiyi Bilnçdışı Zihin’den Bilinçli Zihne yönlendirir. Göz Erişim İpuçlarını izleyerek bir kişinin Yönlendirme Sistemini keşfedebilirsiniz.

69.Limiting Belief (Sınırlayıcı İnanç) : Kendimiz hakkında ve dünya modelimizle ilgili olarak kabul ettiğimiz ve yaşamımızı sınırlandıran inançlar ya da kararlardır.

70.Limiting Decision (Sınırlayıcı Karar) : Sınırlayıcı inancın öncesindeki sınırlayıcı karardır.

71.Logical Level (Mantıksal Düzey) : Somuta ya da soyut olma düzeyidir. Mantıksal düzeyleri en üstte soyut olandan, en altta özel ve özgün olana doğru inen düzeyler olarak düşünebilirsiniz.

72.Mapping Across : Karşıtlık çözümlemesini takip ederken, belirli bir İçsel Temsilin Alt Sistemler setinin değiştirilmesiyle anlamının değişmesini sağlayan Alt Sistemdir.

73.Matching (Eşleşme) : Danışanın davranışını aynen yapmak, kopyalamak, adapte etmek. Ya da bir kişinin fizyolojisinin bazı yanlarını aynen kopyalamak

74.Meaning Reframe (Anlamın Yeniden Çerçevelenmesi) : Daha fazla içerik sağlayarak odak noktasını değiştirmek ve bir cümleye başka bir anlam vermek.

75.Meta (Meta) : Bir şey, eğer başka bir şeyden seviyedeyse, ona göre Meta olur.

76.Meta Model (Meta Model): Virginia Satir tarafından geliştirilmiş bir dil modelidir. Dil üzerine bir bakış sağlar. Dilimizi kullanırken yaptığımız silme, genelleme ve çarpıtmaları tanımamızı sağlar. Dil açısından anlam belirsizliği olan ifadelere açıklık ve özellik kazandıracak soruları bize kazandırır.

77.Metaphor (Metafor,Mecaz) : Danışanın bilinçli direncini devre dışı bırakan ve onunla daha derin bir düzeyde bağlantı kurmayı sağlayan sembolik bir hikayedir.