[Bluesky24]

Sağlıklı Çalışan Sağlıklı KurumGünümüzde tıp tedaviden daha çok koruyucu önlemler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Koruyucu yaklaşımlar daha kolay, daha az acı verici ve çok daha ucuzdur. Son yıllarda özellikle üzerinde durulan konular arasında aşağıdakiler sayılabilir.

1.Stres ile başa çıkma (özellikle iş stresi ile)

2.Düzenli egzersiz

3.Sağlıklı ve dengeli beslenme

4.Sigara içmeme

Yukarda belirtilen faktörler sadece hastalanmamak açısından değil, aynı zamanda bedensel ve zihinsel olarak en üst düzeyde performans açısından da önemlidir. Zaten sağlıklı olmak demek sadece hastalanmamak demek olmayıp bireyin her açıdan en iyi düzeyde işlevsel olması anlamına gelmektedir. Günümüz tıbbı da bu yönde çalışmalarını sürdürmektedir.

Profesyonel yaşamda başarılı olmak, zorluklar ile başa çıkabilmek, yüksek verimle çalışabilmek, bedensel ve zihinsel potansiyeli işe en iyi şekilde yansıtabilmek açısından da sağlıklı yaşam önerilerine dikkat etmek yararlı olacaktır.

Bireylerin sağlıklı yaşam davranışlarını benimsemeleri ve geliştirmeleri kurumlar tarafından da önemsenerek ilgili programlar desteklenmeye başlamıştır. Ayrıca sağlık sigortaları da yaşam kalitesini artıran bu koruyucu yaklaşımları gündemlerine alma eğilimindedirler.

Sağlıklı yaşam desteklendiğinde profesyonel ortamlarda daha az sorunla karşılaşılmakta, hata ve kaza sayılarında azalma olmakta, işe gelmeme ve sağlık harcamalarında düşüş sağlanmakta, çalışanlarda iş tatmini artmakta ve kurumların görünmeyen giderleri azalmaktadır. Bu konunun önemi yöneticiler tarafından giderek daha net bir şekilde anlaşılmaya başlanmıştır.

Sağlık için çok önemli olan bu etkenler insanın duygu, düşünce ve davranışları ile yakından ilişkilidir. Bireyin kendi sağlığı açısından zararlı olan davranışları sürdürmesi ve yararlı olan davranışları geliştirememesi seyrek karşılaşılan durumlar değildir. Ancak, günümüzde insanların bilinç düzeyinin her alanda yükselmesi ve medyanın da bu konuları sürekli gündemde tutması, bireylerin davranışlar ile o davranışın sonuçları arasında bağ kurabilmelerini kolaylaştırmış ve toplumda genel olarak bu konular her zamankinden daha fazla dikkate alınmaya başlanmıştır.

Hangi davranışların daha doğru olduğu konusunda artık hemen her bireyin bir fikri oluşmuş ve kendi yaşamına sahip çıkma eğilimi ortaya çıkmıştır. Bu noktada bireyler ne yapmaları veya ne yapmamaları konusunda ikna olmuş olmakla birlikte bunu ne şekilde gerçekleştirebilecekleri konusu henüz yeteri kadar anlaşılamamaıştır.

Olumlu bir düşünce ile sağlıklı davranışları geliştirme ve sağlıklı olmayanları terketme kararları verilmekte ve uygulamaya başlanmakta ancak çoğu kez istenilen sonuçlar elde edilemeyerek kısa vadede elde edilen kazanımlar uzun vadede sürdürülememektedir. Bireylerin mantıklı şekilde aldıkları kararların duygular, alışkanlıklar, karşı konulması güç istekler, dış etkenlerin kontrol edilememesi ve benzeri nedenler ile uygulanamamaları söz konusu olmaktadır. Dahası başarısızlık sonucunda suçluluk duygusu, kendine güvenin sarsılması ve sağlığa ilişkin endişeler tabloya eklenebilmektedir. Sonuçta çaresizlik hissi veya konunun önemini inkar ederek boş verme gibi durumlar ortaya çıkabilir.

İnsanın yaşamına ilişkin çeşitli konularda kararlar alması, doğru hedefler saptaması çok önemli ve olumlu gelişmelerin başlaması için de ön koşuldur. Bununla birlikte alınan kararların uygulanabilir nitelikte olması ve nasıl gerçekleştirilebileceğinin önceden belirlenmesi gerekir.

İnsanın bir bilgiyi öğrenmesi göreceli olarak kolaydır ancak bir davranışı edinmesi zordur. Örneğin, insan bir gecede trafik kurallarını ezberleyebilir ancak bir gecede araba kullanmayı öğrenemez. Beceri edinme veya olumsuz davranışları terketmek bir süreç içinde gerçekleşebilir.

Herkes için geçerli bazı genel kurallar söz konusu olmakla birlikte her bireyin kendine özgü koşulları vardır. İnsanların olumsuz davranışları sürdürmek için özel nedenleri ya da yeni davranışlar edinmek için farklı zorluk ve avantajları olabilir.

Yapılması gereken, sağlıklı yaşam davranışları geliştirmek için rehberlik almaktır. Bu yapılamıyor ise genel kurallar öğrenilmeli ve yakın çevrenin de yardımı ile kişi bunları kendi özelliklerini dikkate alarak uygulamaya çalışmalıdır. Kurumlar da bu alanlarda bilinç artırmaya, yeni beceriler edinmeye ve olumlu davranışlar geliştirmeye yönelik faaliyetlere daha fazla kaynak ayırmalıdır.

Unutulmamalıdır ki sağlıklı yaşam için gösterilen çabalar hem kendimiz ve profesyonel başarımız, hem yakın çevremiz ve sevdiklerimiz, hem de toplum açısından ölçülemiyecek boyutlarda yararları olan ve bize hemen olumlu kazanımlar ile geri dönecek olan yatırım demektir. Sağlıklı bir yaşam dileğiyle...

Prof. Dr. T. Hakan Yöney