başkaları adına utanmak
 

üzerinde düşünülesi konu. belki çok empatik biri olduğumuzdandır. belkide çok sağduyulu. çoğu kez insan sorar kendine ya ne üzülüyorum yaa? kendi sorunu diye ama işler göründüğü kadar kolay olmaz. unutamazsınız karşınızdakinin düştüğü durumu. bazende olayları önceden kestirir gibi olur kendi kendinize hayır lütfen düşündüğüm şeyi yapmasın. rezil rüsva olur diye söylenirsiniz. oysa sizin yapmanız gereken arkanıza yaslanıp olayları tebessümle izlemektir. ortamın keyfini çıkarmaktır. oysa ki işler gene göründüğü gibi olmaz, gene göründüğü gibi olmaz.

özellikle uzaktan da olsa beğendiğiniz, takdir ettiğiniz ünlü bir kişinin tvde şebek durumuna düşmesiyle iliklere kadar hissedebilinen durumdur. örneğin şarkıları yıllarca dillerden düşmemiş, nice sevenleri geceler boyu ağlatmış kırk yılın romantik şarkıcısı,m.ali erbil ölçeği bir programda horoz taklidi yaparken görülünce önce insan televizyona bakmak istemez. gözlerini kaçırır bakmamaya çalışır lakin merakına da engel olamaz. suratında acı bi gülümseme ve derin bi utanma duygusuyla zap yapılır... olay kapanır...



ya da önceden sempati beslemeseniz bile bazı hareketler öyle göze batar öyle inanılmaz gelir ki kızamaz ya da üzülemezsiniz. sadece ve sadece o kişi için utanç duyarsınız.

mesela ben zamanında hareketsizliğiyle ünlü olmuş bir manken abimizi kanepelerin üstünde zıplarken her gördüğümde ya bu adamın çocukları var yaa diyip kıpkırmızı oluyorum.
bu adına utandığınız başkasının illa da insanın tanıdığı veya sevdiği birisi olması gerekmiyor. pek hoşlanmadığınız, hatta kendini içine düşürdüğü durumdan haince bir tatmin duyduğunuz insanlar için bile garip, suçlulukla karışık bir şeyler hissedebiliyorsunuz içinizde.



başkasının adına utanmak çok çelişkili bir his. hem bir miktar eğlence var içinde, hem biraz tatmin hem suçluluk hem de rahatsızlık. neden böyle hissediyoruz sebebini bilemiyorum, belki türümüze özgü bir davranıştır. bana porno seyretmeyi hatırlatıyor kendisini rezil eden birisini izleyip onun adına utanmak.

zaman kaybıdır...



mükemmel insanın karın ağrısı. utanılacak şeyler yapamayınca başkalarının yerine utanma durumu...

bunu yapabilen kişinin, öncelikle, kendi adına utanma kabiliyetiyle donatılmış olması beklenir. ya da ben beklerim en azından. kendi hata, defo ve saçmalıklarını rasyonalize etmeye çalışmadan, basitçe ve dürüstçe kendinden utanabilmesi... bu aşamayı pas geçerek doğrudan başkaları adına utanma seviyesine atlanıyorsa, utanma duygusunda kısa devre problemi var demektir.

zamanın birinde çok edepli bir adam varmış.

bir gün adamın biri ne edep yahu, hayran kaldım doğrusu, peki bu kadar edepli olmayı nasıl öğrendin? diye sormuş kendisine..

edepli kahramanımız da cevap vermiş edepsizlerden..



anlaşıldığı gibi insanoğlunun başkasının yerine utanmasından,haya etmesinden kendi hanesine artı kazandırdığı vaziyettir.



başkaları adına utanmaz insan. kendisini o kişinin utanılacak vaziyetinde hayal eder ve sonuçta utanır. zaten insan hep kendisini bir başkası sanar ya da bir başkalarını kendi sanmaz mı?

utanması gereken insanın yerine utanınca, fena halde sinirlendirir. kusurlu insan utanmaz da, siz, kusurunu söylemeye utanırsınız. işte böyle bir şeydir.

utanması gerekenler utanmayınca, daha sonra kendi adımıza utanmamak için yaptığıız şeydir.



Kaynak: İtüSözlük