[etf]

1. Statik Elektrik Nasıl Meydana Gelmektedir?
Statik elektrik yalıtkan olan bir ortamın yüzeyinde ya da izole edilmiş iletken bir maddenin üzerinde oluşmaktadır. Bu da herhangi bir eşyanın yüzeyi olabilmektedir: bir masanın ya da sandalyenin üstü, koltuk, kanepe, yatak, kaplaması plastik bazlı olan bir mobilyanın ya da elektrikli cihazın halının ya da halıfleksin yüzeyi, duvar kâğıdı, yerde veya tavanda bulunan her hangi bir kaplama, arabanın koltukları ve iç kaplamaları, herhangi bir giysi ya da kadın iç çamaşırları vb. sonuç olarak aynı maddeden yapılmış olan her şey. Bu bizi çevreleyen tüm aerosoller için de geçerlidir; tozlar, her türlü partikül ve zararlı veya zararsız tüm bakteriler. Havanın kendisi mükemmel bir yalıtkan görevi yaptığı için bu aerosoller aldıkları statik yükü (ki bu yük genellikle pozitiftir), ortadan kaldırabilecek herhangi bir şey yapılmazsa, her zaman taşırlar. Aslında bu mekanizma iki yüzeyin sürtünme ile yüklenmesinden meydana gelmektedir. Yüzeylerden bir tanesi diğerlerinden elektron koparır ve bu elektronları beraberinde taşır, geri kalan yüzey pozitif yükleri fazla kaldığı için pozitif yüklenmiş olur. İki yüzey arasındaki bu yük değişimi, temas halindeki iki cismin elektronik (atomik) özelliklerine bağlıdır: ister elektron alırlar, ister elektron verirler. Ancak sentetik bazlı maddelerin özellikle inşaat, dekorasyon ya da bilgisayar elektronik alanında kullanımları yoğundur, mutlak sürtünme (buna hava akımları ve cereyan sebep olmaktadır) ile alınan bu yükler genellikle pozitiftirler. Bu da, bu cisimleri oluşturan moleküllerin (kapalı uzun molekül zincirleri) en az bir elektronlarını kaybettikleri anlamına gelmektedir, böylece geri kalan pozitif yük cismin üzerinde kalmaktadır. Yine buna benzer başka bir sebep de, hava tarafından kaldırılan tozların etraftaki yüzeylerin üzerine atılmalarıdır. Bu durumda (ancak daha az olduğu söylenebilir) pozitif ya da negatif yükler bu tozların tarafından önlerine çıkan engelin yapısına bağlı olaraktan alınacaklardır. Bu aslında ;Lenard Etkisi ile aynı kabul edilmektedir. Bu etkiye sert bir yüzey üzerine püskürtülen bu örnek verilmektedir. Su damlacıkları pozitif olarak yükleneceklerdir, yüzey (genelde yer) bu yükü emerek ve elektronlar çevreye dağılabilecektir. Tabi ki pozitif ya da negatif bir kaynağın (doğal ya da yapay) varlığı, yakın çevresindeki her hangi bir yalıtkan ya da iletken cismin, cisim ile aynı işaretli yükü alması ile sonuçlanacaktır. Yalıtkan bir cisim çok önemli miktarda pozitif yüklenebilir ve onu çok uzun süre taşıyabilir, böylece beraberinde yüksek akımın getirdiği tüm rahatsızlıkları getirir ki bu yüksek akım binlerce hatta on binlerce voltun üzerinde olabilir. Negatif olarak yüklenen kısım ise genelde daha az olur ve çok hızlı bir şekilde ortadan kaybolur. Bunun sebebi pozitif yükün onu taşıyan dayanağa ait olması, aksine fazlalık elektronun da bu dayanağa genelde çok az bağlı olması ve bu nedenle çok hareketli olmasından kaynaklanmaktadır. Çözüm yeterli miktarda negatif iyon verebilecek kaynağı kullanıp pozitif statik yükleri ortadan kaldırmaktır.

2. İnsanlar Üzerindeki etkileri
Bu etkiler temelde üçe ayrılabilir:

a) Eğer kişi yüklenmişse, elektrik şokları riski; Arabadan inip kapı koluna dokunma (10.000 ila 20.000 volt) yalıtkan ayakkabılarla yalıtkan bir zeminde bulunmak (yaklaşık 40.000 volta kadar çıkabilir) ya da iletken bir maddeye elle dokunma vs... Yani kısaca önemli bir yükün alınması ve aniden bırakılması halinde tüm etkiler. Bu durum, sinirsel rahatsızlığa ya da kalp damar hastalığı olan insanlar için büyük bir risk olabilir ve düşmeye ya da yaralanmaya sebep olacak kas gerilmelerine yol açacaktır.

b) Bu etkiler dışında, hassas birçok insanda daha çok gözlemlenen rahatsızlıklar meydana getirmektedir; an içerisinde önemsenmeyen uzun vadede ciddi rahatsızlıklara sebep olabilen bünyeden bünyeye çok hızlı bir şekilde gelişebilen bu rahatsızlıklar, başlangıçta: migren, baş dönmesi, bayılma, uyuklama, konsantrasyon kaybı, uyuma güçlüğü, uyku bölünmeleri, nefes alma güçlüğü ve bunların sonucunda dikkat dağılımı, sürekli yorgunluk ve bu yorgunluk hissinin hiçbir zaman geçmediği hissi, sinir sisteminin olumsuz yönde etkilendiği için sürekli sinirlilik, asabiyet ve vücutta ağrılar meydana gelir. Tıbbi çevreler tarafından çok iyi bilinen bu rahatsızlıklar, kişiye ilk olarak kendini iyi hissetmeme hissi, ardından dayanamama hissi vererek en nihayet ilaç kullanımına götürmektedir ki bu aslında çokta gereksiz olan bir yoldur. Bunun sebebi kullanılan ilaçların aslında bu rahatsızlıkları geçirmeyecekleri gibi aksine ikinci bir rahatsızlık ortaya çıkarmalarıdır ki bu çoğu durumda tehlikeli olabilmektedir (özellikle araba kullanan ya da çok büyük sorumluluk altında olan insanlar için). Bu etkilere çok sayıda kişide rastlanmıştır. Bu kişilerin çalışma ortamları dikkate alındığında; özellikle fax fotokopi TV monitörü, bilgisayar ya da hassas elektronik cihazlar kullanan işyerleri olduğu dikkat çekmiştir. Bunun sebebi aslında bu ortamlarda kullanılan plastik ya da plastik bazlı maddelerin, statik elektrik yüklü olmalarıdır. Ayrıca sigara kullanımı ile havaya daha fazla miktarda toksik büyük pozitif iyonları eklemektedir. Bu iyonlar sürekli olarak insanlar tarafından solunmaktadır.

c) Yüzeyler tarafından çekilen bu yük, sürekli ve itici bir elektrik alanı oluşturur. Böylece havada sürekli olarak aerosoller ve de partiküller (mikro tozlar ve sporlar ) bulunmaktadır. Bunların hemen yok edilmesi de imkânsızdır. Mikro kirlilik ve da bulaşıcılık, böylece birbirinden ayrılamayacak iki büyük risk faktörü haline gelmektedirler. Bu riskler içerisinde bulunan elektrik ile her zaman kalıcı olacaktır. Bu sebeple, statik elektrik yüklü olan tüm ortamlarda elektriksel bir temizlik gereklidir. Bu da yalnızca, ortama sistematik bir şekilde negatif iyon yükü verilerek yapılabilir. (ortamdaki havanın negatif iyonizasyonu)

3. Eşyalar İçin Etkileri
Söz konusu olan ortama ve de içerisinde kullanılan eşyaların niteliklerine bağlı olarak birçok etki ve tehlike gözlemlenmektedir :
-İnce kâğıtlardan oluşan eşyaları kullanırken küçük kazalar. (kâğıt, plastik, vs..)
-Kritik bölgeler üzerinde toz birikimi: özellikle mikro elektronik, mikro mekanik alanında kullanılan devrelerin çalışmaması.
—Eczacılık sektöründe bulaşıcılık faktörü.
—Petrol ve de kimya sektöründe büyük patlamalara yol açabilecek kıvılcım riski.
—Çok hassas elektronik eşyalarda özellikle bilgisayarlarda çok önemli sistem hataları ve hafıza kaybı riski (bilgisayar, ameliyat odalarındaki monitörler)
—Ultraviyole ışığı kullanmakta olan fotokopi makinelerinde ozon konsantrasyonu oldukça yüksek ve toksiktir. Belirgin kokusu nedeniyle varlığı hemen belirlenmektedir.
—Elektronik aletlerin kendilerinin oluşturduğu statik elektrik, zaman zaman, bu elektronik aletlerin kendi hassas devrelerine zarar verip tamiri imkânsız ya da zaman ve para kaybı anlamına gelen arızalara yol açabilir. Bu riskler nedeniyle, bu saydığımız ve diğer birçok alanda, tedbir amaçlı teçhizatlar kullanılması uygun görülmektedir. Ancak bu tedbir teçhizatları çok pahalıdırlar. Sanayisel alanlar dışında kalan ve de statik elektriğe tabi olan ortamlarda, baş etmesi bazen çok zor olan durumlar ile karşılaşılmaktadır.

4. Antistatik Ürünlerin Etkisi:
Var olan statik elektrik yoğunluğunu ortadan kaldırmakta ve iyonize edilmiş bir hava sağlamaktadır. Bu da yalnızca var olan aerosoller yok edilirse mümkün olur. Bunun için kritik olan yüzeylerde, anti statik bir ürünün kullanımı, yüklerin hızlı ve de sürekli bir şekilde akımını sağlar. Böylece rahatsız eden fenomenlerin hemen hemen anında ortadan kalkmasını sağlar. Sonuç olarak personel için çok sağlıklı bir ortam sağlanmış olur bu nedenle anti-statik ürünler Cihazın etkisini hızlandırır ve kolaylaştırır. Ancak şunu unutmamak gerek; yüklerin toprağa iletildiklerinden emin olmak gerekir (yeterince etken bir yer ve de topraklanmış olmalıdır). Eğer durum böyle değil ise anti-statik ürün marifetini ortaya koyar.

5. Eşyaların ve Yüzeylerin Topraklanması ve Anti statik Ürünlerle Birlikte Kullanımı
Eğer herhangi bir yüzeyin üzerine konan yükler, toprağa doğru akıtılmazsa anti-statik ürünün kullanımı bir işe yaramayacaktır, özellikle de negatif iyonizasyon yapılmıyorsa hiçbir işe yaramayacaktır. Yükler, yüzeyin üzerinde kalacak ve de olumsuz etkileri ve verdikleri rahatsızlıkları devam edecektir. Bu sebeple, kesinlikle topraklama yapıldığından emin olunmalıdır. Bu da kritik olan bölgenin çevresinin, metal bir telle çevrelenmesi ve ardından toprağa verilmesi, bunun devamında anti-statik ürünün tüm yüzeylere uygulanması, bazı eşyaların doğrudan topraklanması (özellikle bilgisayar odalarında, kliniklerde, laboratuarlarda, mikro-mekanik ya da mikro-elektronik ortamlarda hassas olan parçacıkların üretimi esnasında, vs. ) ile yapılmalıdır.

6. Sonuç
Yakın tarihe kadar ozon üretimi yapmayan bir iyonizatör olmadığı için, bu alanlara negatif iyonizasyonun faydalarından bahsetmek mümkün olmaktaydı. Ancak gelecekte, tabi ki durum aynı olmayacaktır çünkü artık ozon üretmeyen ve bu sorunların tümüne çözüm solunum hastaları alanında parçacıkların iyonizasyonu yoluyla yapılan tedavilerdeki gerçeklik bakımından yazı hazırlanmış tedavi şekillerinde çok sayıda etkisi vardır.

Uykusuzluk, yorgunluk, depresyon, uygun sonuçlar yazın meydana gelen olayların %80inde bir parça içindeki iyonizasyon ortamıyla elde edilmiştir.

Sonuç olarak, negatif iyonlarla zenginleştirilmiş bir atmosfer, mükemmel bir doğal terapi gibi görünür.