doğal
 

bkz. normal)

doğadan gelen anlamında bir söz, bu tanımla anlaşıldığından daha geniş manada kullanılır tabi, örneğin doğal gübre* derken, maddesel anlamda doğadan gelen anlamı çıkar, öte yandan bir durum için öyle olması doğal şeklinde kullanıldığında mantık ilgisi manasına gelir. yani mantığın doğa'dan geldiği anlamı çıkartılabilir. yanlış da olmaz çünkü doğa gerçekten çok mantıklı hareket eder. farklı bir bakış açısından da mantık sebep sonuç ilişkisi olarak düşünüldüğünde doğada hiçbirşey sebepsiz gerçekleşmez...

sözlükte rastladığım şimdilik tek ikinci nesil yazar

insan doğasında olan manasında da kullanılır sosyolojide. örneğin acıkmak doğaldır her insanda, her toplumda var olan bir durumdur. fakat yemek yerken çatal kaşık kullanmak doğal değildir çünkü bazı toplumlar elle yer, bazıları çubukla ...vs.



bir diğer örnek için

insanoğlunun doğum travmasının hemen ertesinde, hemşire kucağına alındığı an kaybettiği durumu...

zira en doğal sandığınız anne sütü bile sunidir günümüzde..acıdır...doğallık hayvanlar özgü kalmıştır...

işte bunun böyle olduğunun çok iyi farkında olan reklamcılar tüm suni gıdaları en doğalıymış gibi bize yedirmeye çalışmaktadır...

yapay tüketim endüstirisne selam olsun...

insanın kendini merkez alarak yaptığı bir tanımdır. karıncaların kendilerine toprağın altında tüneller kazıp yeraltı şehri inşa etmesi doğaldır, hayvanların işeyerek kendilerine meskan belirlemesi doğaldır, ağaçalrın kök salması doğladır, kuşların çalı çırpı toplayıp yuva yapması doğaldır, arıların kendine kovan yapması doğaldır ama insanın tuğladan ev yapması doğal değildir.



aslında biraz daha kendimize dışarıdan bakacak olursak çok mantıksız gelebilir bu tanım. insan da sonuçta doğanın bir parçasıdır, maymunun karınca avlamak için çöp kullanması ne kadar doğalsa insaanoğlunun çatal kullanması o kadar doğal olmalı.



neye göre belirleniyor doğal olmaması, havyan olmasına mı öznenin? memeli olması mı? homo sapiens olması mı? yoksa her tür kendi yaptıklarının dışında doğal mı sayıyor şöyle:



-abi insanoğlu insana bak varili bırakıyorum güzelim ormana ya! karabaş abi müsadenle şunu bir dişleyip geliyorum.

-hşşşt, çomar çomaar. görmeyeyim bir daha. doğanın bir dengesi var. ona biz köpeklerin müdahele etmemesi lazım.

-peki abi.



e bu kadar soru sordum şimdi sonuca geleyim. e tabi insanoğlunun gelişmiş bir beyni ve konuşma gibi de bir olayı var. hal böyle olunca kuşaklararası bilgi alışverişi o kadar yoğun oluyor ki. hiç görmediğimiz tanımadığımız adamların düşüncelerini şu an biliyoruz kullanmaktayız atasözleriyle deyimlerle. böylece de medeniyet dediğimiz olay ortaya çıkıyor. homo sapiens türünü diğer hayvanlardan ayıran şey de bu.



buna rağmen doğal olmayanı yine de insana özgü davranışlar tanımlayamıyoruz. tarım örneğinde görüldüğü gibi. eski yöntemlerle üretilen tarım ürünleri için doğal kelimesi kullanılıyor. bu durumda, artık bir alanda yeni yöntem olmayanlar mı doğal deniyor? hayır. eski bir mızrak bir tüfekten daha doğal sayılmaz. peki şimdi ne oldu? zarar vermeyen icraatlara ve sonuçlarına doğal diyoruz sakın? yine hayır doğaya daha az zarar veren rüzgar türbinleri termik santralden daha doğal sayılmıyor. o zaman ne diyebiliriz? doğal olmayanı belirtmek için öncelikler var. o zaman doğal olanla olmayanı belirlemek için basamklar belirlenebilir:



1- insana özgü olmayan herşeyi doğaldan saydık bir kere.

2- en son teknoloji doğal değildir.

3- en son teknoloji olmayıp zararsız olan insana özgü davranışlar doğaldır.



tabi ki bu kadar nesnel olması gerekmiyor tanımın. doğallık çok öznel bir kavram aslında. mesela sosyal tepki olarak doğallık insanın içinden geldiği gibi davranmasıdır ama toplumsal kurallar da etkilidir. tutup herkesin önündeiçinden öyle yapmak geldiği için işeyen birinin yaptığı davranış doğal sayılmaz örneğin.



materyalist düşüncenin tabiîyi anlatırken kullandığı kelime.

doğ- fiiline, fiilden isim yapma eki -a getiriliyor. akabinde isimden isim yapan +l eki getirilüben bir hınzır kelime elde ediliyor. bunda materyalist düşünce aramak ne alâka? uş imdi bu kelime doğmaktan gelip tabiîyi anlatmıyor mu. bir keilmenin kökünde mânâ bütün eklerle değiştirilse de devam eder. yani bu kelime insan yapısı olmayan her şeyi doğmuş olarak gösteriyor.

insan ve hayvan için doğal demek doğru olabilir ve fakat doğmamış nesneye doğal demek nice bir akla hizmettir. domatesin doğalı olur mu? anası babası kim? yapay bir domates çıkarsa piyasaya yapay olmayana da tabiî denir.

yani türkiye'deki materyalist zeka âlemin kendiliğinden var olduğu hipotezini ancak kendi vücuduna bakarak isimlendirebilmiş.

ya tamam hemen hepiniz hiç o anlamda kullanmıyorsunuz, tamam. ama uyduranların istediğini yapıyorsunuz.

şeytan kulağına su kaçırmak kimin olmasın ama bu tabiî kavramının yerine öz kelimesinden bir şey türeterek karşılayabilirlerdi. öz demek kendi demektir. kendiliğinden olmuş mânâsına özlük, özlek gibi şeyler bulabilirlerdi.

işte, o zaman da özlek kelimesini uydurana küfür ederdik ne yapacaksın.



Kaynak: İtüSözlük