[shamanic]

önyargı / kalıpyargı

önyargı nedir?

ön yargı bir tutumdur.
bir grup insana ilişkin adil olmayan, hoşgörüsüz ya da aleyhte bir görüştür.
diğer tutumlar gibi 3 bileşeni vardır.inançlar duygular ve davranışsal eğilimler.
önyargıya dayalı tutumlar genellikle hoşnutsuzluk, korku, kin veya nefret gibi katı duygularla yüklüdür

önyargının kaynakları

engellenme ve saldırganlık kuramına göre,önyargılar sosyal statüsü düşük olan grupların yaşadığı engellemelerden kaynaklanır.
bu kişiler öfke ve düşmanlık duygularını başkalarına hatta kendilerinden daha düşük statüde kişilere karşı önyargılı tutumlar şeklinde gösterirler

bir başka kurama göre ise, önyargının temel kaynağı bazı kişilik özellikleridir.bağnaz ya da yetkeci yani körü körüne,
tartışmadan sorgulamadan gelenek ve kurallara uymayı yeğleyen bunlara uymayanlara da düşmanlık besleyen aşırı tutucu kişiler de önyargı daha baskındır.
önyargı onların yaşama kuşkucu ve güvensiz yaklaşımlarının bir ifadesidir


önyargının içerikleri değişik olabilir.
örneğin cinsiyete ilişkin önyargılar daha çok iş, güç ve duygusal boyuttaki sözcükleri içerirken kayserili veya yahudi önyargısı ticari zekaya ilişkin sözcüklerden , entelektüel önyargısı da bir takım ilgi, merak ve faaliyetleri çağrıştıran sözcüklerden oluşabilir.
“kadınlar sosyal zekaları yüksek çabuk heyecanlanan, ev işi yapan insanlardır”
“kayserililer ticari alanda başarılıdırlar”
“entellektüeller bir çok alana ilgi duyan marjinal tiplerdir.”

önyargılara ilişkin alt kategoriler de bulunur.
kadın kategorisinin altında ev kadını –anne-iş kadını-sekreter gibi alt kategoriler söz konusudur.
şefkatli,zayıf, edilgen özelliklerden oluşan kadın ön yargısına sahip biri, bir grup kadının evini barkını bırakıp başka bir yere savaşmaya gittiğini duyarsa “amazon “alt kategorisini geliştirir.(amazon=savaşçı kadın)


önyargıları nasıl azaltabiliriz?

insanlar kendilerine benzeyen kişilerden hoşlanma eğilimindedirler
buna dayanarak kendilerinin reddettikleri gruplara ne kadar benzedikleri hatırlatılarak önyargı azaltılabilir.
gruplar arası gerilimi azaltmak için gruplar bir araya getirilmelidir.
bireyler diğer grup üyeleriyle birebir ilişki kurmalıdırlar.
gruplar yarışmak için değil işbirliği için bir araya gelmelidir.
sosyal normlar temas kurmayı özendirmelidir.