[Bluesky24]

Akut Eklem Romatizması (AER) ve KalpAer nedir?

Aert, Beta Hemolitik Streptokok denilen bakteri enfeksiyonu sonucu olaşan özel bir hastalıktır. Kalp, deri, akciğerler ve sinir sistemi gibi vücudun birçok doku ve organlarıın tutabilir. Hastalık genellikle beş ile on beş yaş arasında çocuklarda görülmekte ise de, her yaşta ortaya çıkabilir. Akut safhada eklem ağrıları ve öldürücü olabilen kardite, kronik safhada ise kapak hastalıklarına neden olur.

Aer nasıl oluşur?

Aerin gerçek nedeni ve nasıl oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, Beta-Hemolitik Streptokok enfeksiyonuyla yakından ilgili olduğu birçok kanıtlarla tespit edilmiştir. Aer, Beta-Hemolitik Streptokok enfeksiyonunun oluşturduğu boğaz ağrısı, bademcik iltihamının hemen arkasından ortaya çıkmaktadır. En çok kabul edilen teori, "otoimmün" teoridir. Bu teoriye göre, vücudun normalde streptokokları tutmak için salgıladığı antikor denilen maddeler, kalbe yaşıpır ve iltihabı bir hadise başlar. Bu hastalığın gelişmesi için kişide özel bir duyarlılığınmevcut olması gerektiği sanılmaktadır.

Aerde katılım rol oynar mı?

Bazı ailelerin diğerlerine göre Aerye daha fazla yakalandığı ortaya çıkarılmıştır. Ancak, bunun kalıtım nedeniyle mi yoksa çevreselve hayat şartlarından mı olduğu halen bilinmemektedir.

Aer, eklemleri nasıl tutar?

Hastalığın ileri dönemlerinde her eklemtutulabilir. Belirtiler, bir veya daha fazla eklemlerde hafif rahatsızlıktan, çok şiddetli ağrıya kadar değişebilir. Genellikle diz, dirsek, el bileği ve ayak bileği tutulur. Ancak, herhangi bir eklemi de tuttuğu görülebilir. Romatizmanın karakteristik özelliği "göçebe" gibi hareket etmesidir. Hastalık bir ekleme yerleştikten sonra, burada iyileşir ve beklenmedik başka bir eklemde yeniden kendini gösterebilir.

Aer kalıcı bir eklem hasarı oluşturur mu?

Hayır. Akut hastalık geçtikten sonra eklemler normal hallerine dönerler ve kalıcı bir sekel olmaz. Romatizma tekrar tekrar görülse bile sakatlık oluşturmaz.

Aerin kalıcı hasar bıraktığı organlar hangilerdir?

Kalıcı hasar bıraktığı tek organ kalptir. Hastalık süresince bir çok organ tutulmakla birlikte, kalp dışındakilerin hepsi kalıcı hasardan kurtulurlar.

Aer kalbi nasıl tutar?

Aer, kalbin değişik anatomik bölümlerini tutabilir;

a) Kalbin adelesini tutarak "miyokardit" oluşturur.

b) Kalbin iç zarını ve kapakçıklarınıtutarak "endokardit"e neden olur.

c) Kalbin dış zarında "perikardit"e neden olur.

Aer, akt (etkin) dönemde kalbi nasıl etkiler?

Kalp değişik derecelerde tutabilir. Bu tutulum; klinik olarak özellik göstermeyecek kadar hafif olabilir veyatersine çok ciddi olup hastayı ölüme götürebilir. Teşhis ve tedavi yöntemlerinin gelişmesiyle ölümcül vakalar daha az sıklıkla görülmektedir.

Aerin kronik (müzmin) dönemde kalip üzerine kalıcı hasarı olabilir mi?

Evet. Tıbbi bakımdan, romatizmanın en ciddi sonucu kalp kapakçıklarındaki kalıcı harebiyettir. Bu genellikle akut bir romatizmal nöbetten yıllarca sonra kendisini göstermektedir. Akut dönemde kapakçıklarda oluşan ödemve iltihap, kronik dönemde fibrozis (kalınlaşma, büzülme) ve kalsifikasyona (kireçlenme) neden olur. Bu yüzden kapakçıkların şekli bozulur, zedelenir ve görevlerini tam olarak yerine getiremezler. Aer, ne kadar sık olursa kalp kapakçıkları o kadar fazla zedelenir.

Aerin kalp kapakçıklarını zedelediği nasıl anlaşılır?

Tam bir fizik muayeneden geçmek ve gerekirse elektrokardiyografi, floroskopi, telekardiyografi ve en önemlisi ekokardiyografi yoluyla.

Kalp kitapçıklarının zedelenmesinin önemi nedir?

A) Kal kapakçıkları, kalbin odacıkları arasında bulunur. Bir odacıktan diğerine kan, bu kapakçıklar vasıtasıyla geçerler. Kapakçıklar çekvalf gibi çalışırlar; kanı bir odacaktan diğerine geçirirken, tersine akıma engel olurlar. Kanın bir odacıktan diğerine rahatça geçebilmesi için, bu kapakçıklarının yeterli açıklığı sağlaması gerekir. Aer sonucunda kalp kapakçıklarını şekli bozulduğunda, kapakçıklar bu açıklığı sağlayamazlar ve kanın bir odada basınçla birikmesine neden olurlar.Çek-valf fonkisyonunu kaybettiklerinde ise, kan diğer bir odaya sızar. Bu iki bozukluk bir arada görülebilir. Bozulan kapakçıklar nedeniyle, kalp görevini yapabilmek içindaha fazla çalışmak zorunda kalır. Zamanla kalbin odacıkarı genişler.

B) Zedelenmiş kalp kapakçıkları, yüzeylerinde pıhtlı oluşturmaya meyillidirler. Vücuttaki bir diğer enfeksiyon odağı durumunda (çeşitli tanısal girişimler, küçük iltihap odakları ve cerrahi müdahalelere) çabucak mikrop kaparlar. Mikrop ihtiva eden pıhtılar kapakçıkalra yayılarak onların tamamen harab olmasına neden olurlar. Ayrıca bu pıhtılar küçük parçalar halinde koparak kan akımı ile vücudun diğer organlarına yönelebilir. Böylece bu pıhtılar hayati organlarda ka akımını engelleyerek, ölüme neden olabilir.

C) Kalbin odacıklarında genişleme sonucunda, kalbin kasılmasını sağlayan elektrik akımı düzgün bir şekilde yayılmaz. Böylece kalp gereğinden yavaş (bradiaritmi) veya hızlı (taşıaritmi) çalışır. Bu, kapakçıkları hasta olan bir kalbin dayanamayacağı bir yük oluşturur.

Bir aert atağı kalbi kaçınılmaz bir şekilde tutar mı?

Her zaman değil.

Zedelenmiş kalp kapakçıklarının tedavisi mümkün müdür?

Evet. Zedelenmiş kapaklar, görevlerini yapamayacak hale geldiklerinde, ya çeşitli yöntemlerle (ameliyat, balon) müdahale gerekir; ya da değiştirilir. Zedelenme hafifse, açık kalp ameliyatı ile kapakçıklardaki yapışıklıklar ve kireçlenmeler giderilir. Zedelenme çok ciddi boyutlardaysa kapakçıklar çıkarılarak yerlerine protez kapakçıklar takılır.

Dr. Hakan ERİKÇİ

Türk Kalp Vakfı



ALT KONULAR Sorulan Diğer Sorular