konstantinopolis kelimesine duyulan tahammülsüzlük
 

selanik - thessaloniki

dedeağaç - alexandroupoli

gümülcine - komotini

iskece - xanthi...



ya da



konstantinopolis - istanbul

smirni - izmir

didymotichon - meriç

pera - beyoğlu...





efendim, ne diyor yurdumun namus bekçileri, milliyet neferleri? istanbul since 1453 peh peh peh...

geldim gördüm yendim. hatta asimile ettim. bizden olmayanı kovdum, kovaladım...

ama tüm bunları yaparken de laf aralarında hep osmanlı imparatoluğu'nun hoşgörüsünden dem vurdum, tüm dinlere gösterilen saygıyı göğsüm kabararak anlattım. hatay'a vurgu yaptım. mardinle gurur duydum!



komik!



yahu adamların ataları yüzyıllarca bu topraklarda yaşamış, bi' vakitten sonra beraber yaşamaya başlamışız. bir kısmı da her şeye rağmen yaşamaya devam etmekte. o insanlar ki, bu topraklarda yüzyıllarca pera*da ekmeğini kazanmış, prinkiponisa*da denize girmiş, tatavla*da oturmuş. ama sen napıyosun? şehrin tarihine, dokusuna, ruhuna katkıda bulunmuş bu insanları görmezden gelip mozaiğin* diğer parçalarını yok sayıyorsun ve diyorsun ki istanbul since 1453



yahu azıcık tutarlı ol. biraz düşün ve yorumla!



diyelim tutarlı olmak gibi bi' vasfın yoktur, düşünmek zor gelir, yorumlama yetin de çoktan körelmiştir. e o zaman empati yap be adam!



selanik'de, dedeağaç'da yaşamakta olan soydaşlarının yerine koy kendini. kendi aralarında selanik deyip resmi makamlarda thessaloniki demelerinin zorunluluğunu, zorluğunu anla!



ama yook, istanbul since 1453, ee o zaman alexandroupoli since 1914!? sonu olur mu beyinsizce inatlaşmanın? ben sonunu göremiyorum da!





hadi istanbul'u geçelim. biraz da başka yerleşim yerlerine göz atalım. aynı cengaverliği oralarda da gösterebiliyor musun?

misal, trabzon. yunanca da yamuk manasına gelen trapezus kelimesinden geliyo olabir mi? ya da manisa. magnisia, magnezyumun yunancası mı ne? maraş, ermenicede ki marash la bi alakası olabilir mi? antalya, attaleia yani o topraklara şehir kuran lidya kralının adı sanki!



demek istediğim şu zamanında bir çok yerleşim yerinin adını zorlama da olsa türkçe'ye çevirdik. ama sakın ha yapılan bu değişim sen de bu topraklarda ezelden beri türklerin yaşamakta olduğunu ve tüm yerleşim yerlerimizin adı özbeöz türkçe olduğunu düşüncesi yaratmasın. yaratmasın ki salt milliyetçi duygularla olaylara öküzlemesine dalma! al eline anadolu tarihi kitabını oku, araştır, sor, sorgula! yıllarca yanyana, içiçe yaşamış dini farklı, dili farklı insanlardan feyz al. tüm bunlardan sonra da osmanlı imparatorluğu'nun hoşgörüsünden dem vurmaya başla, gururlan!



ama yok lan istanbul since 1453





toplumumuza 20. yüzyıl başındaki aşırı milliyetçiliğin mirası tahammülsüzlüktür. hayır bir de buna tahammül etmek istemeyenler bu kelimenin yunanca olduğunu sanır ama yunanca olan kelime istanbul'dur aslında. yunanlılar'a karşı istanbul since 1453 demek de son derece ironiktir bu bağlamda. hem adama yunanca kelimenin reklamını yapıyorsun hem de 1930'a kadar daha kullanımda olmayan bir önermeyle geliyorsun.



türkiye'deki şehir/bölge isimlerinin tamamına yakınının rumca, ermenice, farsça, latince kökenli olması konusuna da girmeye lüzum görmüyorum.

işin aslı kurtuluş savaşı yıllarına dayanır. dönemin yunanistan kralı konstantin, megali idea çerçevesinde, orası benim şehrim. demekteydi. konstantiniyyenin resmi yazışmalardan silinmesi böyle başlar. onun dışında yaklaşık iki bin yıldır, günlük hayatta pek kullanılan bir adı değildir.

konstantinopolis yerine önerilen kelimenin istanbul oluşu da ayrı bir ironidir. zira istanbul kelimesinin kökenine bakıldığında , yunanca şehre gidiyorum demek olan eis tin poli den geldiği görülür, ki bir yunanca kavrama tahammül edemezken, öbürüne sarılmamızin, yunanlıları kıs kıs güldürmekte olacağı aşıkardır.



at/in the poli=constantinople)

tarihini bilmeyen insanın varsaydığı tahammülsüzlüktür. osmanlılar karşılaştıkları kültürler karşısında komplekse girmedikleri, hepsinden faydalanıp yine orijinal kalabildikleri gibi başkentlerinin roma imparatoru büyük konstantin'in ismini taşımasından da asla gocunmamışlardır. 20. yüzyıla kadar da istanbul bütün resmi yazışmalarda konstantiniyye olarak geçer. fakat istiklal savaşı yıllarındaki yunan kralı konstantin'in isim benzerliğini kullanarak yaptığı propoganda sebebiyle bu isim bir operasyonla bütün resmi belgelerden çıkarılmış ve istanbul ismi kullanılmaya başlanmıştır. istanbul birden ortaya atılmış uyduruk bir isim değildir, bütün eski şehirlerde olduğu gibi istanbul'un da farklı dillerde bir çok ismi vardır, şimdiki de onlardan biridir.



Kaynak: İtüSözlük